Człowieczeństwo Boga w chrystologicznej interpretacji Karla Bartha

Abstrakt

Artykuł ukazuje kluczowe aspekty chrystologicznego ujęcia nauki Karla Bartha na temat „człowieczeństwa Boga”. Autor dowodzi, iż w lustrze człowieczeństwa Jezusa Chrystusa objawia się włączone w Jego boskość człowieczeństwo Boga. To w Jezusie Chrystusie w zadziwiający sposób spotykają się kenosis i gloria, humanum i divinum, które w przestrzeni negocjacyjnej, jaką jest Jego Osoba, wzajemnie się wyjaśniają, przemawiając donośniej własnym głosem. Stąd punktem wyjścia do refleksji nad postawionym tematem jest przyjrzenie się formalnym podstawom uprawianej przez Bartha teologii. Centralne miejsce Jezusa Chrystusa – pod względem treści, formy i metody – uznawane jest za jeden z najważniejszych jej atrybutów. Swoją naukę o człowieczeństwie Boga, autor Die Kirchliche Dogmatik rozpoczyna od omówienia preegzystencji Jezusa Chrystusa za pomocą doktryny „łaskawego wyboru”, która stanowi zmodyfikowaną koncepcję jego wcześniejszej teologii trynitarnej. Mówi ona, że Bóg „od początku” jest ukierunkowany na człowieka, przypisując proludzki charakter Boskiego bycia i działania. W świetle barthiańskiej doktryny Jezus Chrystus, jako druga Osoba Trójcy, jest nie tylko „przedmiotem wyboru” (object of election), ale jest On także „wybierającym podmiotem” (the electing subject). Jako Pragnący wykonać zbawcze dzieło Ojca, stanowi uzasadnienie i gwarancję naszego zbawienia. Barth z całą stanowczością opowiada się za paradygmatem chrystologicznym Objawienia, stwierdzając, że wokół historii i dialogu, w którym Bóg i człowiek spotykają się razem i są ze sobą – wokół rzeczywistości obustronnie utrzymywanego i dokonanego związku – istnieje najpełniejsze otwarcie i wymiana. Dokonuje się ona w Osobie, ponieważ Jezus Chrystus jest w stopniu jedynym i najwyższym: prawdziwym Bogiem człowieka (Gott des Menschen) i prawdziwym Człowiekiem Bożym (Mensch Gottes). Wypowiedź o „człowieczeństwie Boga” – to Emmanuel, do którego zmierzamy z chrystologicznego centrum, mając na uwadze wypływajace z tego ruchu konsekwencje teologiczne i antropologiczne.