The Family as a Resource for Civil Society

  • Wiesław Bokajło Uniwersytet Wrocławski
  • Jerzy Koperek Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
Słowa kluczowe: rodzina jako instytucja społeczna; społeczeństwo obywatelskie; podejście socjologiczne; Katolicka nauka społeczna

Abstrakt

Rodzina bogactwem dla społeczeństwa obywatelskiego

Artykuł odnosi się do badań, które zostały przeprowadzone w Polsce w latach 2010-2012 we współpracy z Papieską Radą ds. Rodziny. Badania dotyczyły rodziny i jej funkcjonowania w warunkach społecznych w Polsce. Ich celem było zdiagnozowanie potrzeb rodzin, możliwych obszarów wsparcia i odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób obecna rodzina stanowi bogactwo społeczeństwa obywatelskiego.

Katechizm Kościoła katolickiego, definiuje rodzinę jako małżeństwo kobiety i mężczyzny posiadających dzieci. Definicja ta powinna być postrzegana w kontekście nauki społecznej Kościoła, nauczania Jana Pawła II, a w szczególności Benedykta XVI. W ujęciu socjologicznym całe społeczeństwo opiera się na rodzinie, która jest rozumiana jako najważniejsza podstawowa grupa społeczna oparta na intymnej relacji zbudowanej na wzajemnym uczuciem, współpracy i wzajemnej odpowiedzialności; wzmocnienie stosunków wewnętrznych i interakcji są głównym celem rodziny. Zgodnie z podejściem systemowym, rodzina powinna być postrzegana jako system, w którym zmiana jednego elementu prowokuje zmiany w innych jego częściach.

Przedstawione badania podejmują kwestie dotyczące rodziny jako instytucji społecznej w kontekście następujących głównych punktów: 1. Rodzina - podejście socjologiczne; 2. Idea społeczeństwa obywatelskiego; 3. Obszary społeczeństwa obywatelskiego.

Bibliografia

Adamski F.: Rodzina, wymiar społeczno–kulturowy [Family, socio–cultural dimension]. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2002.

Althusius J.: The Politics of Johannes Althusius, An abridged translation of the Third Edition of Politica methodice digesta, atque exemplis sacris et profanis illustrate, Translated, with an Introduction by Frederick S. Carney (ed.). Preface by Carl J.Friedrich, Beacon Press, Boston 1964.

Aristotle: Etyka Nikomachejska [Nicomachean Ethics], tłum. D. Gromska. Warszawa: Wydawnictwo PWN 2007.

Bokajło W.: Niektóre teoretyczne i metodologiczne problemy kultury politycznej [Some theoretical and methodological problems of political culture]. In: W. Bokajło (ed.). Studia z teorii polityki, kultury politycznej i myśli politycznej]. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1996.

Bokajło W.: Z teoretycznych problemów społeczeństwa obywatelskiego [From the theoretical problems of civil society]. In: W. Bokajło, K. Dziubka (ed.). Społeczeństwo obywatelskie [Civil society]. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2001.

Bokajło W., Koperek J., The View of Polish Family as a Social Institution in the Light of Empirical Research (2011–2012). Report of the Research Project: The Family as a Resource for Society [Obraz rodziny polskiej jako instytucji społecznej w świetle badań empirycznych (2011–2012). Raport z projektu badawczego: Rodzina bogactwem (dobrem) dla społeczeństwa]. Vatican City: Pontifical Council for the Family, Fundacja Vita Familiae.

Bryant Ch. G. A.: Civil society and pluralism, in: E. Wnuk–Lipiński (ed.). “Sisyphus. Social Studies”, 1, 8: 1992.

Habermas J.: Zum Begriff der politischen Beteiligung [On the concept of political participation]. In: A. M. Kaniowski (ed.). Filozofia społeczna Jürgena Habermasa [The social philosophy of Jürgen Habermas], Warszawa: Kolegium Orfickie 1990.

Jakubiec S.: Mediacje, jako metoda pracy z rodziną [Mediation as a method of work with the family]. Kraków: Wydawnictwo WSFP Ignatianum 2011.

Kołbik I.: Procesy emocjonalne w rodzinie [Emotional processes in the family]. In: B.de Baro (ed.). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny [Introduction to the systemic understanding of family]. Warszawa 1993.

Koperek A.: Zaangażowanie społeczne obywateli [Social engagement of citizens]. Łódź: Editor - Adam Koperek 2008.

Koperek A.: Ochrona prawa do pracy i godnego życia podstawą bezpieczeństwa społecznego rodziny [Protection of right to work and live in dignity as a basis of the family social security]. In: J. Koperek (ed.), Rodzina europejska. Filozoficzno–polityczne i społeczno–ekonomiczne uwarunkowania [European family. Philosophical–political and socio–economic conditions]. Lublin: Wydawnictwo KUL 2011 pp. 365–386.

Koperek J.: Nowe demokracje i spór o naturę wychowania do udziału w społeczeństwie obywatelskim [New democracies and the dispute about the nature of education to participate in civil society]. Częstochowa: Wydawnictwo „Educator” 2007.

Koperek J.: Educazione morale come formazione della coscienza [Moral education as a formation of conscience]. Lublin: Wydawnictwo KUL 2009a.

Koperek J.: La concezione personalistica della coscienza [The personalist conception of conscience]. Lublin: Wydawnictwo KUL 2009b.

Koperek J.: Zaangażowanie rodziny europejskiej na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w kontekście polskich realiów [The involvement of the European family for the development of civil society in the context of Polish reality]. In: J.Koperek (ed.), Rodzina europejska. Filozoficzno–polityczne i społeczno–ekonomiczne uwarunkowania [European family. Philosophical–political and socio–economic conditions]. Lublin: Wydawnictwo KUL 2011 pp. 23–50.

Paine Th. /Foner, Philip S., editor/: The Complete Writings of Thomas Paine, 2 volumes. Citadel Press 1944.

Plopa M.: Rodzina u progu trzeciego tysiąclecia: perspektywa badań [Family at the threshold of the third millennium: perspective of research]. In: M. Plopa (ed.), Człowiek u progu trzeciego tysiąclecia [The man at the threshold of the third millennium], t. III, Elbląg: Wydawnictwo Elbląska Uczelnia Humanistyczno–Ekonomiczna 2009.

Polska Akcja Humanitarna: Ubóstwo i głód w Polsce 2011 [Polish Humanitarian Action, Poverty and hunger in Poland], http://www.pah.org.pl/o–pah/186/ubostwo_i_glod_w_polsce

Putnam R. D. /in close cooperation/: Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech [Democracy in action. Civic traditions in modern Italy], tłum. J. Szacki, posłowie A. Rychard. Warszawa: Wydawnictwo Znak 1995.

Schooyans M.: Aborcja a polityka [Abortion and politics]. Lublin: Instytut Jana Pawła II KUL 1991.

Skorowski H.: Być chrześcijaninem i obywatelem dziś. Refleksje o postawach moralno–społecznych [Being a Christian and a citizen today. Reflections on moral and social attitudes]. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie 1994.

Skorowski H.: Rodzina jako kategoria aksjologiczna [The family as an axiological category]. In: „Seminare. Poszukiwania naukowe” 11: 1995 pp. 61–74.

Skorowski H.: Problematyka praw człowieka [Human rights issues]. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2005.

Stefanek S. bp.: Preface, in: Bokajło W., Koperek J., The View of Polish Family as a Social Institution in the Light of Empirical Research (2011–2012). Report of the Research Project: The Family as a Resource for Society [Obraz rodziny polskiej jako instytucji społecznej w świetle badań empirycznych (2011–2012). Raport z projektu badawczego: Rodzina bogactwem (dobrem) dla społeczeństwa]. Vatican City: Pontifical Council for the Family Fundacja Vita Familiae 2012 p. 5.

Styczeń T.: Nienarodzony miarą demokracji. Instytut Jana Pawła II (Biblioteka „Ethosu”, t. I] Lublin 1991.

Szacki J.: Wstęp. Powrót do idei społeczeństwa obywatelskiego [Introduction. Back to the idea of civil society]. In: Ani książę, ani kupiec: obywatel. Wybór tekstów [Neither the prince nor merchant: citizen. The choice of texts]. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Znak i Fundacja Stefana Batorego 1997.

Taylor Ch.: Kiedy mówimy: społeczeństwo obywatelskie [When we say: civil society]. In: Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo [Europe and civil society. Conversations in Castel Gandolfo], przygotowanie i przedmowa K.Michalski. Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Znak 1994.

ThomaeAquinatis: Summa Theologiae, Pars Ia–IIae, Romae: Marietti, Taurini 1952.

Tocqueville de A.: O demokracji w Ameryce [Democracy in America]. Warszawa 1976.

Tokarczyk R.: Hobbes. Warszawa: Wiedza Powszechna 1987.

Tyszka Z.: Rodzina w świecie współczesnym – jej znaczenie dla jednostki i społeczeństwa [The family in the modern world – its importance to the individual and society]. In: T. Pilch, I. Leparczyk (ed.). Pedagogika Społeczna [Social Pedagogy]. Warszawa: Wydawnictwo Żak 1995.

Wojtyła K.: Miłość i odpowiedzialność. Studium etyczne [Love and Responsibility. Ethical Study]. Lublin: TN–KUL 1960.

Wojtyła K.: Osoba i czyn, ed. 2, PTT, Kraków 1985 /19691.

Zieliński T.: Historia kultury antycznej w zwięzłym wykładzie [The history of ancient culture in a brief lecture], Warszawa–Kraków 1937.

Opublikowane
2019-12-05
Dział
Artykuły