Ochronki w Królestwie Polskim w świetle akt Rady Głównej Opiekuńczej (1832-1870)
Article Sidebar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Main Article Content
Abstrakt
Głównym celem artykułu jest próba ukazania wkładu Rady Głównej Opiekuńczej (1832-1870) w organizację ochron dla dzieci na terenie Królestwa Polskiego w XIX wieku. Z powodu zniszczenia większości akt RGO w czasie II wojny światowej badania oparte są jedynie na szczątkowym zespole znajdującym się w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. Z zachowanych akt wynika, że RGO starała się nadzorować działalność ochron w Królestwie Polskim i mobilizowała lokalnych filantropów do zakładania nowych. Dbała przy tym o zachowanie pewnych standardów co do lokalu czy zabezpieczenia finansowego planowanej ochrony. Dużą wagę RGO przykładała do tego, aby funkcje opiekunów powierzano osobom godnym zaufania, których celem było przede wszystkim dobro dzieci. Wszelkie nadużycia starano się eliminować. W latach 60. XIX wieku na terenie Królestwa Polskiego funkcjonowało kilkanaście ochron dla dzieci, natomiast na masową skalę zaczęły one powstawać na początku XX wieku. Z pewnością spore zasługi w tym zakresie miała RGO, która przygotowała wcześniej grunt pod tego typu działalność.
Article Details
Bibliografia
AGAD, RGO, Akta administracji funduszów sali ochrony w Miechowie, sygn. 65.
AGAD, RGO, Akta administracji funduszów sali ochrony w Olkuszu, sygn. 66.
AGAD, RGO, Akta administracji funduszów sali ochrony w Opocznie, sygn. 67.
AGAD, RGO, Akta administracji funduszów sali ochrony w Sandomierzu, sygn. 70.
AGAD, RGO, Akta administracji funduszów Sali Ochrony w Stopnicy, sygn. 71.
AGAD, RGO, Akta administracji funduszów sali ochrony we wsi Deszno, sygn. 60.
AGAD, RGO, Akta osobiste sali ochrony w Radomiu, sygn. 69.
AGAD, RGO, Akta Sali ochrony w Maryampolu, sygn. 64.
Bołdyrew, A. (2016). Źródła do badań nad ochronkami jako instytucjami opiekuńczo-wychowawczymi w Królestwie Polskim w XIX i na początku XX wieku. Studia Paedagogica Ignatiana, 2, 271-289.
Cieszkowski, A. (1845). O ochronach wiejskich. Lwów.
Dziennik Praw Królestwa Polskiego, t. IV, s. 54-73.
Dziennik Praw Królestwa Polskiego, t. LXX, s. 189 n.
Dziennik Praw Królestwa Polskiego, t. XV, s. 9-25.
Dziennik Praw Królestwa Polskiego, t. XXX, s. 4-89.
Górski, L. (1889). Ochronki wiejskie. Warszawa.
Jakubiak, K. (2015). Początki polskiej pedagogiki przedszkolnej. Edukacja Elementarna, 4, 109-118.
Kępski, C. (1990). Lubelskie Towarzystwo Dobroczynności (1815-1952). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Kępski, C. (1993). Towarzystwa dobroczynności w Królestwie Polskim (1815-1914). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Markiewiczowa, H. (2002). Działalność opiekuńczo-wychowawcza Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności 1814-1914. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Opiela, M. (2019). Osoba i rodzina wobec wyzwań cywilizacyjnych. Pedagogika integralnego rozwoju i edukacji w koncepcji ochrony Edmunda Bojanowskiego. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Partyka, W. (2017). Opieka instytucjonalna na Lubelszczyźnie w XIX wieku. Szpitale i przytułki. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Przegaliński, A. (2009). Społeczna działalność ziemiaństwa lubelskiego w latach 1864-1914. Lublin: „Werset”.
Surdacki, M. (1998). Dzieci porzucone w Szpitalu Świętego Ducha w Rzymie w XVIII wieku. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Surdacki, M. (2015). Opieka społeczna w Polsce do końca XVIII wieku. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Szewczuk, D. (2004). Ochronki w guberni lubelskiej w latach 1853-1914. Res Historica, 18, 43-55.
Zdanie sprawy z działań szpitali i instytutów dobroczynnych w Królestwie Polskim za rok 1861, (1862). Warszawa.