Teologia wobec kryzysu kościoła – wybrane kierunki reinterpretacji

Słowa kluczowe: kryzys Kościoła, antropocentryzm, interdyscyplinarność, wiarygodność

Abstrakt

Obserwując aktualną sytuację Kościoła w Polsce i wielu innych krajach, można zauważyć, że zmaga się on z poważnym kryzysem. Wśród przyczyn tego kryzysu są nie tylko zewnętrzne prądy kulturowe i społeczne, ale słaba wrażliwość teologii i praktyki duszpasterskiej na znaki czasu oraz opór wobec wprowadzania nowych interpretacji prawd wiary. Celem artykułu jest nakreślenie mapy rozwiązań, zarysowanie pomysłów, które mogłyby być uwzględnione jako kontekst teologiczny działań naprawczych w obliczu kryzysu nie tylko rodzimego Kościoła, ale podejścia do kwestii wiary w wymiarze przekraczającym problemy lokalne. Problem zawiera się w pytaniu: W jakich kierunkach teolog może dziś myśleć o takich zmianach w Kościele, które nie tylko ograniczą straty wśród wiernych, ale otworzą perspektywę nowych możliwości ewangelizacyjnych? Odpowiedzi poszukiwane są na następujących płaszczyznach: hierarchia prawd, antropocentryzm w przepowiadaniu, inwestycja w noetyczną warstwę religijności oraz otwartość teologii na interdyscyplinarność.

Bibliografia

„Dekret o ekumenizmie «Unitatis redintegratio»”. W Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, 193-208. Poznań: Pallottinum, 2002.

„Dekret o formacji kapłańskiej «Optatam totius»”. W Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, 277-301. Poznań: Pallottinum, 2002.

Dzidek, Tadeusz i Piotr Sikora. „Metody”. W Teologia fundamentalna. T. 5: Poznanie teologiczne, red. Tadeusz Dzidek, Łukasz Kamykowski, Andrzej Napiórkowski. 151-176. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, 2006.

Dzidek, Tadeusz i Piotr Sikora. „Natura teologii”. W Teologia fundamentalna. T. 5: Poznanie teologiczne, red. Tadeusz Dzidek, Łukasz Kamykowski, Andrzej Napiórkowski. 51-88. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, 2006.

Gesché, Adolphe. Chrystus. Tłum. Agnieszka Kuryś. Poznań: W drodze, 2005.

Glanc, Marta. „Rezygnacji z religii będzie coraz więcej. «Ludzie zaczęli się wypisywać, bo nie widzieli dla siebie miejsca na tych lekcjach»”. Dostęp 12.01.2021. https://kobieta.onet.pl/wiadomosci/rezygnacji-z-religii-bedzie-coraz-wiecej-ludzie-zaczeli-sie-wypisywac-bo-nie-widzieli/xdmv594.

Heller, Michał. „Obecnie praktykowane metody nowej ewangelizacji «rozmijają się» ze światem nauki”. Dostęp 7.06.2021. https://www.gosc.pl/doc/6565278.Ks-prof-Heller-Obecnie-praktykowane-metody-nowej-ewangelizacji.

Heller, Michał i Giulio Brotti. Bóg i nauka: moje dwie drogi do jednego celu. Tłum. Ewa Nicewicz-Staszowska. Kraków: Copernicus Center Press, 2013.

Heller, Michał i Michał Jędrzejek. „Znamy tylko małą cząstkę wieczności”. Dostęp 17.01. 2020. https://www.miesiecznik.znak.com.pl/michal-heller-znamy-tylko-mala-czastke-wiecznosci/.

Kasper, Walter. Świadek miłosierdzia: moja podróż z Franciszkiem. Tłum. Tomasz Szwemin. Warszawa: Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Arti”, 2016.

Papież Franciszek i Andrea Tornielli. Miłosierdzie to imię Boga. Tłum. Joanna Ganobis. Kraków: Znak, 2016.

Polkinghorne, John Charlton. Jeden świat: wzajemne relacje nauki i teologii. Tłum. Marek Chojnacki. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2008.

Połoska, Filip. „Wyobraźcie sobie, co by się stało, gdyby z Kościoła można było wystąpić jednym kliknięciem”. Dostęp 12.01.2021. https://noizz.pl/opinie/apostazja-ilu-polakow-chce-odejsc-z-kosciola-i-jak-to-zrobic/vrpctr6.

Quinn, John R. The reform of the Papacy: the costly call to Christian unity. New York: Crossroad Pub Co, 1999.

Rahner, Karl. „Doświadczenia katolickiego teologa”. Znak 44, nr 441 (2) (1992): 72-82.

Rahner, Karl. „Teologia i antropologia”. W Pisma wybrane. Tłum. Grzegorz Bubel. 46-67. Kraków: WAM, 2005.

Rahner, Karl. „Uwagi na temat «anonimowego chrześcijanina»”. W Pisma wybrane. Tłum. Grzegorz Bubel. 139-154. Kraków: WAM, 2005.

Schillebeeckx, Edward. „O katolickie zastosowanie hermeneutyki. Tożsamość wiary w toku jej reinterpretacji”. Znak 7-8 (169-170) (1968): 978-1010.

Sesboüé, Bernard. Władza w kościele: autorytet, prawda i wolność. Tłum. Piotr Rak. Kraków: Wydawnictwo M, 2003.

Siepsiak, Jacek. „Apostazja. Ludzie coraz częściej żądają, by ich wypisano z Kościoła”. Dostęp 17.01.2021. https://plus.gazetakrakowska.pl/apostazja-ludzie-coraz-czesciej-zadaja-by-ich-wypisano-z-kosciola/ar/c15-15391341?fbclid=IwAR1ENXPyZOy2Qy-ToDL08Rb1tn_WNQuMfoFTEyXWohWBIJ7JCiYeBnWgdVQ.

Skrzypczak, Robert. Karol Wojtyła na Soborze Watykańskim II: zbiór wystąpień. Kraków−Warszawa: Wydawnictwo AA s.c., Centrum Myśli Jana Pawła II, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2020.

Rzeczpospolita. „Sondaż: Komu ufają Polacy? Najbardziej wojsku, najmniej − TK”, 30.11. 2020. https://www.rp.pl/Spoleczenstwo/201139957-Sondaz-Komu-ufaja-Polacy-Najbardziej-wojsku-najmniej---TK.html.

„Spada liczba powołań kapłańskich i zakonnych. Najnowsze dane”. Dostęp 12.01.2021. https:// www.polsatnews.pl/wiadomosc/2020-10-14/spada-liczba-powolan-kaplanskich-i-zakonnych-na jnowsze-dane/.

Terlikowski, Tomasz. „Odpowiedzialność świeckich”. Dostęp 20.07.2020. https://teologiapoli tyczna.pl/tomasz-p-terlikowski-odpowiedzialnosc-swieckich.

Tischner, Józef. Idąc przez puste Błonia. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo „Znak”, 2005.

Vagaggini, Cipriano. Teologia, pluralizm teologiczny. Tłum. Jacek Partyka. Kraków: Homini, 2005.

Wąsek, Damian. „Słowa Biblii a Objawienie”. Studia Leopoliensia 6 (2013): 207-217.

Wąsek, Damian i Wojciech Grygiel. „Przyczynki do teologii ewolucyjnej”. W Powstanie człowieka w ujęciu interdyscyplinarnym, red. Tomasz Maziarka. 155-171. Kraków: Copernicus Center Press, 2019.

Opublikowane
2021-11-05
Dział
Artykuły