Zagrożenia duchowe uniwersytetu

Słowa kluczowe: życie duchowe; duchowość; uniwersytet; student; profesor; nauka; zagrożenie; humanistyka; kultura

Abstrakt

Pierwotnie rolą uniwersytetu było tworzenie społeczności profesorów i studentów, której celem było poznawanie prawdy i kształtowanie według niej życia. W paradygmat uczelni wpisany był rozwój osobowy człowieka – intelektualny, wolitywny, moralny, uczuciowy – kulminujący w życiu duchowym. Współcześnie daje się zaobserwować różne procesy, które proponują zmianę tego wcześniejszego modelu. Ujmują one w sposób redukcjonistyczny samego człowieka bądź też dążą do tego, by uniwersytet „użyć” do własnych celów partykularnych. Wszystko to sprawia, że rozwój duchowy społeczności ludzkiej, dokonujący się m.in. dzięki kulturze uniwersyteckiej, często jest zagrożony. Tym samym na horyzoncie dziejów pojawia się widmo antyintelektualizmu, antykultury, antyhumanizmu, antyreligii. Ten niebezpieczny proces dostrzega już wielu współczesnych autorów. Niniejszy artykuł jest propozycją nazwania tychże zagrożeń i ich usystematyzowania, jak również poszukiwaniem odpowiedzi na niepokojące współczesne znaki czasu. Kluczem hermeneutycznym tychże rozważań jest zaś rozumienie człowieka jako osoby stworzonej na obraz i podobieństwo Osobowego Boga.

Bibliografia

Bartnik Cz.S., Personalizm, Lublin 20083.

Benedykt XVI, List apostolski Porta fidei, Wrocław 2012.

„Człowiek w Kulturze” 21(2009-2010) [tytuł numeru: Jaka tożsamość uniwersytetu?].

Encyklopedia Katolicka, I-XX, Lublin 1985-2014.

Franciszek, Encyklika Lumen fidei, Kraków 2013.

Frohlich M., Spirit, Spirituality, and Contemplative Method, „Mysterion” 12(2019), nr 2 (www.mysterion.it; zakładka: Rivista; dostęp: 10.02.2020).

Hancock C.I., Uniwersytet amerykański zdemaskowany, „Człowiek w Kulturze” (2009-2010), nr 21, s. 35-55.

Jan Paweł II, Encyklika Fides et Ratio, Kraków 1999.

Jan Paweł II, Konstytucja apostolska Ex Corde Ecclesiae o uniwersytetach katolickich, w: tenże, Dzieła zebrane, t. IV [Konstytucje apostolskie, listy motu proprio i bulle, orędzia na światowe dni], Kraków 2007, s. 86-104.

Jan Paweł II, Konstytucja apostolska Sapientia christiana o uniwersytetach i wydziałach kościelnych, w: tenże, Dzieła zebrane, t. IV [Konstytucje apostolskie, listy motu proprio i bulle, orędzia na światowe dni], Kraków 2007, s. 15-31.

Jan Paweł II, Homilia w czasie liturgii słowa skierowana do środowiska Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego [Lublin, 9 czerwca 1987], w: tenże, Pielgrzymki do Ojczyzny. 1979.1983. 1991.1995.1997. Przemówienia, homilie, Kraków 1997, s. 403-409.

Jan Paweł II, Przemówienie do młodzieży akademickiej zgromadzonej przed kościołem św. Anny [Warszawa, 3 czerwca 1979], w: tenże, Pielgrzymki do Ojczyzny. 1979.1983.1991.1995. 1997. Przemówienia, homilie, Kraków 1997, s. 26-29.

Jan Paweł II, Przemówienie do przedstawicieli świata nauki [Lublin, 9 czerwca 1987], w: tenże, Pielgrzymki do Ojczyzny. 1979.1983.1991.1995.1997. Przemówienia, homilie, Kraków 1997, s. 394-402.

Jan Paweł II, Przemówienie wygłoszone z okazji sześćsetlecia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego [Kraków, 8 czerwca 1997 r.], w: tenże, Pielgrzymki do Ojczyzny. 1979.1983.1991.1995.1997. Przemówienia, homilie, Kraków 1997, s. 983-990.

Jareño Alarcón J., Jaka tożsamość uniwersytetu?, „Człowiek w Kulturze” 21(2009-2010), s. 5-16.

Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.

Krąpiec M.A., Człowiek, kultura, uniwersytet, Lublin 1982.

Krąpiec M.A., Uniwersytet, w: A. Maryniarczyk, T. Duma, K. Stępień (red.), O uniwersytecie. Wykłady otwarte imienia ojca profesora Mieczysława A. Krąpca OP, Lublin 2014, s. 50-66.

Krzyszowski Z., Uniwersytet, w: Encyklopedia Katolicka, t. XIX, 1360-1361.

Lee C.S., Mapping the Sacred Spaces of the City, „Mysterion” 12(2019), nr 2, s. 335-337 (www.mysterion.it; zakładka: Rivista; dostęp: 10.02.2020).

Majeran R., Stanowiska Tomasza z Akwinu i Wilhelma Ockhama wobec zagadnienia: czy teologia jest nauką, w: W. Sajdek (red.), Czasy katedr – czasy uniwersytetów. Źródła jedności narodów Europy, Lublin 2005, s. 181-208.

Markowski M., Artes liberales, w: Encyklopedia Katolicka, t. I, 956.

Maryniarczyk A., Duma T., Stępień K. (red.), O uniwersytecie. Wykłady otwarte imienia ojca profesora Mieczysława A. Krąpca OP, Lublin 2014.

Misiurek J., Teologia w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Nurty – osoby – osiągnięcia, Lublin 1999.

Müller G.L., La scienza della confessione e della prassi della fede, „La Gregoriana” 18(2013), nr 45, s. 6-9.

„Mysterion” 12(2019), nr 2 [Metodologie in evoluzione – Evolving Methodologies, w: www.mysterion.it (dostęp: 10.02.2020)].

Nota Kongregacji Nauki Wiary na Rok Wiary [Watykan, 7 I 2012 r.], w: Benedykt XVI, List apostolski Porta fidei, Wrocław 2012, 27-48.

Rechowicz M. (red.), Księga jubileuszowa 50-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1969.

Root A., Duchowe życie psów, Białystok 2019.

Sajdek W. (red.), Czasy katedr – czasy uniwersytetów. Źródła jedności narodów Europy, Lublin 2005.

Sawicki S., O uniwersytecie katolickim, Lublin 2015.

Sawicki S., O uniwersytecie katolickim – zarys modelu, Lublin 2015.

Sawicki S., 100 lat uniwersytetu katolickiego w Lublinie. Zamierzenia i wyzwania, Lublin 2018.

Scruton R., Koniec uniwersytetu, „Ethos” 28(2015), nr 1(109), s. 53-63.

Świerzawski W., „Idźcie i nauczajcie”. Uniwersytet w życiu Kościoła, Sandomierz 1996.

Wielgus S., Bogu i ojczyźnie. Uniwersyteckie przemówienia i listy, [t. I], Lublin 1996.

Wielgus S., Bogu i ojczyźnie. Uniwersyteckie przemówienia i listy 1996-1998, [t. II], Lublin 1999.

Wielgus S., Historyczne koncepcje i paradygmaty uniwersytetu oraz jego model na dziś i na jutro, Lublin 2009.

Opublikowane
2020-06-24
Dział
Artykuły