Teologicznofundamentalne znaczenie najstarszych nowotestamentalnych formuł wiary w Zmartwychwstanie
Abstrakt
Wiara w zmartwychwstanie Jezusa na kartach Nowego Testamentu została wyrażona na wiele różnych sposobów. Pośród nich duże znaczenie mają tzw. formuły wiary, w których prawda o zmartwychwstaniu Chrystusa jest przekazywana jako część chrześcijańskiego wyznania wiary. Autor artykułu podjął się analizy i porównania trzech typów formuł wiary: jednoczłonowej oraz dwóch dwuczłonowych w formie bardziej rozwiniętej (1Kor 15,3-5 i Rz 1,3-4) w perspektywie teologicznofundamentalnej, a więc poszukując wniosków dotyczących wiarygodnościowego wymiaru tych formuł oraz ich roli w przekazie wiary.
Przeprowadzona analiza pozwoliła na wskazanie szeregu interesujących danych. Ukazała, że bardzo szybko przekaz wyznania wiary w zmartwychwstanie Jezusa przyjął określoną formę, w której istotna prawda była wyrażana w sposób niezmienny i niezależny, jako swego rodzaju „kanon”. Z drugiej strony powyższa analiza pozwoliła stwierdzić, że już bardzo wcześnie ten przekaz wiary w zmartwychwstanie Chrystusa łączył się z pogłębioną refleksją teologiczną interpretującą w świetle zmartwychwstania poprzedzające je wydarzenia. Wreszcie można też powiedzieć, iż omawiane formuły wiary są świadectwem tego, że dla uczniów Jezusa wiara w Jego zmartwychwstanie stała się „nowym początkiem” w odkryciu Jego tożsamości.
Bibliografia
Berger K.: Theologiegeschichte des Urchristentums. Theologie des Neuen Testaments. Tübingen−Basel: Francke 1994.
Borto P.: Znaki Zmartwychwstałego. W: Chrześcijańskie świadectwo dzisiaj. Red. D. Swend, P. Borto. Radom: Ave 2012 s. 85-112.
Chmiel J.: Interpretacja Starego Testamentu w kerygmacie apostolskim o zmartwychwstaniu Jezusa. Studium hermeneutyczne. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne 1979.
Christensen J.: And that He Rose on the Third Day according to the Scriptures. „Scandinavian Journal of the Old Testament” 2:1990 s. 101-119.
Galvin J.P.: Resurrection as “Theologia crucis Jesu”: The Foundational Christology of Rudolf Pesch. „Theological Studies” 38:1977 s. 513-25.
Galvin J.P.: The origin of faith in the resurrection of Jesus: two recent perspectives. „Theological Studies” 49:1988 s. 25-44.
Hoffmann P.: Die Toten in Christus. Eine religionsgeschichtliche und exegetische Untersuchung zur paulinischen Eschatologie. Münster: Aschendorf 19783.
Kessler H.: La risurrezione di Gesù Cristo. Uno studio biblico, teologico-fondamentale e sistematico. Tłum. C. Danna. Brescia: Queriniana 20102.
Kremer J.: La risurrezione di Gesù Cristo. W: Corso di teologia fondamentale. 2.Trattato sulla rivelazione. Red. W. Kern, H.J. Pottmeyer, M. Seckler. Tłum. P. Stagi. Brescia: Queriniana 1990 s. 203-229.
Langkammer H.: Formuły wiary. EK 5 kol. 405-406.
Langkammer H.: Hymny chrystologiczne Nowego Testamentu. Najstarszy obraz Chrystusa. Katowice: Księgarnia św. Jacka 1976.
Langkammer H.: Śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa w najstarszych formułach wiary. W: W posłudze Słowa Pańskiego. Red. S. Bielecki, H. Ordon, H.Witczyk. Kielce: Wyd. Jedność 1997 s. 282-293.
Langkammer H.: Nowy Testament o zmartwychwstaniu Chrystusa i naszym zmartwychwstaniu. Tarnów: Biblos 2010.
Ledwoń I.S.: Historyczność wydarzenia krzyża. „Studia Paradyskie” 8:1998 s. 203-226.
Łach J.: „…Okazał się Synem Bożym w mocy według Ducha uświęcenia przez zmartwychwstanie” (Rz 1,4). W: Pan moim światłem. Red. W. Chrostowski. Warszawa: Vocatio 2000 s. 219-231.
Łach J.: Wyznanie wiary zapisane w 1Kor 15,3-8. „Bobolanum” 11:2000 nr 2 s.385-415.
Łach J.: Wyznanie wiary zapisane w Liście do Rzymian 1,3-4. „Studia Philosophiae Christianae” 36:2000 nr 2 s. 137-155.
MacGregor K. R.: 1 Corinthians 15,3b-6a.7 and the Bodily Resurrection of Jesus. „Journal of the Evangelical Theological Society” 49:2006 nr 2 s. 225-234.
Mastej J.: Staurologiczno-rezurekcyjna wiarygodność chrześcijaństwa. Lublin: Wyd. KUL 20142.
Manns F.: Jewish prayer in the time of Jesus. Jerusalem: Franciscan Printing Press 1994.
Merklein H.: Die Auferweckung Jesu und die Anfänge der Christologie. „Zeitschrift für die neutestamentliche Wissenschaft und die Kunde der älteren Kirche” 72:1981 s. 1-26.
Paciorek A.: 1Kor 15,3b-8 syntezą chrześcijańskiej doktryny o śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa. „Roczniki Biblijne” 57:2010 nr 2 s. 123-142.
Paciorek A.: Zmartwychwstanie Chrystusa. I. W Biblii. EK 20 kol. 1448-1450.
Penna R.: I ritratti originali di Gesù il Cristo. Inizi e sviluppi della cristologia neotestamentaria. I. Gli inizi. Cinisello Balsamo: San Paolo 1996.
Prümm K.: Die Botschaft des Römerbriefes. Ihr Aufbau und Gegenwartswert. Freiburg: Herder 1960.
Rusecki M.: Pan zmartwychwstał i żyje. Zarys teologii rezurekcyjnej. Warszawa: PAX 2006.
Seweryniak H.: Teologia fundamentalna. T. 1. Warszawa: Wyd. Więź 2010.
Skierkowski M.: Zmartwychwstanie Chrystusa w świadectwach Nowego Testamentu. W: Zmartwychwstanie dzisiaj. Red. M. Skierkowski, H. Seweryniak. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy 2009 s. 39-79.
Vögtle A.: `Teo-logie' und `Eschato-logie' in der Verküdigung Jesu? W: Neues Testament und Kirche. Festschrift R. Schnackenburg. Red. J. Gnilka. Freiburg: Herder 1974 s. 371-398.
Witczyk H.: Narodziny wiary w cielesne zmartwychwstanie Jezusa z Nazaretu. „Verbum Vitae” 15:2009 s. 209-227.
Zeilinger F.: Wiara w zmartwychwstanie w Biblii. Tłum. G. Rawski. Kraków: WAM 2011.
Copyright (c) 2015 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
