Posty religijne w kulturze ludowej
Abstrakt
Post religijny dla mieszkańców wsi miał zawsze szczególne znaczenie. Praktykowany był jako przejaw głębokiej wiary, a także przygotowanie do kontaktu z sacrum i zmiany, jaka miała nastąpić w życiu jednostki lub całej społeczności. Zawsze miał on swoje uzasadnienie, musiał się odbywać w wyznaczonym czasie i odnosił się do konkretnej grupy osób, która zachowywała nakazy określone przez religijne zasady i tradycje danej wspólnoty. Wszystkie te aspekty zostały poruszone w niniejszym tekście, aby ukazać specyfikę praktyk postnych realizowanych przez użytkowników kultury ludowej.
Bibliografia
Adamowscy L. i J., Opowieści wielkanocne, „Twórczość Ludowa” 21(1992), nr 1-2, s. 73-77.
Adamowski J., Obrzędy, zwyczaje i wierzenia okresu Wielkanocy z południowo-zachodniego Podlasia, „Twórczość Ludowa” 1996, nr 2, s. 27-30.
Bartmiński J., Kusto A., Adwent, w: Lubelskie. Polska pieśń i muzyka ludowa. Źródła i materiały, t. III: Lubelskie, cz. 1, red. J. Bartmiński, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Muzyczne Polihymnia, Lublin 2011, s. 91-104.
Białkowska M., A weź kwasiku…, „Pismo Folkowe” 122-123(2016), nr 1-2, s. 15.
Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
Drabik W., Przeżywanie obrzędów, „Polska Sztuka Ludowa” 47(1993), z. 2, s. 72-75.
Dudek A., Zwyczaje i obrzędy adwentowe na Ziemi Pszczyńskiej, „Materiały i Studia Księży Werbistów” 24(1988), s. 101-115.
Gloger Z., Rok polski w życiu, tradycji i pieśni, Wydawnictwo Jan Fiszer, Warszawa 1900.
Hryń-Kuśmierek R., Rok Polski. Zwyczaje i obrzędy, „Świat Książki”, Warszawa 2010.
Ignaciuk J., Wiosenne zwyczaje i obrzędy na południowym Podlasiu, Lublin 2012, mps.
Kasimow R., Poetyka karnawału i obrzędów przejścia, tł. B. Chmielewska, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty” 56(2002), z. 3-4, s. 139-145.
Kowalski P., Kilka uwag o poszczeniu. Wprowadzenie do problematyki biesiadnej, w: Oczywisty urok biesiadowania, red. P. Kowalski, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław 1998, s. 20-27.
Kowalski P., Kultura magiczna. Omen, przesąd, znaczenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Kupisiński Z., Obrzędy i wierzenia ludowe Wielkiego Tygodnia w Opoczyńskiem, „Materiały i Studia Księży Werbistów” 1988, nr 24, s. 120-130.
Kupisiński Z., Śmierć jako wydarzenie eschatologiczne. Zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe oraz zaduszkowe mieszkańców regionu opoczyńskiego i radomskiego, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin 2007.
Linde M.S.B., Słownik języka polskiego, t. IV, Wydawnictwo „Gutenberg – Print”, Warszawa 1995.
Łeńska-Bąk K., Kilka epizodów z historii postu i poszczenia, w: Pokarmy i jedzenie w kulturze. Tabu, dieta, symbol, red. K. Łeńska-Bąk, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2007, s. 135-158.
Mały słownik religioznawczy, red. Z. Poniatowski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1969.
Magdziakowa A., Rok obrzędowy mojego regionu. Ginące obrzędy, zwyczaje, wierzenia i pieśni kresowej wsi polskiej z okolic Dubienki w południowo-wschodniej Lubelszczyźnie, Stowarzyszenie Twórców Ludowych, Lublin 2003.
Nowak J., Adwent i Boże Narodzenie w regionie tomaszowskim, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2003.
Obyczaje, języki, ludy świata. Encyklopedia PWN, red. B. Kaczorowski, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2007.
Ogrodowska B., Święta polskie. Tradycja i obyczaje, Alfa-Wero, Warszawa 2000.
Ogrodowska B., Mały słownik zwyczajów, obrzędów i tradycji w Polsce, Wydawnictwo Księży Werbistów, Warszawa 2001.
Ogrodowska B., Polskie obrzędy i zwyczaje doroczne, wyd. 4, Sport i Turystyka – Muza, Warszawa 2012.
Petera J., Z materiałów folklorystycznych Lubelszczyzny. Obrzędy i zwyczaje, w: Język i kultura na pograniczu polsko-ukraińsko-białoruskim, red. F. Czyżewski, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 2001, s. 85-306.
Rutkowska-Płachcińska A., Pożywienie, napoje, w: Historia kultury materialnej w zarysie, t. II: od XIII do XV wieku, red. A. Rutkowska-Płachcińska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa−Wrocław 1978, s. 247-276.
Starczuk J., Cmentarz i stół. Pogranicze prawosławno-katolickie w Polsce i na Białorusi, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2006.
Wasilewski J.S., Tabu, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.
Zadrożyńska A., Światy, zaświaty. O tradycji świętowań polskich, „Twój Styl”, Warszawa 2000.
Czytelnia – Wielki Post. http://brewiarz.pl/czytelnia/wielki_post.php3 (dostęp: 02.11.2016).
Marcin Kostka, Suche Dni Wielkiego Postu. Starajmy się o ducha prawdziwej pokuty, http:// www.pc h24.pl/suche-dni-wielkiego-postu--starajmy-sie-o-ducha-prawdziwej-pokuty,41281,i. html#ixzz4KDwqpTL9 (dostęp: 03.05.2016).
Copyright (c) 2017 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
