Symbolic violence within the work of counselling institutions – the paradox of counselling

  • Barbara Skałbania Janusz Korczak Pedagogical University in Warsaw
  • Andrzej Gretkowski
Keywords: psychological and pedagogical counselling centre; education; symbolic violence; secret scheme

Abstract

Counselling and helping are generally associated with honourable actions, aimed at the benefit of another person. People take these actions because of individual reasons or taking into account social and professional role the one performs. It is made by interpersonal interaction or within the frames of particular institiution. The latter is meant by arranged actions. The aim of this article is to present another dimension of giving help by means of institutions. The presence of symbolic violence related to power is present in the dimension. According to Michel Foucault “the one who was put within the range of perception and realises that accepts the limits enforced on them by the power”. As the author continues everybody is placed in the field of the power, despite the fact one does not always realise that. Our deliberations, related to the presence of symbolic violence and its meaning in the process of helping are based on the term of the violence Pierre Bourdieu. The deliberations refer to the way psychological and pedagogic counselling centres work. The violence is the part of secret scheme of the institution The authors try to uncover and reveal with the view to make people think and realise its existence. The hidden dimension embraces what is not visible but palpable, what is meant straightaway but has its place in the course of actions made by assisting team and institutions, what is included in the formal “between” and hidden actions and what is not realised by people who use the services of psychological and pedagogical cunselling centres.

References

Adryjanek A., Jak pracować z uczniami z dysleksją. Wskazówki metodyczne, w: M. Bogdanowicz, A. Adryjanek (red.), Uczeń z dysleksją w szkole, Gdynia: Operon 2004.

Adryjanek A., Jak rozumieć opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej? Leksykon pojęć, w: M. Bogdanowicz, A. Adryjanek (red.), Uczeń z dysleksją w szkole, Gdynia: Operon 2004.

Bańka A., Architektura psychologicznej przestrzeni życia. Behawioralne podstawy projektowania, Poznań: Gemini 1999.

Berne E., Dzień dobry i co dalej? Jak zmienić swój scenariusz życiowy, aby być szczęśliwym, Poznań: Dom Wydawniczy Rebis 2007.

Bourdieu P., Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, Warszawa: Oficyna Naukowa 2001.

Bourdieu P., Pesseron J., Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, Warszawa: PWN 2006.

Brejnak B., Poradnie wychowawczo-zawodowe (psychologiczno-pedagogiczne), w: W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna, Warszawa: Fundacja Innowacja 1997.

Ciczkowski W., Pomoc społeczna, w: D. Lalak, T. Pilch (red.), Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, Warszawa: Żak 1999.

Czerepaniak-Walczak M., Między dostosowaniem a zmianą. Elementy emancypacyjnej teorii edukacji, Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego 1995.

Czerepaniak-Walczak M., Nie myśl, bądź posłuszny – dyskurs władzy w szkole, w: M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (red.), Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, Gdańsk: GWP 2008.

Falkiewicz-Szult M., Przemoc symboliczna w przedszkolu, Kraków: Impuls 2006.

Ferreia M., Grewiński M., Reis-Jorge J., Superwizja jako instrument rozwoju zawodowego w służbach społecznych, Warszawa: WSP 2014.

Goffman E., Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych, Sopot: GWP 2011.

Granosik M., Mówię, jak jest, robią co mi każą – o interpretacyjnym rozdarciu pracownika socjalnego, w: M. Rymsza (red.), Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą a urzędem, Warszawa: Wydawnictwo Instytut Spraw Publicznych 2012.

Gretkowski A., Poradnictwo Psychologiczno-Pastoralne w szpitalach, klinikach i domach pomocy społecznej, „Miesięcznik Pasterski Płocki” 1998, nr 3, s. 318-327.

Hall E., Bezgłośny język, Warszawa: PIW 1987.

Hałas E., Symbole w interakcji, Warszawa: Oficyna Naukowa 2001.

Janowski A., Uczeń w teatrze życia szkolnego, Warszawa: WSiP 1995.

Kargulowa A., O teorii i praktyce poradnictwa, Warszawa: PWN 2006.

Kowalczyk D., Poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w: J. Brągiel, S. Badora (red.), Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym systemie pomocy społecznej, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 2005, s. 164-177.

Kwieciński Z., Ukryta przemoc jako podstawa racjonalności funkcjonowania szkoły, w: Z. Kwieciński (red.), Socjopatologia edukacji, Olecko: Trans Humana 1995.

Marynowicz-Hetka E., Instytucja społeczna, w: D. Lalak, T. Pilch (red.), Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, Warszawa: Żak 1999.

Marynowicz-Hetka E., Tworzenie i przekształcanie instytucji społecznych, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 1998, nr 9.

Meighan R., Socjologia edukacji, Toruń: Wydawnictwo UMK 1993.

Melosik Z., Tożsamość, ciało i władza. Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne, Poznań–Toruń: Edytor 1996.

Mendel M. (red.), Pedagogika miejsca, Wrocław: DSW 2006.

Murgatroyd S., Poradnictwo i pomoc, Poznań: Zysk i S-ka 2000.

Nalaskowski A., Przestrzenie i miejsca szkoły, Kraków: Impuls 2002.

Pankowska D., Badanie ukrytego programu szkoły w pracy nauczyciela – refleksyjnego praktyka, „Przegląd Badań Edukacyjnych” 2006, nr 2.

Sandrin L., Jak się nie wypalić pomagając innym. Sposoby przezwyciężania zespołu wypalenia zawodowego, Kielce: Jedność 2006.

Siarkiewicz E., Różne oblicza niejednoznaczności poradnictwa, w: E. Siarkiewicz (red.), Niejednoznaczność poradnictwa, Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski 2004.

Siarkiewicz E., Przesłonięte obszary poradnictwa. Realia – iluzje – ambiwalencje, Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski 2010.

Siarkiewicz E., Tekst i kontekst przestrzeni poradni, „Dyskursy Młodych Andragogów” 3 (2002).

Skałbania B., Instytucjonalne poradnictwo pedagogiczne okresu przemian. Kontynuacja i zmiany, Radom: Wydawnictwo Politechniki Radomskiej 2012.

Skałbania B., Poradnia psychologiczno-pedagogiczna w środowisku lokalnym. Analiza poradniczej praktyki, Warszawa: WSP 2015.

Suchocka A., Przemoc symboliczna jako element ukrytego programu kształcenia polskiej szkoły, „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej” 52 (2011), nr 4.

Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Znak 2012.

Zybertowicz W., Przemoc i poznanie. Studium z nie klasycznej socjologii wiedzy, Toruń: Wydawnictwo UMK 1995

Żłobicki W., Ukryty program w edukacji, Kraków: Impuls 2002.

Published
2019-12-06
Section
Articles