Pedagogiczny wymiar przeżycia estetycznego

Main Article Content

Bartłomiej Gołek

Abstrakt

Artykuł ukazuje pedagogiczny wymiar oddziaływania sztuki na człowieka. Inicjowane w kontakcie z dziełami sztuki przeżycia estetyczne odgrywają istotną rolę w kształtowaniu systemu postaw i systemu wartości człowieka. W trakcie przeżycia estetycznego odsłaniają się przed jednostką nie tylko wartości estetyczne, ale także wartości poznawcze i społeczno-moralne. Kontakt ze sztuką ułatwia samopoznanie i wspiera intelektualne rozpoznawanie coraz bardziej złożonej rzeczywistości, buduje porozumienie między ludźmi, pomaga w wewnętrznej pracy nad sobą. Wykorzystywanie przeżyć estetycznych w procesach kształcenia, wychowania i samokszatłtowania może być przeciwwagą dla utylitarnych i pragmatycznych tendencji we współczesnej edukacji, sprzyjać może kształtowaniu dojrzałej osobowości.

Article Details

Dział
Artykuły

Bibliografia

Appelt, K. (2005). Środkowy okres dorosłości. Jak rozpoznać potencjał dojrzałych dorosłych. W: A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka (s. 503-552). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Bieszczad, B. (2016).Wychowanie estetyczne – współczesne dyskursy. W: A. Gaweł, B. Bieszczad (red.), Reinterpretacje kontekstów wychowania (s. 147-171). Kraków: LIBRON.
Brzezińska, A.I. (2005). Jak skutecznie wspomagać rozwój? W: A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka (s. 683-708). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Gajda, J. (2006). Pedagogika kultury w zarysie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Gołaszewska, M. (1997). Estetyka pięciu zmysłów. Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gołaszewska, M. (1979). Kultura estetyczna. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Gołaszewska, M. (1973). Zarys estetyki. Problematyka, metody, teorie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Gołek, B. (2011). Miejsce wiedzy ogólnej i wiedzy z pedagogiki ogólnej w systemie wiedzy nauczyciela. W: M. Myszkowska-Litwa (red.), Pedagogika ogólna a teoria i praktyka dydaktyczna (s. 221-234). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Gołek, B. (2013). Rola przeżycia estetycznego w procesie samowychowania człowieka dorosłego. W: A. Gofron, K. Motyl (red.), Podstawy edukacji. Sfera wartości i zasad (s. 143-152). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Ingarden, R. (1970). Studia z estetyki. T. 3. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kukuła, E. (2000). Sztuka w wychowaniu dawniej i dziś. W: K. Pankowska (red.), Sztuka i wychowanie. Współczesne problemy edukacji estetycznej (s. 38-50). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Lach-Rosocha, J. (2013). Pedagogia przeżycia estetycznego w wychowaniu człowieka jako osoby. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Malinowski, A. (2000). O sztuce i edukacji w kontekście osobowego wymiaru istnienia człowieka. W: K. Pankowska (red.), Sztuka i wychowanie. Współczesne problemy edukacji estetycznej (s. 59-65). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Matwijów, B. (1994). Samokształtowanie się człowieka w pedagogicznych koncepcjach XX wieku. Kraków: Uniwersytet Jagielloński. Skrypty Uczelniane nr 707.
Obuchowski, K. (1995). Przez galaktykę potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich. Poznań: Wydawnictwo „Zysk i S-ka”.
Pawlak, J. (2009). Autokreacja. Psychologiczna analiza zjawiska i jego znaczenie dla rozwoju człowieka. Kraków: WAM.
Przerembska, V. (2009). Sztuka i jej wartości wychowawcze w pryzmacie pedagogiki kultury okresu międzywojennego w Polsce (1918-1939). W: M. Zalewska-Pawlak (red.), Sztuka wobec zakresów wolności człowieka liberalnego. Pedagogiczne rozważania i doświadczenia (s. 67-77). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Stróżewski, W. (1992). W kręgu wartości. Kraków: ZNAK.
Stróżewski, W. (2002). Wokół piękna. Szkice z estetyki. Kraków: UNIVERSITAS.
Torowska, J. (2000). Aktualność koncepcji wychowania przez sztukę Herberta Reada. W: K. Pankowska (red.), Sztuka i wychowanie. Współczesne problemy edukacji estetycznej (s. 51-58). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Torowska, J. (2008). Edukacja na rzecz dziedzictwa kulturowego. Aspekty teoretyczne i praktyczne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Tischner, J. (2012). Filozofia dramatu. Kraków: ZNAK.
Wilkoszewska, K. (1988). Sztuka jako rytm życia. Rekonstrukcja filozofii sztuki Johna Deweya. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Wojnar, I. (2000). Humanistyczne intencje edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.