Nadpisy operowe jako forma tłumaczenia audiowizualnego i ich recepcja we współczesnych spektaklach operowych w Niderlandach
Abstrakt
Nadpisy (ang. surtitles) stały się niemal niezbędne we współczesnych przedstawieniach operowych. Dzięki nim obcojęzyczne opery stają się dostępne dla szerszej publiczności, zapewniając zespołom operowym większą swobodę w komponowaniu swojego repertuaru. Dzięki ścisłemu powiązaniu nadpisów z wykonaniem opery odbiegają one do pewnego stopnia od innych form przekładu audiowizualnego, jak napisy dolne (ang. subtitles). W procesie przekładu nadpisów biorą także udział inni uczestnicy, którzy pozostawiają swój ślad w tłumaczeniu, w tym reżyserzy i dyrygenci. W pierwszej części artykułu omówiono zjawisko nadpisów, przedstawione w szerszym kontekście przekładu audiowizualnego.
Wprowadzenie nadpisów nie dokonało się łatwo, ponieważ opór przed nimi przyszedł właśnie ze strony świata opery. W drugiej części artykułu autor analizuje przyczyny tego oporu, a także na podstawie najnowszych recenzji spektakli operowych podejmuje próbę ustalenia recepcji nadpisów w Niderlandach.
Bibliografia
Desblache, Lucile. ‘Music to My Ears, but Words oo My Eyes? Text, Opera and Their Audiences’. Linguistica Antverpiensia, speciale uitgave: A Tool for Social Integration? Audiovisual Translation from Different Angles, geredigeerd door Aline Remael en Josélia Neves, vol. 6, 2007, pp. 155-170.
Dewolf, Linda. ‘Surtitling Operas. With Examples of Translations from German into French and Dutch’. (Multi) Media Translation: Concepts, Practice and Research, geredigeerd door Yves Gambier en Henrik Gottlieb, John Benjamins, 2001, pp. 179-188.
Díaz Cintas, Jorge, en Aline Remael. Audiovisual Translation: Subtitling. St. Jerome, 2007.
Low, Peter. ‘Surtitles for Opera. A Specialized Translating Task’. Babel, vol. 48, nr. 2, 2002, pp. 97-110.
Mateo, Marta. ‘Music and Translation’. Handbook of Translation Studies, vol. 3, geredigeerd door Yves Gambier en Luc van Doorselaer, John Benjamins, 2012, pp. 115-121.
Mateo, Marta. ‘Reception, Text and Context in the Study of Opera Surtitles’. Doubts and Directions in Translation Studies. Selected Contributions from the EST Congress, Lisbon 2004, geredigeerd door Yves Gambier, Miriam Shlesinger en Radegundis Stolze, John Benjamins, 2007, pp. 169-182.
Mateo, Marta. ‘Surtitling Today: New uses, Attitudes and Developments’. A Tool for Social Integration? Audiovisual Translation from Different Angles, geredigeerd door Aline Remael en Josélia Neves, Linguistica Antverpiensia NS- Themes in Translation Studies, vol. 6, 2007, pp. 135-154.
Remael, Aline, en Anna Vermeulen. ‘Boventiteling: What’s in a name?’ Filter, vol. 17, nr. 3, 2010, pp. 52-57.
Tortorello, Adriana. ‘It Ain’t Over Till the Fat Lady Sings: Subtitling Operas and Operettas for the DVD-market’. Subtitling Today: Shapes and Their Meanings, geredigeerd door Elisa Perego en Silvia Bruti, Cambridge Scholar Publishers, pp. 189-202.
Vervecken, Anika. ‘Surtitling for the Theatre and the Director’s Attitude: Room for Change’. Audiovisual Translation and Media Accessibility at the Crossroads: Media for All 3, geredigeerd door Aline Remael, Pilar Orero en Mary Carroll, Brill, 2012, pp. 229-247.
Copyright (c) 2022 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
