Zwrot antropologiczny w posoborowej teologii moralnej

  • Marian Pokrywka Instytut Teologii Moralnej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Słowa kluczowe: odnowa soborowa teologii moralnej; zwrot antropologiczny; współczesny spór o człowieka

Abstrakt

Na kształt współczesnej refleksji teologicznomoralnej istotny wpływ wywarł Sobór Watykański II poprzez wezwanie do odnowy dyscyplin teologicznych. Wśród soborowych postulatów odnowy omawianej dyscypliny znalazł się rys antropologiczny, mający na celu dowartościowanie człowieka w kręgu problematyki moralnej. Zaowocował on w posoborowej teologii wyraźnym zwrotem antropologicznym. Określenie „zwrot antropologiczny”, które pojawiło się w teologii za sprawą Karla Rahnera, należy odczytywać chrystologicznie. Dopiero wówczas uniknie się takiego antropocentryzmu, który grozi horyzontalnymi tendencjami w teologii i„antropologiczną redukcją” chrześcijańskiego orędzia. Koncentracja chrystologiczna w podejściu do moralności chrześcijańskiej nie może zamykać chrześcijan na prawdziwy dialog ze współczesnym światem. Współczesna kultura charakteryzuje się różnorodnością koncepcji człowieka. W tym kontekście trzeba dziś mówić o konieczności „sporu o człowieka”. Najważniejsza oś sporu przebiega pomiędzy integralną koncepcją człowieka a różnego rodzaju wizjami redukcyjnymi.

Bibliografia

Greniuk F.: Katolicka teologia moralna w poszukiwaniu własnej tożsamości. Lublin: RW KUL 1993.
JanPaweł II: Encyklika Redemptor hominis. Watykan 1979.
JanPaweł II: Orędzie do biskupów w Puebla „Teraźniejszość i przyszłość ewangelizacji w Ameryce Łacińskiej” (18.01.1979). W: Tenże. Nauczanie społeczne 1978-1979. T. 2. Warszawa: ODiSS 1982 s. 237.
JanPaweł II: Przemówienie na spotkaniu z okazji 600-lecia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego „Spotykamy się w imię wspólnej miłości do prawdy” (8.06. 1997). OsRomPol 18:1997 nr 7 s. 62.
JanPaweł II: Pamięć i tożsamość. Kraków: Wydawnictwo Znak 2005.
Kosmol P.: Potrzeba antropologii w teologii moralnej. W: Ocalić obraz człowieka. Antropologiczne podstawy moralności. Red. P. Morciniec. Opole: RW WTUO 2003 s. 39-51.
Marcol A.: Mistyczny rys antropologii K. Rahnera? W: Ocalić obraz człowieka s. 67-74.
Nagórny J.: Chrystus sensem dziejów człowieka i świata. W: Spór o człowieka – spór o przyszłość świata. Od bł. Jana XXIII do Jana Pawła II. Red. J. Nagórny, J. Gocko. Lublin 2004 s. 97-126.
Nagórny J.: Antropologia moralna. W: JanPaweł II. Encyklopedia nauczania moralnego. Red. J. Nagórny, K. Jeżyna. Radom: POLWEN 2005 s.48-62.
Nowosad S.: Prawda człowieka – prawda jego działania. W: Antropologia teologicznomoralna. Koncepcje – kontrowersje – inspiracje. Red. I. Mroczkowski, J. Sobkowiak. Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2008 s. 57-82.
Ratzinger J.: Il rinnovamento della teologia morale: prospettive del Vaticano II e di Veritatis splendor. W: Camminare nella luce. Prospettive della teologia morale a partire da Veritatis splendor. Red. L.Melina, J. Noriega. Roma: LUP 2004 s. 35-45.
Ratzinger J.: Na początku Bóg stworzył... Cztery kazania o stworzeniu iupadku. Konsekwencje wiary w stworzenie. Tłum. J. Merecki. Kraków: Wydawnictwo Salwator 2006.
Sobór Watykański II: Dekret o formacji kapłańskiej Optatam totius. W: Sobór WatykańskiII: Konstytucje. Dekrety. Deklaracje. Tekst polski – nowe tłumaczenie. Poznań: Pallottinum 2002 s. 288-301.
Opublikowane
2019-07-29
Dział
Artykuły