Symbolic violence within the work of counseling institutions – the paradox of counseling

  • Barbara Skałbania Janusz Korczak Pedagogical University in Warsaw
  • Andrzej Gretkowski Janusz Korczak Pedagogical University in Warsaw
Keywords: psychological and pedagogical counseling centre; education; symbolic violence; secret scheme

Abstract

Counseling and helping are generally associated with honorable actions, aimed at the benefit of another person. People take these actions because of individual reasons or taking into account the social and professional role one performs. It is done by interpersonal interaction or within the frames of particular institution. The latter is meant by arranged actions. The aim of this article is to present another dimension of giving help by means of institutions. The presence of symbolic violence related to power is present in the dimension. According to Michel Foucault “the one who was put within the range of perception and realizes that, accepts the limits enforced on them by power.”* As the author continues, everybody is placed in the field of power, despite the fact that one does not always realize that. Our deliberations, related to the presence of symbolic violence and its meaning in the process of helping are based on the definition of violence coined by Pierre Bourdieu. The deliberations refer to the way psychological and pedagogical counseling centers work. The violence is a part of the secret scheme of the institution. The authors try to uncover and reveal it with the view to make people think and realize its existence. The hidden dimension embraces what is not visible but palpable, what is meant straightaway but has its place in the course of actions taken by the assisting team and the institutions, what is included in the formal “between” and in hidden actions and which is not realized by people who use the services of psychological and pedagogical counseling centers.

* After: Zbyszko Melosik, Identity, Body and Authority. Cultural Texts As Pedagogical (Con)Texts (Toruń–Poznań: Edytor, 1996), 85

References

Adryjanek, Anna. “Jak pracować z uczniami z dysleksją. Wskazówki metodyczne.” In Uczeń z dysleksją w szkole, edited by Marta Bogdanowicz, Anna Adryjanek. Gdynia: Operon, 2004.

Adryjanek, Anna. “Jak rozumieć opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej? Leksykon pojęć.” In Uczeń z dysleksją w szkole, edited by Marta Bogdanowicz, Anna Adryjanek. Gdynia: Operon, 2004.

Bańka, Augustyn. Architektura psychologicznej przestrzeni życia. Behawioralne podstawy projektowania. Poznań: Gemini, 1999.

Berne, Eric. Dzień dobry i co dalej? Jak zmienić swój scenariusz życiowy, aby być szczęśliwym. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2007.

Bourdieu, Pierre. Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2001.

Bourdieu, Pierre, Pesseron Jean-Claude. Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania. Warszawa: PWN, 2006.

Brejnak, Wojciech. Poradnie wychowawczo-zawodowe (psychologiczno-pedagogiczne). In Encyklopedia pedagogiczna, edited by Wojciech Pomykało. Warszawa: Fundacja Innowacja, 1997.

Ciczkowski, Wiesław. “Pomoc społeczna.” In Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, edited by Danuta Lalak, Tadeusz Pilch. Warszawa: Żak, 1999.

Czerepaniak-Walczak, Maria. Między dostosowaniem a zmianą. Elementy emancypacyjnej teorii edukacji. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, 1995.

Czerepaniak-Walczak, Maria. “Nie myśl, bądź posłuszny – dyskurs władzy w szkole.” In Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, edited by Maria Dudzikowa, Maria Czerepaniak-Walczak. Gdańsk: GWP, 2008.

Falkiewicz-Szult, Małgorzata. Przemoc symboliczna w przedszkolu. Kraków: Impuls, 2006.

Ferreira, Marco, Grewiński Mirosław, Reis-Jorge José. Superwizja jako instrument rozwoju zawodowego w służbach społecznych. Warszawa: WSP, 2014.

Goffman, Erving. Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych. Sopot: GWP, 2011.

Granosik, Mariusz. “Mówię, jak jest, robię co mi każą – o interpretacyjnym rozdarciu pracownika socjalnego.” In Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą a urzędem, edited by Marek Rymsza. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Spraw Publicznych, 2012.

Gretkowski, Andrzej. “Poradnictwo Psychologiczno-Pastoralne w szpitalach, klinikach i domach pomocy społecznej.” Miesięcznik Pasterski Płocki 1998, nr 3. 318-327.

Hall, Edward. Bezgłośny język. Warszawa: PIW, 1987.

Hałas, Elżbieta. Symbole w interakcji. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2001.

Janowski, Andrzej. Uczeń w teatrze życia szkolnego. Warszawa: WSiP, 1995.

Kargulowa, Alicja. O teorii i praktyce poradnictwa. Warszawa: PWN, 2006.

Kowalczyk, Danuta. “Poradnie psychologiczno-pedagogiczne.” In Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym systemie pomocy społecznej, edited by Józefa Brągiel, Sylwia Badora. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2005. 164-177.

Kwieciński, Zbigniew. “Ukryta przemoc jako podstawa racjonalności funkcjonowania szkoły.” In Socjopatologia edukacji, edited by Zbigniew Kwieciński. Olecko: Trans Humana, 1995.

Marynowicz-Hetka, Ewa. “Instytucja społeczna.” In Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, edited by Danuta Lalak, Tadeusz Pilch. Warszawa: Żak, 1999.

Marynowicz-Hetka, Ewa. “Tworzenie i przekształcanie instytucji społecznych.” Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze 1998, nr 9.

Meighan, Roland. Socjologia edukacji. Toruń: Wydawnictwo UMK, 1993.

Melosik, Zbyszko. Tożsamość, ciało i władza. Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne. Poznań–Toruń: Edytor, 1996.

Mendel, Maria (ed.). Pedagogika miejsca. Wrocław: DSW, 2006.

Murgatroyd, Stephen. Poradnictwo i pomoc. Poznań: Zysk i S-ka, 2000.

Nalaskowski, Aleksander. Przestrzenie i miejsca szkoły. Kraków: Impuls, 2002.

Pankowska, Dorota. “Badanie ukrytego programu szkoły w pracy nauczyciela – refleksyjnego praktyka.” Przegląd Badań Edukacyjnych 2006, nr 2.

Sandrin, Luciano. Jak się nie wypalić pomagając innym. Sposoby przezwyciężania zespołu wypalenia zawodowego. Kielce: Jedność, 2006.

Siarkiewicz, Elżbieta. “Różne oblicza niejednoznaczności poradnictwa.” In Niejednoznaczność poradnictwa, edited by Elżbieta Siarkiewicz. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, 2004.

Siarkiewicz, Elżbieta. Przesłonięte obszary poradnictwa. Realia – iluzje – ambiwalencje. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, 2010.

Siarkiewicz, Elżbieta. “Tekst i kontekst przestrzeni poradni.” Dyskursy Młodych Andragogów 3 (2002).

Skałbania, Barbara. Instytucjonalne poradnictwo pedagogiczne okresu przemian. Kontynuacja i zmiany. Radom: Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, 2012.

Skałbania, Barbara. Poradnia psychologiczno-pedagogiczna w środowisku lokalnym. Analiza poradniczej praktyki. Warszawa: WSP, 2015.

Suchocka, Agnieszka. “Przemoc symboliczna jako element ukrytego programu kształcenia polskiej szkoły.” Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej 52 (2011), nr 4.

Sztompka, Piotr. Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Znak, 2012.

Zybertowicz, Andrzej. Przemoc i poznanie. Studium z nie-klasycznej socjologii wiedzy. Toruń: Wydawnictwo UMK, 1995

Żłobicki, Wiktor. Ukryty program w edukacji. Kraków: Impuls, 2002.

Published
2019-12-06