12thCentury Pontificale Plocense as a Source for the Study of Gregorian Monody

  • Piotr Wiśniewski Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
Słowa kluczowe: pontyfikał; notacja cheironomiczna; chorał gregoriański; monodia gregoriańska

Abstrakt

Pontificale Plocense z XII wieku jako źródło do badań monodii gregoriańskiej

Pontyfikał, jako księga liturgiczno-muzyczna, stanowi odbicie przeobrażeń czasowych pozwalających zorientować się w rejestrze funkcji biskupich przy sprawowaniu sakramentów i sakramentaliów. Przedmiotem podjętego studium badawczego jest szczegółowy wykaz zawartości stricte muzycznej w Pontificale Plocense z XII w. Wyzyskanie tekstów zaopatrzonych w melodię (ogółem ponad 200 fragmentów tekstu z nadpisaną melodią) odsłania muzyczną warstwę tego kodeksu. Czasami są to pojedyncze słowa, zaznaczone incipity, dyferencje psalmowe, a bywa że notacja muzyczna obejmuje całą treść liturgiczną utworu. Rękopis, zdominowany przez zapis cheironomiczny melodii, wydaje się potwierdzać jego obce pochodzenie. Szczególnie konsekwentnie notacja ta stosowana jest w przypadku melodii prefacji. Można zaryzykować w związku z tym hipotezę, iż cheironomiczny zapis Pontyfikału Płockiego zaimportowano z jakiegoś ośrodka zagranicznego.

Bibliografia

Kowalski, Wiesław. “Podstawy prawne odzyskania Pontyfikału Płockiego.” In Pontyfikał. Odzyskana perła płockiego średniowiecza. Ed. D. Majewski. 11-18. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy, 2016.

Miazga, Tadeusz. Pontyfikały polskie w aspekcie muzykologicznym. Graz: Akademische Druck- u. Verlagsanstalt, 1981.

Morawski, Jerzy. Recytatyw liturgiczny w średniowiecznej Polsce. Warszawa: Sutkowski Edition Warsaw, 1996.

Podleś, Antoni. The Pontifical of Płock from the 12th century. Płock: Płockie Wydawnictwo Diecezjalne, 1986.

Wiśniewski, Piotr. Das Reimoffizium von der Hl. Katharina aus dem 12. Jahrhundert im Pontificale von Płock (Polen) [the text is waiting to be published].

Opublikowane
2020-01-30
Dział
Artykuły