The Eucharist as a Sacrament of Christian Initiation: Historical-Liturgical Aspect
Abstrakt
Eucharystia jako sakrament inicjacji chrześcijańskiej — aspekt historycznoliturgiczny
Autor artykułu podejmuje problematykę miejsca Eucharystii w inicjacji chrześcijańskiej w aspekcie historycznoliturgicznym. Zwraca uwagę na obecną w pierwszym tysiącleciu zasadniczą świadomość jedności i właściwej kolejności sakramentów inicjacji chrześcijańskiej: chrzest –bierzmowanie–Eucharystia. Jej zanik zauważa na przełomie XII i XIII wieku wraz z odejściem od praktyki Komunii św. dzieci. Wskazuje, że w okresie potrydenckim doszło do odwrócenia kolejności udzielania sakramentów inicjacji chrześcijańskiej: chrzest–Eucharystia–bierzmowanie, a ten stan utrwalił dekret Quam singulari (1910), który jeszcze bardziej oddzielił od siebie te sakramenty. Autor zwraca uwagę, że powstałe po Soborze Watykańskim II dwa modele inicjacji chrześcijańskiej związane są z Ordo baptismi parvulorum (1969), określającym praktykę chrztu dzieci, po którym po kilku latach następuje I Komunia, a w późniejszym czasie – bierzmowanie, oraz z Ordo initiationis christianae adultorum (1972), dotyczącym przygotowania do bierzmowania i Eucharystii dorosłych. Odwołując się do poglądów Salvatore Marsilego, autor artykułu dokonuje oceny modeli. Za pełnowartościowy uznaje ten związany z Ordo initiationis christianae adultorum, w którym punktem docelowym jest Eucharystia. Model ten zachowuje teologiczną kolejność sakramentów i traktuje Eucharystię, a nie bierzmowanie, jako dopełnienie i szczyt inicjacji chrześcijańskiej. Pozwala także na właściwe określenie chrztu jako sakramentu włączającego w misterium zbawienia, wymagającego jednak bierzmowania i Eucharystii do pełnego włączenia w rzeczywistość Kościoła.
Bibliografia
Arocena Solano Félix María. “Eucharystia – pełnia inicjacji chrześcijańskiej.” In Żyć w Chrystusie według Ducha. Teologia sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego. (Modlitwa Kościoła 17), edited by Krzysztof Porosło, 153–168. Tyniec: Wydawnictwo Benedyktynów, 2014.
Catechismus ex decreto Concilii Tridentini ad parochos Pii Quinti Pont. Max. iussu editus ad editionem Romae a.d. MDLXVI. publici iuris factam accuratissime expressus: cum s. rev. consistorii catholici per regnum saxoniae aprobatione. Lipsiae: Ex Officina Bernhardi Tauchnitz, 1865 (Polish translation: Katechizm rzymski z wyroku świętego Soboru Trydenckiego ułożony z rozkazu Piusa V Papieża i od Klemensa XIII szczególnie zalecony. T. 1 3. Warszawa: [Drukarnia Kommissyi Rząd. W. R. i O. P.], 1827).
Dokumenty Soborów Powszechnych. Tekst łaciński i polski. T. 4/2: (1511-1870) Lateran V, Trydent, Watykan I, edited by Arkadiusz Baron and Henryk Pietras. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2007.
Kelly, J[ohn] N[orman] D[avidson]. Początki doktryny chrześcijańskiej. Translated by Julia Mrukówna. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1988. Translated from: Early Christian doctrines. 3rd Revised Edition. New York: HarperOne, 1978.
Kilmartin Edward J. Sacramental Theology: The Eucharist in Recent Literature. „Theological Studies” 32 (1971), no. 2: 233–277.
Krakowiak, Czesław. Bierzmowanie sakrament inicjacji chrześcijańskiej. Lublin: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej “Gaudium,” 2005.
Lameri, Angelo. “Il sacramento della confermazione. Evoluzione storica della prassi sacramentale dell’iniziazione cristiana e criteri teologico-pastorali circa la scelta dell’età di conferimento.” Rivista Liturgica 91 (2004): 83-105.
Le Liber ordinum en usage dans l’église wisigothique et mozarabe d’Espagne du cinquième au onzième siècle. Publié pour la première fois, edited Marius Férotin. Paris: Firmin-Didot, 1904.
Le pontifical Romain au moyen-âge. T. 3: Le Pontifical de Guillaume Durand. (Studi e Testi 88), edited by Michel Andrieu. Città del Vaticano: Biblioteca Apostolica Vaticana, 1940.
Les „Ordines Romani” du haut moyen âge. T. 2: Les textes (Ordines I XIII), edited by Michel Andrieu. Louvain: Spicilegium Sacrum Lovaniense, 1971.
Les pontifical Romain au moyen-âge. T. 1: Le Pontifical de la Curie Romaine au XIIIe siècle. (Studi e Testi 87), edited by Michel Andrieu. Città del Vaticano: Biblioteca Apostolica Vaticana, 1940.
Maccarrone, Michele. “L’unità del battesimo e della Cresima nelle testimonianze della liturgia Romana dal III al XVI secolo.” Lateranum 51 (1985): 88–152.
Marsili, Salvatore. “I due modelli rituali dell'iniziazione cristiana. Analisi e rapporto.” In Iniziazione cristiana. Problema della Chiesa di oggi. Atti della IV Settimana di studio dell’ Associazione Professori di Liturgia: Paestum 1-5 settembre 1975. (Studi di Liturgia 4), 143–167. Bologna: Edizioni Dehoninae Bologna, 1976.
Megger, Andrzej. “Eucharystia w procesie wtajemniczenia chrześcijańskiego.” Roczniki Teologiczne 63 (2016), fasc. 8: 21-41. DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rt.2016.63.8-2
Migut, Bogusław. Znaki Misterium Chrystusa. Historiozbawcze ujęcie sakramentów według Salvatore Marsilego OSB (1910-1983). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1996.
Muroni, Pierangelo. “Kolejność udzielania sakramentów inicjacji chrześcijańskiej.” In Żyć w Chrystusie według Ducha. Teologia sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego. (Modlitwa Kościoła 17), edited by Krzysztof Porosło, 287–364. Tyniec: Wydawnictwo Benedyktynów, 2014.
Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych dostosowane do diecezji polskich. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 1988.
Obrzędy chrztu dzieci dostosowane do zwyczajów diecezji polskich. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 1987.
Ramis, Miquel Gabriel. La iniciación cristiana en la liturgia hispánica. Bilbao: Estudios Grafite, 2001.
Rite of Baptism for Children. Washington, D.C.: United States Catholic Conference, 1969.
Rite of Christian Initiation of Adults. Washington, D.C.: United States Catholic Conference '1988
Sobeczko. Helmut Jan. “Eucharystia sakramentem permanentnej inicjacji chrześcijańskiej.” In Misterium Eucharystii. Teologia – liturgia – ekumenizm. Encyklika Jana Pawła II „Ecclesia de Eucharistia,” edited by Władysław Nowak, 52–70. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2004.
Tomasz z Akwinu. Summa Theologiae. Corpus Thomisticum. S. Thomae de Aquino Opera omnia. Accessed 29.05.2019. http://www.corpusthomisticum.org/iopera.html.
Zachara, Maciej. L’ordine dei sacramenti dell’iniziazione cristiana. La storia del loro conferimento nella liturgia romana fino alla fine del XIII secolo. (Tesi – Pontificio Ateneo San Anselmo. Pontificio Istituto Liturgico 299). Lublin: Drukarnia Liber, 2003.
Zachara, Maciej, “Il sacramento della confermazione nel primo millennio in Occidente.” In La cresima. Atti del VII Congresso Internazionale di Liturgia. Roma, Pontificio Istituto Liturgico, 6–8 maggio 2004. (Studia Anselmiana, 144. Analecta liturgica, 26), edited by Ephrem Carr, 103–132. Roma: Pontificio Ateneo San Anselmo, 2007.
Copyright (c) 2019 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
