Performatywna funkcja języka homilii
Abstrakt
Począwszy od pierwszej połowy XX wieku rozwija się tzw. teoria aktów mowy. W jej ramach angielski filozof John L. Austin zwrócił uwagę na funkcję performatywną języka. Chodzi tutaj o wypowiedzi, które nie tylko coś stwierdzają, ale wprowadzają także realną zmianę w rzeczywistości. W języku religijnym, którego używa się w czasie homilii, także może wystąpić funkcja performatywna. Jest to związane z dwoma sytuacjami. Po pierwsze: wynika z użycia określonych wyrażeń języka religijnego. Po drugie: może łączyć się z tzw. funkcją mistagogiczną w homilii.
Bibliografia
Austin J.L.: Jak działać słowami. W: Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne. Tł. B. Chwedeńczuk. Warszawa: PWN 1993 s. 543-713.
Bajerowa I.: Język religijny W: Encyklopedia katolicka t. VIII. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2000 kol. 19.
Bajerowa I.: Szanse języka religijnego w świecie kultury masowej W: Teologia kultura współczesność. Materiały z sympozjum w Instytucie Teologicznym w Tarnowie 09.04.1994. Red. Z. Adamek. Tarnów: Wydawnictwo Biblios 1995 s. 99-113.
Benedykt XVI.: Posynodalna adhortacja o słowie Bożym w życiu i misji Kościoła „Verbum Domini”. Poznań: Pallottinum 2010.
Bronk A.: Charakterystyka języka religii w filozofii analitycznej. „Zeszyty Naukowe KUL” 17:1973 z. 3-4 s. 29-45.
Bronk A.: Język W: Encyklopedia katolicka t. VIII. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2000 kol. 1.
Broński W.: Homilia W: Leksykon teologii pastoralnej. Red. R. Kamiński, W. Przygoda, M. Fiałkowski. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2010 s. 288-291.
Broński W.: Homilia w dokumentach Kościoła Współczesnego. Lublin: Wydawnictwo Biblos 1999.
Congregation for Divine Worship and the Discipline of the Sacraments. Homiletic Directory. Vatican 2014; http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/ccdds/documents/rc_con_ccdds_doc_20140629_direttorio-omiletico_en.html (dostęp: 24.02.2015).
Dolak M.: Język religijny z punktu widzenia semiotyki logicznej. Stanowisko Józefa Herbuta. W: Człowiek wobec wyzwań współczesnego świata. Red. M. Białonoga-Gosik, T. Łach, E. Bal, K. Zaborowski. Lublin: Wydawnictwo KUL 2013 s. 127-134.
Dyk S.: „Jedność tematyczna” homilii w świetle adhortacji „Evangelii gaudium”. „Roczniki Teologiczne” 61:2014 z. 12 s. 35-51.
Dyk S.: Mistagogiczna natura i funkcja homilii. „Przegląd Homiletyczny” 11:2007 s. 103-112.
Halik M.: Performatywna funkcja języka religijnego na przykładzie sakramentu chrztu; http://logic.amu.edu.pl/images/a/ac/Chrzest.pdf (dostęp: 30.05.2015).
Herbut J.: Funkcje języka religijnego. W: W służbie nauce. Red. M. Studnik. Warszawa: Warszawa: Verbinum 1992 s. 49-61.
Herbut J.: Język religijny. W: Encyklopedia katolicka t. VIII. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL 2000 kol. 15.
Herbut J.: Język religijny. W: Leksykon filozofii klasycznej. Red. nauk. J. Herbut. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1997 s. 322-323.
Herbut J.: Logiczna charakterystyka języka religijnego. Przyczynek do dyskusji miedzy chrześcijanami a marksistami. W: J. Herbut. Artykuły i szkice. Z metodologii i teorii metafizyki, filozoficznej analizy języka religii oraz etyki i metaetyki. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego (1992) 2008 s. 279-304.
Herbut J.: Logika religii a teologia. „Collectanea Theologica” 46:1976 s. 71-79.
Herbut J.: Pojęcie i założenia funkcjonalnej analizy języka religijnego. W: J. Herbut. Artykuły i szkice. Z metodologii i teorii metafizyki, filozoficznej analizy języka religii oraz etyki i metaetyki. Opole: Wydawnictwo Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego (1978) 2008 s. 205-222.
Herbut J.: Semantyczne i pragmatyczne reguły tworzenia wypowiedzi modlitewnych. W: Z metodologii i teorii metafizyki, filozoficznej analizy języka religii oraz etyki i metaetyki. Artykuły i szkice. Z metodologii i teorii metafizyki, filozoficznej analizy języka religii oraz etyki i metaetyki. Opole: Wydawnictwo Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego (2003) 2008 s. 327-336.
Herbut J.: Wypowiedzi twórcze języka religijnego w świetle teorii aktów mowy W: J. Herbut. Artykuły i szkice. Z metodologii i teorii metafizyki, filozoficznej analizy języka religii oraz etyki i metaetyki. Opole: Wydawnictwo Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego (1978) 2008 s. 317-325.
Katechizm Kościoła Katolickiego. Poznań: Pallottinum 1994.
Konstytucja o liturgii świętej „Sacrosanctum concilium”. W: Sobór Watykański II. Konstytucje. Dekrety. Deklaracje. Tekst polski. Nowe tłumaczenie. Poznań: Pallottinum 2012 s. 23-78.
Mszał Rzymski dla Diecezji Polskich. Wyd. II poszerzone i uzupełnione. Poznań: Pallottinum 2012.
Nossol A.: Prawdziwie zmartwychwstał. Kazania paschalne. Opole: Wydawnictwo Świętego Krzyża 2005.
Nowy Słownik Fundacji Kościuszkowskiej. Angielsko-polski. Red. Nacz. Jacek Fisiak. Red. tomu A. Adamska-Sałaciak. Warszawa: The Kosciuszko Fundation, Inc 2003.
Obrzędy Sakramentu Chrztu dostosowane do zwyczajów diecezji Polskich. Wyd. III. Katowice: Księgarnia św. Jacka 2004.
Obrzędy Sakramentu Małżeństwa. Dostosowane do zwyczajów diecezji polskich. Wydanie trzecie według drugiego wydania wzorcowego. Katowice: Księgarnia św. Jacka 2006.
Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego. Z trzeciego wydania Mszału Rzymskiego. Rzym 2002. Poznań: Pallottinum 2004.
Przyczyna W., Siwek G.: Język w Kościele. W: Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci. Red. W. Pisarek. Kraków: Uniwersytet Jagielloński. Ośrodek Badań Prasoznawczych 1999.
Sławiński H.: Język współczesnego przekazu Ewangelii z uwzględnieniem sugestii papieża Franciszka. „Roczniki Teologiczne” 61:2014 z. 12 s. 53-71.
Szewczyk L.: „Evangelii gaudium” o homilii jako części liturgii. „Roczniki Teologiczne” 61:2014 z. 12 s. 21-33.
Sztajer S.: Rola języka w konstytuowaniu świata religijnego. „Przegląd Religioznawczy” 218:2005 nr 4 s. 33-44.
The Oxford English Dictionary. Second Edition. Vol. XI. Ow-Poisant. Prepared by J.A. Simpson, E. S.C. Weiner. Oxford: Clarendon Press 1989.
Zdunkiewicz D.: Akty mowy. W: Współczesny język polski. Red. J. Bartmiński. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej 2010 s. 269-280.
Zdunkiewicz-Jedynak D.: Językowe środki perswazji w kazaniu. Kraków: Poligrafia Salezjańska 1996.
Copyright (c) 2015 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
