Wkład ks. Stanisława Bednarskiego SJ (1896-1942) do Polskiego Słownika Biograficznego
Abstrakt
Ks. Stanisław Bednarski SJ (1896-1942), jezuita z Prowincji Małopolskiej Towarzystwa Jezusowego, z entuzjazmem i energią przystąpił do realizacji podjętej przez prof. W. Konopczyńskiego wiekopomnej narodowej biografii – Polskiego Słownika Biograficznego (PSB). Bardzo szybko stał się jednym z jego najbardziej aktywnych współpracowników. 2 października 1937 r. został członkiem Komitetu Redakcyjnego PSB. Miał świadomość, że uczestniczy w tworzeniu trwałego pomnika kultury narodowej w postaci zbioru życiorysów ludzi różnych grup i zawodów, którzy na przestrzeni wieków przyczynili się do powstania gmachu kultury narodowej. Wybitnymi budowniczymi tego gmachu było także wielu jego współbraci zakonnych z Towarzystwa Jezusowego. W sześciu tomach PSB zamieścił 58 biogramów polskich jezuitów, którzy działali na ziemiach Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII i XVIII wieku. W sposób rzeczowy, bezstronny i obiektywny przedstawił ich wkład do kultury narodowej. W biogramach wykorzystał bogaty materiał archiwalny zebrany przede wszystkim w centralnym Archiwum Towarzystwa Jezusowego w Valkenburgu (Holandia), Rzymie oraz Archiwum Prowincji Małopolskiej Towarzystwa Jezusowego w Krakowie. Niektóre z opracowanych przez niego biogramów zostały opublikowane w powojennych zeszytach PSB. Jego współpracę z PSB gwałtownie przerwał wybuch II wojny światowej. Ks. S. Bednarski zmarł na skutek szykan i wyczerpania, głodu i ciężkiej pracy 16 lipca 1942 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau k. Monachium.
Bibliografia
Badura Piotr Jerzy, Kongregacje Generalne Towarzystwa Jezusowego. Zarys historyczny, w: Jezuicka ars educandi, red. Maria Wolańczyk, Stanisław Obirek, Wydawnictwo WAM, Kraków 1995, s. 19-51.
Barycz Henryk, Pięćdziesiąt lat „Polskiego słownika biograficznego”. Jego narodziny, trudne początki, perspektywy rozwoju, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 38 (1988), nr 1/2, s. 185-225.
Barycz Henryk, Wspomnienie o ks. Stanisławie Bednarskim, „Pamiętnik Literacki” 36(1946), s. 9-20.
Biliński Piotr, Władysława Konopczyńskiego „boje” o kształt „Polskiego słownika biograficznego” w latach 1928-1939, w: Klio Polska: studia i materiały z dziejów historiografii polskiej po II wojnie światowej, t. 7, red. Andrzej Wierzbicki, IH PAN, Warszawa 2015, s. 107-141.
Cieślak Stanisław, Ks. Stanisław Bednarski SJ (1896-1942) i środowisko krakowskich historyków, w: Krakowska szkoła historyczna a Polskie Towarzystwo Historyczne. Studia historiograficzne, red. Piotr Biliński, Paweł Plichta, Polskie Towarzystwo Historyczne, Instytut Studiów Międzykulturowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Warszawa–Kraków 2017, s. 255-268.
Cieślak Stanisław, Stanisław Bednarski SJ i prof. Stanisław Kot: uczeń i mistrz, „Studia Historiae Scientiarum” 17(2018), s. 119-149.
Czeppe Maria, Władysław Konopczyński twórca Polskiego Słownika Biograficznego, w: Władysław Konopczyński 1880-1952. Materiały z Posiedzenia Naukowego PAU w dniu 21 czerwca 2002 r., zebrał i oprac. J.A. Gierowski, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2005, s. 69-77.
Czy wiesz kto to jest?, red. Stanisław Łoza, Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, Warszawa 1938.
Dybiec Julian, Stanisław Kot (1885-1975), w: Uniwersytet Jagielloński. Złota Księga Wydziału Historycznego, red. J. Dybiec, Księgarnia Akademicka, Kraków 2000, s. 259-270.
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, opr. L. Grzebień przy współpracy zespołu jezuitów, Wydawnictwo WAM, Kraków 1996.
Grzebień Ludwik, Bednarski Stanisław, w: Słownik polskich teologów katolickich 1918-1981, t. 5, red. L. Grzebień, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1983, s. 93-95.
Grzebień Ludwik, Poplatek Jan, w: Słownik Polskich Teologów Katolickich 1918-1981, t. 6, red. ks. L. Grzebień SJ, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1983, s. 710-714
Jezuici w Polskim Słowniku Bibliograficznym, ,,Nasze Wiadomości” 11(1935), nr 66, s. 140-143.
Klio Polska. Studia i materiały do dziejów historiografii polskiej, t. 7, red. Andrzej Wierzbicki, IH PAN, Warszawa 2015.
Kondracki Tadeusz, Początki Polskiego słownika biograficznego, „Teki Historyczne” 22(1999), s. 224-239.
Konopczyński Władysław, Polscy pisarze polityczni XVIII wieku, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2012.
Kraków: Kolegium i Pisarstwo, „Wiadomości z Prowincji” rok 3 (listopad-grudzień 1937), nr 7(18), s. 2.
Kronika: Osobiste, „Nasze Wiadomości” 9(1928-1929), nr 51, s. 29.
Kronika: Z kolegium krakowskiego, „Nasze Wiadomości” 9(1928-1929), nr 56, s. 376-378.
Lepszy Kazimierz, O polską biografię narodową (Wznowienie „Polskiego słownika biograficznego”), „Kwartalnik Historyczny” 1957, nr 3, s. 196-208.
Nagroda O. St. Bednarskiego, „Nasze Wiadomości” 10(1930-1934), nr 64, s. 547-550.
Olszewicz Bolesław, Lista strat kultury polskiej (1.IX.1939-1.III.1946), Wydawnictwo S. Arcta, Warszawa 1947.
Ordęga Adam [Hulewicz Jan], Ks. Stanisław Bednarski TJ, w: Straty kultury polskiej 1939-1944, red. Adam Ordęga, Tymon Terlecki, t. 1, Książnica Polska, Glasgow 1945, s. 17-33.
Paszenda Jerzy, Działalność naukowa ks. Stanisława Bednarskiego SJ, „Nasza Przeszłość” 80 (1993), s. 345-368.
Paszenda Jerzy, O. Stanisław Bednarski SJ (1896-1942). Wspomnienie w 60. rocznicę śmierci, „Przegląd Powszechny” 2002, nr 7-8 s. 141-149.
Poplatek Jan, Polski Słownik Biograficzny, „Nasza Przeszłość” 1947, nr 3, s. 265-269.
Romanowski Andrzej, Polski Słownik Biograficzny: przeszłość, teraźniejszość, perspektywy, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2010.
Rostworowski Emanuel, Stan i perspektywy Polskiego Słownika Biograficznego, „Kwartalnik Historyczny” 1970, nr 1, s. 97-107.
Rutkowski Tadeusz Paweł, Stanisław Kot 1885-1975. Biografia polityczna, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2000.
Copyright (c) 2019 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
