Duchowość ekologiczna jako nowe ujęcie relacji z Bogiem, człowiekiem i przyrodą

Abstrakt

Artykuł podejmuje problematykę duchowości ekologicznej w jej relacjach do Boga, człowieka i środowiska na podstawie encykliki papieża Franciszka Laudato si’. Papież podjął problematykę aktualną a zarazem skomplikowaną, której analiza narażona jest na różne formy redukcjonizmu bądź ideologizacji. Jego ujęcie duchowości ekologicznej bazuje na fundamencie Boga Stwórcy, który nadał stworzonemu światu porządek naturalny oraz ukształtował hierarchię bytów. Ta przesłanka chroni przed redukcjonistycznym patrzeniem na człowieka, a zarazem – przed uzurpowaniem przez niego władzy absolutnej. Na tym fundamencie Ojciec św. mógł rozwinąć postulat kontemplatywnego postrzegania świata, w którym odkrywa się stworzenia nie jako przedmioty do użycia, lecz nade wszystko widzi się w nich dar i wartość zadaną człowiekowi. Takie głębokie widzenie pozwala odkryć na nowo Boga jako Stwórcę i Ojca, z miłości powołującego człowieka i świat do istnienia. Dzięki wspólnocie pochodzenia od jednego Ojca chrześcijanin widzi w drugim człowieku − zwłaszcza w najsłabszym i bezbronnym − brata, z którym łączą go więzi solidarności i miłości. Wreszcie świat jest widziany nie jako miejsce eksploatacji i zdobyczy, lecz jako tajemnica, która prowadzi do Boga i w Bogu znajduje pełne wyjaśnienie. Im głębiej umysł oświecony wiarą kontempluje świat, tym bardziej widzi piękno i nieskończoność Boga. I zarazem im ściślej łączy się z Bogiem, tym bardziej świat odsłania mu swoje piękno i ścisłą relację ze Stwórcą.