In die tribulationis. Święcenia kapłanów dla diecezji lubelskiej w okresie drugiej wojny światowej
Abstrakt
Poważnym problemem, przed jakim stanęła diecezja lubelska w okresie II wojny światowej, było uzupełnianie kadry duchowieństwa. W początkowym okresie wojny lubelskie seminarium pozostawało zamknięte. Biskupi zostali aresztowani i wywiezieni z Lublina. W tych okolicznościach trzeba było nadzwyczajnych starań, aby kontynuować formację seminarzystów i doprowadzić ich do święceń. Już po wkroczeniu Niemców do Lublina we wrześniu 1939 r. udało się lubelskiemu biskupowi pomocniczemu Władysławowi Goralowi wyświęcić kilku alumnów w kościele seminaryjnym. Następnie w 1940 r. przybył do Lublina biskup pomocniczy diecezji pińskiej Karol Niemira, który wyświęcił dużą grupę alumnów. W 1941 r. jeden alumn został wyświęcony w Wilnie. Pewna regularność zapanowała dopiero w latach 1941-1944. Wtedy to seminarzyści jeździli małymi zespołami do Nowego Sącza, gdzie przebywał internowany biskup diecezji lubelskiej Marian Leon Fulman, i w sekrecie otrzymywali od niego święcenia w prywatnej kaplicy na plebanii. Ten sam biskup, już po zakończeniu okupacji niemieckiej, ale jeszcze przed zakończeniem wojny w 1945 r., wkrótce po powrocie do Lublina wyświęcił jeszcze jednego alumna w swojej kaplicy biskupiej. Łącznie w czasie trwania II wojny światowej wyświęconych zostało dla diecezji lubelskiej 58 kapłanów.
Bibliografia
Bieńkowski J., Wspomnienie kapłana wyświęconego przez biskupa Fulmana w czasie wojny w Nowym Sączu, w: Biskup lubelski Marian Leon Fulman. Pedagog trudnych lat, red. E. Walewander, Lublin: TN KUL 2010, s. 233-235.
Diecezja lubelska. Informator historyczny i administracyjny, oprac. M.T. Zahajkiewicz, Lublin: Wydawnictwo Kurii Biskupiej w Lublinie 1985.
Goliński Z., Diecezja w l. 1939-1944. Lublin – Oranienburg – Nowy Sącz – Lublin. Lata 1939-1945 w życiu J.E. Ks. Bpa Fulmana, „Wiadomości Diecezjalne Lubelskie” 1945, nr 4, s. 102-109.
Goliński Z., Diecezja w latach 1939-1945. Prześladowania niemieckie duchowieństwa w diecezji lubelskiej, „Wiadomości Diecezjalne Lubelskie” 1946, nr 9, s. 328-340.
Goliński Z., Wojenne losy naszych gmachów kościelnych, „Wiadomości Diecezjalne Lubelskie” 1946, nr 5, s. 185-187.
Kalendarz liturgiczny i skrócony informator Archidiecezji Lubelskiej na rok 2011, oprac. Cz. Krakowiak, H. Czarnecki, Lublin: Kuria Metropolitalna w Lublinie 2010.
Marczewski J.R., Powojenne losy biskupa Mariana Leona Fulmana, w: Pater Ecclesiae Lublinensis. Studia w 65. rocznicę śmierci biskupa Mariana Leona Fulmana (1866-1945), red. J.R. Marczewski, Lublin: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium 2010, s. 293-314.
Młynarczyk S., Jubileusz 25-lecia święceń kapłańskich (1940-1965), „Wiadomości Diecezjalne Lubelskie” 1965, nr 1-7, s. 162-163; 1965, nr 8-12, s. 259-260.
Młynarczyk S., Seminarium Diecezjalne Lubelskie, „Wiadomości Diecezjalne Lubelskie” 1964, nr 8-12, s. 121-137.
Schematyzm diecezji zamojsko-lubaczowskiej. Rocznik I po erygowaniu diecezji w 1992 r., stan z dnia 1 grudnia 1994 r., oprac. F. Greniuk, L. Cybruch, Zamość: Kuria Diecezjalna Zamość 1995.
Spis kościołów i duchowieństwa diecezji lubelskiej 1939, Lublin: Kuria Biskupia w Lublinie 1939.
Spis kościołów i duchowieństwa diecezji lubelskiej 1948, Lublin: Kuria Biskupia w Lublinie 1948.
Starnawski Z., Martyrologium duchowieństwa diecezji lubelskiej w latach 1939-1945. Słownik biograficzny [mps w AAL].
Stopniak P., Diecezja w latach 1939-1945. Sprawozdanie z losów i prac seminarium duchownego za lata 1939-1945, „Wiadomości Diecezjalne Lubelskie” 1946, nr 7, s. 259-264.
Tarnowski P., Śp. Ks. Piotr Gąder (1914-1993), „Kronika Diecezji Sandomierskiej” 1994, nr 3-4, s. 189-192.
Wieliczko M., Kontekst historyczny losów biskupa Mariana Leona Fulmana w czasie drugiej wojny światowej, w: Biskup lubelski Marian Leon Fulman. Pedagog trudnych lat, red. E. Walewander, Lublin: TN KUL 2010, s. 89-122.
Copyright (c) 2017 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
