Postawy młodzieży wobec Kościoła jako wyzwanie dla katechezy

  • Kazimierz Święs Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
Słowa kluczowe: autorytet moralny; instytucje kościelne; młodzież; postawa; socjalizacja religijna

Abstrakt

Strukturalna definicja postawy zawiera komponent poznawczy, emocjonalno-oceniający i behawioralny. Badania postaw wobec Kościoła mieszczą się w instytucjonalnym parametrze religijności. Młodzież pojmuje Kościół bardziej w kategoriach wspólnotowych, aniżeli instytucjonalnych, jednak w ostatnich latach wzrasta odsetek respondentów, którzy uważają, że można być człowiekiem religijnym bez Kościoła jako Ludu Bożego. To może być oznaką tworzenia się religijności zindywidualizowanej, dystansującej się od instytucjonalnych wymagań (religijność pozakościelna). Badani młodzi pozytywnie oceniają wkład Kościoła w rozwiązywanie problemów jednostki, rodziny, narodu oraz jego rolę w przemianach ustrojowych. Obawiają się jednak jego zbytniej ingerencji w osobiste życie i zachowania. Dlatego też w hierarchii autorytetów pomocnych w rozwiązywaniu konfliktów moralnych nauki Kościoła i rady duchownych lokują się na dalekich miejscach, a pierwszą rangę ma własne sumienie. Znacznemu zaufaniu do Kościoła w sensie ogólnym towarzyszy mniejszy poziom zaufania do konkretnych struktur i osób w Kościele. Obserwuje się duży deficyt partycypacji w ruchach i wspólnotach religijnych.

Bibliografia

Franciszek. Adhortacja apostolska Evangelii gaudium. O głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie. Watykan 2013.

Konferencja Episkopatu Polski. W trosce o człowieka i dobro wspólne. Warszawa 2012.

Bartnik Cz.: Kościół. W: Encyklopedia Katolicka. T. 9. Lublin 2002 kol. 993-1001.

Beckford J.: Teoria społeczna a religia. Tl. M. Kunz, T. Kunz. Kraków 2006.

Dyoniziak R. Sondaże a manipulowanie społeczeństwem. Kraków 1997.

Gierech P. Kilka uwag o polskiej młodzieży na początku XXI wieku. „Teologia Polityczna” 5:2009-2010 s. 222-238.

Grabowska M. (red).: Społeczeństwo obywatelskie w Polsce AD 2012. Opinie i diagnozy nr 22. Warszawa: CBOS 2012.

Grabowska M.. Roguska B. (red).: 25 lat wolności - bilans zmian. Opinie i diagnozy nr 29. Warszawa: CBOS 2014.

Grabowska M„ Kalka J. (red).: Młodzież 2013. Opinie i diagnozy nr 28. Warszawa: CBOS 2014.

Kamiński R. (red).: Teologia pastoralna T. 1. Teologia pastoralna fundamentalna. Lublin 2000.

Kędzior J.: Młodzież jako specyficzna kategoria społeczna. W: Współczesna młodzież pomiędzy Eros a Thanatos. Red. J. Kurzępa, A. Lisowska, A. Pierzchalska. Wrocław 2008 s. 9-18.

Koseła K. Młodzież. Przegląd problematyki. W: Encyklopedia Socjologii. T. 2. Warszawa 1999 s. 252-259.

Mariański J.: Emigracja z Kościoła. Religijność młodzieży polskiej w warunkach zmian społecznych. Lublin 2008.

Mariański J.: Kościół katolicki w Polsce w przestrzeni życia publicznego. Studium socjologiczne. Toruń 2013.

Mariański J.: Młodzież między tradycją i ponowoczesnością. Wartości moralne w świadomości maturzystów. Lublin 1995.

Mariański J.: Religijność społeczeństwa polskiego w perspektywie europejskiej. Próba syntezy socjologicznej. Kraków 2004.

Mariański J.: Udział katolików świeckich w życiu parafii. Płock 2008.

Mariański J.: Wiara i wierzenia Polaków - analiza socjologiczna. W: Religijne wymiary życia społecznego. Red. H. Mielicka-Pawłowska. Kielce 2013 s. 315.

Mazurkiewicz P.: Kościół w życiu publicznym. W: Kościół katolicki w przededniu wejścia do Unii Europejskiej. Red. P. Mazurkiewicz. Warszawa 2003 s. 180-204.

Nowak S.: Pojęcie postawy w teoriach i stosowanych badaniach społecznych. W: Teorie postaw. Red. S. Nowak. Warszawa 1973.

Ozorowski E.: Wprowadzenie do Konstytucji dogmatycznej o Kościele. W: Sobór Watykański 11. Konstytucje. Dekrety. Deklaracje. Poznań 2002 s. 99-103.

Piwowarski W.: Kościół i religijność w przemianie. W: Przemiany religijności społeczeństwa polskiego w świetle badań lubelskiego środowiska naukowego. Red. W. Piwowarski, J. Styk. Warszawa 1993 s. 13-26.

Piwowarski W.: Przemiany Kościoła ludowego w Polsce. „Przegląd Humanistyczny” 4:1997 s. 17-23.

Piwowarski W.: Wartości życia codziennego. W: Religijność Polaków 1991-1998. Red. W. Zdaniewicz. Warszawa 2001 s. 54-69.

Sroczyńska M.: Problemy socjalizacji religijnej młodzieży (przypadek rites de passage). W: Religijne wymiary życia społecznego. Red. H. Mielicka-Pawłowska. Kielce 2013 s. 353-369.

Szawiel T.: Postawy i orientacje społeczne polskich katolików w trzy lata po rozpoczęciu reform politycznych i ekonomicznych. W: Od Kościoła ludu do Kościoła wyboru. Religia a przemiany społeczne w Polsce. Red. I. Borowik, W. Zdaniewicz. Kraków 1996 s. 49-96.

Szawiel T.: Wiara religijna polskiej młodzieży (1992-2002). W: Kościół katolicki w przededniu wejścia Polski do Unii Europejskiej. Red. P. Mazurkiewicz. Warszawa 2003 s. 119-149.

Sztompka P.: Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków 2013.

Święs K.: Przemiany religijności miejskiej w czasie transformacji systemowej. Lublin 2011.

Wrzesiński W.: Jednostka - rodzina - pokolenie. Poznań 2003.

Zaręba S. H. (red).: Rodzina. Religia. Społeczeństwo. Polacy w diagnozie socjologicznej 2009. Warszawa 2010.

Zaręba S. H.: W kierunku jakiej religijności? Studia nad katolicyzmem polskiej młodzieży. Warszawa 2008.

Zdaniewicz W., Zaręba S. H. (red).: Kościół katolicki na początku trzeciego tysiąclecia w opinii Polaków. Warszawa 2004.

Zieliński Z.: Kościół w Polsce 1944-2002. Radom 2003.

Opublikowane
2019-12-05
Dział
Artykuły