Aktywizacja młodzieży szkół ponadpodstawowych w nauczaniu religii – między tradycją a współczesnością

Słowa kluczowe: młodzież, nauczanie religii, szkoła ponadpodstawowa, aktywizacja, metody nauczania, aktywność, korelacja

Abstrakt

Analizy, podjęte w niniejszym opracowaniu, koncentrują się wokół jakości aktywizacji młodzieży szkół ponadpodstawowych, którą zaleca się w obowiązującej Podstawie programowej katechezy Kościoła katolickiego w Polsce (2018). Zwrócono uwagę na obowiązkowy zestaw celów katechetycznych – wymagań ogólnych, treści nauczania religii – wymagania szczegółowe, postawy, jakie należy kształtować w młodzieży, korelację nauczania religii z edukacją szkolną, zalecane warunki i sposoby realizacji założeń programowych oraz współpracę środowisk wychowawczych (rodziny, parafii). Analizując wymienione kwestie próbowano dowieść, że wszystkie elementy merytoryczne i metodyczne, zapisane w podstawie programowej nauczania religii, mogą odgrywać ważną rolę aktywizującą młodzież. Zauważono, że dominuje przekaz wiadomości teologicznych i katechizmowych oraz język teologiczny. Wymienione rozwiązania merytoryczne zostają wzbogacone o korelację z edukacją szkolną, która może przyczynić się do aktywizacji młodzieży. Mało uwagi poświęca się jednak doświadczeniu ludzkiemu oraz wiedzy osobistej uczniów, co nie sprzyja aktywizacji. Również niedowartościowane są nowe technologie informacyjno-komunikacyjne, o których wspomina się bardzo ogólnie. Dominują natomiast propozycje zastosowania tradycyjnych metod aktywizujących młodzież, takich jak metody problemowe, poszukujące, eksponujące. Brakuje propozycji dotyczących form i metod ewangelizacji młodzieży. Takie podejście do aktywizacji młodzieży oscyluje między tradycją a współczesnością. Więcej przy tym jest akcentów tradycyjnych. Stąd też analizowane propozycje aktywizacji młodzieży szkół ponadpodstawowych wymagają uzupełnienia na poziomie tworzenia programów i podręczników do nauczania religii.

Bibliografia

Bałoniak, Aleksandra (red.). Wokół nowej podstawy programowej i programu nauczania religii. Częstochowa: Święty Paweł, 2020.

Bereźnicki, Franciszek. Dydaktyka szkolna dla kandydatów na nauczycieli. Kraków: Impuls, 2018.

Chałupniak, Radosław, Jerzy Kostorz, Waldemar Spyra (red.). Aktywizacja w katechezie. Szansa czy zagrożenie? Opole: Redakcja Wydawnictw WT UO, 2002.

Czekalski, Ryszard, Roman Murawski (oprac.). Bibliografia katechetyczna 1996-2000. Warszawa: Wydawnictwo UKSW, 2002.

Czekalski, Ryszard. Bibliografia katechetyczna 2001-2010. Warszawa: Wydawnictwo UKSW, 2012.

Konferencja Episkopatu Polski. Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 2018.

Korgul, Marek. Dydaktyka dla katechetów. Świdnica: [s.n.], 2014.

Kulpaczyński, Stanisław (red.). Aktywizowanie katechizowanych. Lublin [s.n.], 1997.

Kulpaczyński, Stanisław. „25 opinii katechetów o 25 latach katechezy w szkole”. W XXV lat nauczania religii w polskiej szkole. Między nadzieją a rzeczywistością, red. Marian Zając, 205- 227. Lublin: Natan, 2015.

Kupisiewicz, Czesław. Dydaktyka ogólna. Warszawa: Wyższa Szkoła Umiejętności Pedagogicznych i Zarządzania, 2000.

Łabendowicz, Stanisław. Dydaktyka katechezy. Radom: „Spatium”, 2019.

Łabendowicz, Stanisław. Metodyka katechezy. Radom: „Spatium”, 2019.

Łabendowicz, Stanisław. „Realizacja zasady aktywności w strukturze procesu dydaktycznego”. Zeszyty Formacji Katechetów 2 (2018): 63-76.

Mastalski, Janusz. Zasady edukacyjne w katechezie: na podstawie badań przeprowadzonych w krakowskich gimnazjach. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT, 2002.

Okoń, Wincenty. Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, wyd. 4. Warszawa: Żak, 1998.

Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji. Dyrektorium o katechizacji. Kielce: Jedność, 2020.

Półturzycki, Józef. Dydaktyka dla nauczycieli. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 1999.

Szpet, Jan. Dydaktyka katechezy. Poznań: UAM, 1999.

Śnieżyński, Marian. Dialog edukacyjny. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT, 2001.

Śnieżyński, Marian. Zarys dydaktyki dialogu, wyd. 2. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT, 1998.

Twardzicki, Bronisław. Katechetyka formalna w służbie wiary. Przemyśl: Wydawnictwo Archidiecezji Przemyskiej, 2003.

Zellma, Anna. Wielostronne aktywizowanie młodzieży w szkolnym nauczaniu religii. Studium w świetle „Programu nauczania religii katolickiej z 2001 roku”. Olsztyn: Wydawnictwo UWM, 2006.

Opublikowane
2021-12-03
Dział
Artykuły