Celebracja liturgiczna jako locus homilii

  • Bogusław Migut Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
Słowa kluczowe: liturgia; celebracja liturgiczna; homilia; homilista; kazanie; kaznodzieja; homilia jako mistagogia

Abstrakt

W wielu definicjach homilii pojawia się określenie, że jest ona głoszeniem słowa Bożego w liturgii. Tymczasem nie ma pęknięcia pomiędzy słowem Bożym, a liturgią. Liturgia jest działaniem Chrystusa i Kościoła, a zarazem sakramentalnym głoszeniem słowa Bożego. Jak sam Kościół, tak też celebrację liturgiczną, a w niej homilię tworzą Duch Święty, nasze człowieczeństwo i człowieczeństwo Słowa Wcielonego. Homilia nie sprowadza się do egzegezy, nie jest też zamierzonym oddziaływaniem na emocje, ani tym bardziej wykładem prawd wiary, lecz służy uobecnieniu się zbawczego misterium Chrystusa, a tym samym liturgii, wypływającej z wnętrza Trójcy Świętej mocą Ducha Świętego przy współudziale człowieka. Homilia jest mistagogią, której metody w ostatnich latach opisał Stanisław Dyk. Według niego homilia składa się z trzech etapów: odsłaniacie misterium, prowadzenie do uczestnictwa w misterium, prowadzenie do upodobnienia do misterium (chrystoformizacja).

Bibliografia

Bouyer Louis, Wprowadzenie do życia duchowego, tł. Lucyna Rutowska, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1982.

Corbon Jean, Liturgia źródło wody życia, tł. Anna Foltańska, Poznań: W drodze 2005.

Czerwik Stanisław: Duchowość liturgiczna i eucharystyczna – tajemnica wiary w liturgii i życiu chrześcijańskim: Chrystus pośród nas (Kol 1,27), w: Wiara, liturgia, ewangelizacja, red. Samuela Grażyna Klimas, Stanisław Czerwik, Katarzyna Kinga Walkowiak, Kielce: Jedność 2013, s. 21-60.

Dix Gregory: The Shape of the Liturgy, New York: Seabury 1982.

Dyk Stanisław: Homilia – droga do żywego poznania misterium Chrystusa, Kielce: Jedność 2016.

Hahn Scott: Moc Słowa w liturgii. Od tekstu pisanego do żywego słowa liturgii, tł. Piotr Blumczyński, Kraków: Salwator 2010.

Kiernikowski Zbigniew: Eucharystia i jedność, Częstochowa: Biblioteka „Niedzieli” 2000.

Kiernikowski Zbigniew: Homilia – przepowiadanie mistagogiczne. Katecheza liturgiczna wygłoszona 6.02.2005 w Woli Gułowskiej, „Anamnesis” 43 (2005), nr 4, s. 43-48.

Mazza Enrico: La mistagogia. Una teologia della liturgia in epoca patristica, Roma: CLV 1988.

Mazza Enrico: Che cos’è la mistagogia, „Rivista di pastorale liturgica” 27 (1989), s. 3-23.

Mazza Enrico: Mystagogy. A Theology of Liturgy in the Patristic Age, New York: Pueblo Publishing Company 1989.

Mazza Enrico: La mistagogia. Le catechesi liturgiche della fine del quarto secolo e il loro metodo, Roma: CLV 1996.

Mazza Enrico: Mistagogia, w: Dizionario di Omiletica, red. Achille M. Triacca, Manlio Sodi, Torino: Leumann, Bergamo: Gorle, Velar: LDC 1998, s. 972-976.

Migut Bogusław: Teologia liturgiczna szkoły rzymskiej, Lublin: Wydawnictwo KUL 2007.

Migut Bogusław: Główne zadania homilii w ujęciu teologii liturgicznej, „Roczniki Teologiczne” 61 (2014), z. 8, s. 97-108.

Migut Bogusław: Eucharystia między historią a eschatologią, „Roczniki Teologiczne” 63 (2016), z. 8, s. 43-56.

Pelikan Jaroslav: Powstanie wspólnej tradycji (100-600), tł. Marta Höffner, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2008.

Pierskała Rudolf: Mistagogia w przepowiadaniu słowa Bożego, w: Mistagogia a duchowość, red. Andrzej Żądło, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2004, s. 91-103.

Schmemann Alexander: Eucharystia. Misterium Królestwa, tł. Andrzej Turczyński, Białystok: Orthdruk 1997.

Simon Herbert: Tworzywo liturgiczne w kazaniu, „Rocznik Teologiczny Śląska Opolskiego” 15 (1995), s. 259-281.

Świerzawski Wacław: Dynamiczna „Pamiątka” Pana. Eucharystyczna anamneza Misterium Paschalnego i jego egzystencjalna dynamika, Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne 1980.

Szewczyk Leszek: Recepcja liturgicznego wymiaru homilii. Studium homiletyczne w świetle przepowiadania kapłanów Archidiecezji Katowickiej w latach 1972-1999, Katowice: Wydawnictwo UŚ 2003.

Triacca Achille M., Sodi Manlio: Omelia, w: Dizionario di Omiletica, red. Achille M. Triacca, Manlio Sodi, Torino: Leumann, Bergamo: Gorle, Velar LDC 1998, s. 1013-1019.

Triacca Achille M.: Omelia e Spirito Santo: sua presenza ed azione e come parlarne, „Liturgia” 32 (1998), s. 145-158.

Opublikowane
2019-12-17
Dział
Artykuły