Wzorce aktywności poznawczej prezentowane w pakietach edukacyjnych w ujęciu dyskursywnym

Main Article Content

Anna Witkowska-Tomaszewska

Abstrakt

Dostępne na polskim rynku podręczniki czy – jak to ma miejsce na poziomie edukacji wczesnoszkolnej – pakiety edukacyjne stanowią różne warianty materializacji założeń podstawy programowej zinterpretowanej „ideologicznie” przez autora podręcznika. Twórca może dokonać „interpretacji” na dwóch płaszczyznach – politycznej lub pedagogicznej. W pierwszej płaszczyźnie autor poprzez zawarte w podręczniku treści będzie starał się reprodukować wzorce społeczne narzucone przez dominującą klasę społeczną. W przestrzeni pedagogicznej z kolei może on próbować wzmacniać lub osłabiać poprzez podręcznik określone idee edukacyjne, teorie wiedzy lub praktyki edukacyjne.


W prezentowanych badaniach przyjętym punktem odniesienia analizy była właśnie płaszczyzna edukacyjna, i spojrzenie w perspektywie konstruktywistyczno-interpretacyjnej. Przyjęcie przez badacza paradygmatu konstruktywistyczno-interpretacyjnego pozwala traktować podręczniki szkolne jako teksty kultury. Taka optyka umożliwia bliższe przyjrzenie się aktywności poznawczej w podręcznikach szkolnych i poszukiwanie odpowiedzi na pytania: Jaką wizję człowieka podtrzymują pakiety edukacyjne, a jakie starają się pominąć? W jaki sposób autorzy podręcznika konstruują przestrzeń aktywności poznawczej? Czy pakiety edukacyjne mogą stanowić narzędzie przemocy symbolicznej i tym samym stanowić narzędzie adaptacji społecznej?

Article Details

Dział
Artykuły

Bibliografia

Bałachowicz J.: Style działań edukacyjnych nauczycieli klas początkowych: między uprzedmiotowieniem a podmiotowością, Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP 2009.
Claparède E.: Szkoła na miarę, przekł. Z. Ziembiński, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK 2005.
Diaz R.M., Neal C.J., Amaya-Williams M.: The Social Origins of Self-regulation, w: J. Bałachowicz, Style działań edukacyjnych nauczycieli klas początkowych: między uprzedmiotowieniem a podmiotowością, Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP 2009.
Foucault M.: Porządek dyskursu, przekł. M. Kozłowski, Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria 2002.
Galloway Ch.: Psychologia uczenia się i nauczania, t. I, Warszawa: PWN 1988.
Harwas-Napierała B., Trempała J.: Psychologia rozwoju człowieka, t. II, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2000.
Klus-Stańska D.: Polska rzeczywistość dydaktyczna – paradygmatyczny taniec św. Wita, w:Paradygmaty współczesnej dydaktyki, red. L. Hurło, D. Klus-Stańska, M. Łojko, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2009.
Kompetencje kluczowe. Realizacja koncepcji na poziomie szkolnictwa obowiązkowego, raport sporządzony przez Europejskie Biuro Eurydice w Brukseli.
Siwek H.: Kształcenie zintegrowane na etapie wczesnoszkolnym, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej 2004.
Tutoring w szkole – między teorią a praktyką zmiany edukacyjnej, red. P. Czekierda, M. Budzyńska, J. Traczyński, Z. Zalewski, A. Zambrzuska, Wrocław: Towarzystwo Edukacji Otwartej 2009.
Wolszczak D.: Pedagogika przedszkolna. Metamorfoza statusu i przedmiotu bytu, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie 2006.