Myśl teologicznoreligijna Gilberta K. Chestertona

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie miejsca chrześcijaństwa pośród religii i ich wzajemnych relacji w myśli G.K. Chestertona, poety, pisarza i apologety chrześcijaństwa. Dzieli on zjawiska religijne według ich treści: Bóg, bogowie, demony i filozofie. Chesterton zauważa obecność jedynego Boga, najczęściej ukrytą, w wielu religiach. Omawiając politeizm szczególną uwagę poświęca mitologiom, widząc w nich nie tyle wynaturzenie religii, ile wyraz artyzmu towarzyszącego religii. Prawdziwym wynaturzeniem religii jest kult demonów, przejawiający się w obrzędach w wielu religiach historycznych, takich jak np. składanie ludzkich ofiar. Czwartym zjawiskiem jest filozofia o charakterze religijnym, charakteryzująca wierzenia Dalekiego Wschodu, takie jak buddyzm i konfucjanizm. Szczególne miejsce w myśli Chestertona zajmuje islam, który powinien być określany nie jako religia, lecz jako odłam chrześcijański o charakterze zbliżonym do arianizmu.

Chesterton mocno akcentuje fakt, iż to, co dobre w zjawiskach religijnych, zostaje zebrane przez chrześcijaństwo, które, opierając się na monoteizmie, nie gasi ducha mitycznych opowieści, a jednocześnie jest najpełniejszą filozofią religijną. Dlatego nie powinno się stawiać chrześcijaństwa na tym samym poziomie, co religie, ale ponad nimi. Myśl Chestertona można jednak z powodzeniem, mimo iż niejednokrotnie ocenia on zjawiska religijne bardzo surowo, wpisać w teologicznoreligijny paradygmat inkluzywizmu, gdyż to właśnie w chrześcijaństwie religie znajdują swoje wypełnienie.