Miejsce i funkcje szkoły w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego
Article Sidebar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Main Article Content
Abstrakt
W literaturze pojęcie społeczeństwa obywatelskiego jest rozumiane w dwóch znaczeniach: jako norma idealna i jako pewna rzeczywistość społeczna (Mariański, 2008, s. 143). J. Mariański zwraca uwagę, że w pierwszym znaczeniu społeczeństwo obywatelskie postrzegane jest jako ,,pewien ideał, wartość i norma określonego porządku społecznego, według której ocenia się realnie istniejące społeczeństwa” (tamże). Społeczeństwo obywatelskie w drugim znaczeniu odpowiada temu, co pozostając poza strukturami instytucji państwowych, znajduje wyraz w oddolnej inicjatywie zwyczajnych obywateli. Obejmuje rozmaite formy zorganizowanej działalności obywatelskiej w formach stowarzyszeń, zrzeszeń, towarzystw dobroczynnych, fundacji, kół, rad, komitetów, ruchów ochotniczych spółdzielni socjalnych itp.
Podstawowym warunkiem budowania społeczeństwa obywatelskiego jest poszanowanie godności osoby, ugruntowanie obywatelskiej postawy duchowej, potrzeba i umiejętność angażowania się, rozwiązywanie problemów społecznych i obywatelskich, umiejętność grupowej aktywności obywatelskiej na rzecz praw cywilnych, politycznych, socjalnych, przeświadczenie o ważności wartości i cnót obywatelskich i gotowość ich urzeczywistniania.
W powyższym kontekście wyrasta podstawowe pytanie: jakie jest miejsce i funkcja szkoły w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego? W przedstawionym materiale została podjęta próba określenia miejsca szkoły w społeczeństwie obywatelskim rozumianym jako fakt społeczny oraz określenia funkcji, jakie może/ powinna spełniać szkoła, by przygotować młodych ludzi do budowania społeczeństwa obywatelskiego.
Article Details
Bibliografia
Borowik, J. (2002). Religia i kościół a społeczeństwo obywatelskie w procesie demokratycznej transformacji na przykładzie Polski. W: J. Baniak (red.), Katolicyzm polski na przełomie wieków. Teologiczny, intencjonalny i wspólnotowy wymiar Kościoła (s. 73-84). Poznań: UAM.
Chałas, K. (2018). Przyszłość należy do świadomych i aktywnych obywateli. Jakie kompetencje są im potrzebne? Jak skutecznie je kształtować? (Perspektywa aksjologiczna). W: M. Kwiatkowski (red.), Kompetencje przyszłości (s. 30-66). Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Giddens, A. (2007). Socjologia. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Gliński, P. i Palska, H. (1997). Cztery wymiary aktywności obywatelskiej. W: H. Domański i A. Rychard (red.), Elementy nowego ładu (s. 356-392). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Gliński, P. (1999). O społeczeństwie obywatelskim w Polsce: teoria i praktyka. W: D. Gawin (red.), Homo eligens. Społeczeństwo świadomego wyboru. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Gliński, P. (2005). Aktywność aktorów społecznych- deficyt obywatelstwa wobec codziennej zaradności Polaków. W: W. Wesołowski, J. Włodarek (red.), Kręgi integracji i rodzaje tożsamości. Polska – Europa – Świat. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
Gliński, P. (2008). Demokracja bez partycypacji. O konieczności zaangażowania obywatelskiego uczniów. W: M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (red.), Wychowania. Pojęcia. Procesy. Konteksty (s. 173-204). Gdańsk: GWP.
Gliński, P. (2008a). Die Zivilgesellschaft in Polen: Genese, Entwicklung, Dilemmata. W: Polen – analysen 25(08), 2-8.
Mariański, J. (2008). Społeczeństwo i moralność. Studia z katolickiej nauki społecznej i socjologii moralności. Tarnów: Biblos.
Mokrzycki, E. (2001). Bilans niesentymentalny. Warszawa: WIFiS PAN.
Ostrowska, K. (1994). W poszukiwaniu wartości. Gdańsk: GWP.
Schimanek, T. (2007). Dialog obywatelski. Polska 2007. Ocena wybranych instytucji dających obywatelom możliwość wpływania na podejmowanie decyzji publicznych. Warszawa: Fundacja Instytut Spraw Publicznych.
Wnuk-Lipiński, E. (2007). Meandry formowania społeczeństwa obywatelskiego w Europie Środkowej i Wschodniej. „Chrześcijaństwo – Świat – Polityka”. Zeszyty Społecznej Myśli Kościoła, 1, 7-24.