Aktywna polityka społeczna i system wsparcia zawodowego w sektorze społecznym wobec osób z niepełnosprawnością

Abstrakt

Prawo osób niepełnosprawnych do uczestnictwa w życiu społecznym to m.in. prawo do zatrudnienia i partycypacji w stosunkach pracy. W Polsce nadal jest to prawo nie w pełni realizowane, a ograniczenia w aktywizacji zawodowej tkwią zarówno w systemie, jak i po stronie osób niepełnosprawnych oraz pracodawców. Obecnie w obszarze działań na rzecz osób niepełnosprawnych odstępuje się od modelu medycznego, traktującego osoby niepełnosprawne jako przedmiot oddziaływań instytucji na rzecz podejścia społecznego, uznającego ich prawa i obowiązki na równych z innymi zasadach. Proponowany nowy − aktywny − model polityki społecznej, opartej na prawach obywatelskich, kontrastuje z poprzednim, w którym indeksowano potrzeby (społeczne) osób niepełnosprawnych i wskazywano drogi ich zaspokojenia. Postulat aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych odnosi się do działań zorientowanych na rynek pracy i wzmacnianie możliwości zatrudnieniowych poszczególnych osób. Aktywna polityka społeczna (APS) nastawiona jest na działania publiczne motywujące jednostki do wejścia i utrzymania się na rynku pracy przez rozwój instrumentów zwiększających zdolność zatrudnieniową osób i obniżanie demotywacyjnej funkcji świadczeń osłonowych (stosowanie tzw. wsparcia warunkowego). Artykuł ma na celu przedstawienie najważniejszych założeń APS w odniesieniu do działań związanych z zatrudnieniem osób niepełnosprawnych, a także przybliża obszar wsparcia tejże grupy z zakresu ekonomii społecznej.