Dydaktyczne postulaty Ludwiki Jeleńskiej (1885-1961) w świetle założeń współczesnej pedagogiki integralnej
Article Sidebar
Opublikowane:
sie 18, 2020
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Słowa kluczowe:
Ludwika Jeleńska, pedagogika integralna, wychowanie integralne, dydaktyka, realizm w wychowaniu
Main Article Content
Abstrakt
Głównym celem artykułu jest wykazanie obecności współczesnych założeń pedagogiki integralnej w postulatach dydaktycznych Ludwiki Jeleńskiej (1885-1961). Rozważania wpisują się w historyczne badania pedagogiczne, w których zastosowana jest metoda analizy i krytyki źródeł. W pierwszym punkcie dokonana jest operacjonalizacja pojęcia „pedagogika integralna”. Drugi punkt zawiera prezentację obecności myśli dydaktycznej L. Jeleńskiej we współczesnej literaturze pedagogicznej. W trzecim punkcie zrelacjonowane są wyniki analizy dydaktyki L. Jeleńskiej w perspektywie dzisiejszych założeń pedagogiki integralnej. Analizy te uprawniają do stwierdzenia, że pomimo licznych uwarunkowań społeczno-kulturowych, ekonomicznych i politycznych, mających wpływ na opisy pracy dydaktycznej polskiego nauczyciela okresu międzywojennego i powojennego, postulaty dotyczące wychowania integralnego i pedagogiki integralnej formułowane XXI wieku były bliskie tej autorce.
Article Details
Numer
Dział
Artykuły
Bibliografia
Chałas, K. (2017). Przestrzeń aksjologiczna nauczania przedmiotów matematyczno-przyrodniczych w nowej Podstawie Programowej dla klas IV-VIII szkoły podstawowej. Roczniki Pedagogiczne, 9(2), 61-78. http://dx.doi.org/10.18290/rped.2017.9.2-5.
Chałas, K. (2018). Dydaktyczny wymiar integralnego rozwoju i wychowania osoby ucznia w świetle koncepcji Stefana Kunowskiego i Podstawy programowej. Roczniki Pedagogiczne, 10(2), 75-102. http://dx.doi.org/10.18290/rped.2018.10.2-6.
Chmaj, L. (1963). Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Czerniewski, W. (1963). Rozwój dydaktyki polskiej w latach 1918-1954. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Dobraniecki, S., Ślifirski, K. (1933-4). Analiza figur liczbowych Lay’a i Rusieckiego. Polskie Archiwum Psychologii, 6(1), 3-37.
Dziaczkowska, L. (2019). Czym jest pedagogika integralna? Roczniki Pedagogiczne, 11(2), 9-20. http://dx.doi.org/10.18290/rped.2019.11.1-1.
Gofron, A. (2017). Metodologiczna propozycja (re)konstrukcji integralności w edukacji. W: B. Przyborowska, P. Błajet, I. Murawska, E. Aksamit (red.), Kategoria integralności w edukacji (s. 281-298). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Horyń, L. (1997). Poglądy pedagogiczne Ludwiki Jeleńskiej (1885–1961). W: D. Koźmian (red.), Zapomniani pedagodzy lat międzywojennych (s. 161-200). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US.
Jałmużna, T. (1983). Pedagogika „szkoły pracy” w Polsce międzywojennej i jej wpływ na kształcenie i dokształcanie nauczycieli szkół powszechnych. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
Jeleńska, L. (1926). Metodyka pierwszych lat nauczania. Warszawa–Łódź: „Nasza Księgarnia”, Związek Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych.
Jeleńska, L. (1930). Sztuka wychowania. Warszawa: „Nasza Księgarnia”, Spółka Akc. Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych.
Jeleńska, L. (1937). Praktyka na wsi. W: Z pracy państwowych seminariów nauczycielskich w Polsce (s. 108-110). Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”.
Jeleńska, L. (1939a). Metodyka arytmetyki i geometrii w pierwszych latach nauczania. Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin: Księgarnia Św. Wojciecha.
Jeleńska, L. (1939b). Przygotowanie do życia przez szkołę. Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin: Księgarnia Św. Wojciecha.
Jeleńska, L. (1939c). Wzrastanie psychiczne dziecka. Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin: Księgarnia Św. Wojciecha.
Jeleńska, L. (1939d). Zadania kulturalne szkoły powszechnej. Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin: Księgarnia Św. Wojciecha.
Jeleńska, L. (1945). Szkoła Kształcąca. Metodyka nauczania w szkole powszechnej dla użytku nauczycieli i zakładów kształcenia nauczycieli. Poznań: Drukarnia i Księgarnia Św. Wojciecha.
Jeleńska, L. (1946). Zwięzła psychologia ogólna dla wychowawców. Poznań: Drukarnia Św. Wojciecha pod Zarządem Państwowym w Poznaniu.
Jeleńska, L. (1947a). Jeszcze o nauce czytania, Życie Szkoły, 2(7/8), 199-202.
Jeleńska, L. (1947b). Najbardziej aktualne i ważne problemy pedagogiczne doby obecnej. Dalsze odpowiedzi na ankietę „Życia Szkoły”. Życie Szkoły, 2(4), 100-101.
Jeleńska, L. (1958). Szkoła kształcąca. Metodyka nauczania w szkole podstawowej. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Jeleńska, L. (19603). Metodyka arytmetyki i geometrii w pierwszych latach nauczania. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
JZ (1959). Metodyka nauczania w klasach I-III. Życie Szkoły, 14(1), 65-66.
Kostkiewicz, J. (2013). Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918-1939. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kubiak-Szymborska, E. (2015). Wychowanie jako działalność twórcza w kontekście zapośredniczonej komunikacji. Studia z Teorii Wychowania, 6(4), 49-68.
Kubinowski, D. (2010). Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – Metodyka – Ewaluacja. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Kukołowicz, T., Murawska, E. (1990). Koncepcja wychowania w ujęciu Ludwiki Jeleńskiej. Roczniki Nauk Społecznych, 18(2), 31-42.
Kunowski, S. (2000). Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Lewin, A. (1963). Jeleńskiej sztuka wychowania. Nowa Szkoła, 19(1), 39-42.
Maćkowiakowa, J. (1961). Wspomnienie o Ludwice Jeleńskiej. Głos Nauczycielski, 44(22), 3.
Nowak, M. (2000). Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Nowak, M. (2009). Podmiotowość – jej znaczenie i wartość w pedagogice chrześcijańskiej. Paedagogia Christiana, 2(24), 11-23.
Nowak, M. (2012). Pedagogiczny profil nauk o wychowaniu. Studium z odniesieniami do pedagogiki pielęgniarstwa. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Palka, S. (2006). Metodologia. Badania. Praktyka pedagogiczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Pieter, J. (1975). Zarys metodologii pracy naukowej. Warszawa: Instytut Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Rynio, A. (1997). Jeleńska Ludwika. W: J. Duchniewski i in. (red.), Encyklopedia katolicka. T. 7 (kol. 1160-1161). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Rynio, A. (2016). Integralne wychowanie. W: K. Chałas, A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 440-448). Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne.
Stein, I. (1931a). Problem arcyludzki w sztuce wychowania. Kwartalnik Pedagogiczny, 3(1), 66-76.
Stein, I. (1931b). Polemika. Odpowiedź na polemikę. Kwartalnik Pedagogiczny, 3(3), 285-289.
Śnieżyński, M. (2001). Dialog edukacyjny. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej.
Trojanowska, E. (1988). Nauczanie początkowe w poglądach Ludwiki Jeleńskiej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Paedagogica et Psychologica, 21, 25-49.
Trzebiatowski, K. (1970). Szkolnictwo powszechne w Polsce w latach 1918-1932. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Wachowski, M. (1931a). Polemika. Kwartalnik Pedagogiczny, 3(2), 187-190.
Wachowski, M. (1931b). Polemika. Dyskusja z P. I. Steinem o „Sztuce wychowania” dr. Jeleńskiej. Kwartalnik Pedagogiczny, 3(4), 388-390.
Waga, L. (2018). Normatywność pedagogiki chrześcijańskiej w świetle pytań o jej empiryczne podstawy. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika, 36(2), 59-82. http://dx.doi.org/10.12775/AUNC_PED.2018.014.
Wiatrowski, Z. (1995). Miejsce pedagogiki ogólnej w kompleksie nauk pedagogicznych. W: T. Hejnicka-Bezwińska (red.), Pedagogika ogólna. Tradycja – teraźniejszość – nowe wyzwania (materiały pokonferencyjne) (s. 55-61). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy.
Witkowski, L. (2007). Między pedagogiką, filozofią i kulturą. Studia, eseje, szkice. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Chałas, K. (2018). Dydaktyczny wymiar integralnego rozwoju i wychowania osoby ucznia w świetle koncepcji Stefana Kunowskiego i Podstawy programowej. Roczniki Pedagogiczne, 10(2), 75-102. http://dx.doi.org/10.18290/rped.2018.10.2-6.
Chmaj, L. (1963). Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Czerniewski, W. (1963). Rozwój dydaktyki polskiej w latach 1918-1954. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Dobraniecki, S., Ślifirski, K. (1933-4). Analiza figur liczbowych Lay’a i Rusieckiego. Polskie Archiwum Psychologii, 6(1), 3-37.
Dziaczkowska, L. (2019). Czym jest pedagogika integralna? Roczniki Pedagogiczne, 11(2), 9-20. http://dx.doi.org/10.18290/rped.2019.11.1-1.
Gofron, A. (2017). Metodologiczna propozycja (re)konstrukcji integralności w edukacji. W: B. Przyborowska, P. Błajet, I. Murawska, E. Aksamit (red.), Kategoria integralności w edukacji (s. 281-298). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Horyń, L. (1997). Poglądy pedagogiczne Ludwiki Jeleńskiej (1885–1961). W: D. Koźmian (red.), Zapomniani pedagodzy lat międzywojennych (s. 161-200). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US.
Jałmużna, T. (1983). Pedagogika „szkoły pracy” w Polsce międzywojennej i jej wpływ na kształcenie i dokształcanie nauczycieli szkół powszechnych. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
Jeleńska, L. (1926). Metodyka pierwszych lat nauczania. Warszawa–Łódź: „Nasza Księgarnia”, Związek Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych.
Jeleńska, L. (1930). Sztuka wychowania. Warszawa: „Nasza Księgarnia”, Spółka Akc. Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych.
Jeleńska, L. (1937). Praktyka na wsi. W: Z pracy państwowych seminariów nauczycielskich w Polsce (s. 108-110). Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”.
Jeleńska, L. (1939a). Metodyka arytmetyki i geometrii w pierwszych latach nauczania. Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin: Księgarnia Św. Wojciecha.
Jeleńska, L. (1939b). Przygotowanie do życia przez szkołę. Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin: Księgarnia Św. Wojciecha.
Jeleńska, L. (1939c). Wzrastanie psychiczne dziecka. Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin: Księgarnia Św. Wojciecha.
Jeleńska, L. (1939d). Zadania kulturalne szkoły powszechnej. Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin: Księgarnia Św. Wojciecha.
Jeleńska, L. (1945). Szkoła Kształcąca. Metodyka nauczania w szkole powszechnej dla użytku nauczycieli i zakładów kształcenia nauczycieli. Poznań: Drukarnia i Księgarnia Św. Wojciecha.
Jeleńska, L. (1946). Zwięzła psychologia ogólna dla wychowawców. Poznań: Drukarnia Św. Wojciecha pod Zarządem Państwowym w Poznaniu.
Jeleńska, L. (1947a). Jeszcze o nauce czytania, Życie Szkoły, 2(7/8), 199-202.
Jeleńska, L. (1947b). Najbardziej aktualne i ważne problemy pedagogiczne doby obecnej. Dalsze odpowiedzi na ankietę „Życia Szkoły”. Życie Szkoły, 2(4), 100-101.
Jeleńska, L. (1958). Szkoła kształcąca. Metodyka nauczania w szkole podstawowej. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Jeleńska, L. (19603). Metodyka arytmetyki i geometrii w pierwszych latach nauczania. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
JZ (1959). Metodyka nauczania w klasach I-III. Życie Szkoły, 14(1), 65-66.
Kostkiewicz, J. (2013). Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918-1939. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kubiak-Szymborska, E. (2015). Wychowanie jako działalność twórcza w kontekście zapośredniczonej komunikacji. Studia z Teorii Wychowania, 6(4), 49-68.
Kubinowski, D. (2010). Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – Metodyka – Ewaluacja. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Kukołowicz, T., Murawska, E. (1990). Koncepcja wychowania w ujęciu Ludwiki Jeleńskiej. Roczniki Nauk Społecznych, 18(2), 31-42.
Kunowski, S. (2000). Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Lewin, A. (1963). Jeleńskiej sztuka wychowania. Nowa Szkoła, 19(1), 39-42.
Maćkowiakowa, J. (1961). Wspomnienie o Ludwice Jeleńskiej. Głos Nauczycielski, 44(22), 3.
Nowak, M. (2000). Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Nowak, M. (2009). Podmiotowość – jej znaczenie i wartość w pedagogice chrześcijańskiej. Paedagogia Christiana, 2(24), 11-23.
Nowak, M. (2012). Pedagogiczny profil nauk o wychowaniu. Studium z odniesieniami do pedagogiki pielęgniarstwa. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Palka, S. (2006). Metodologia. Badania. Praktyka pedagogiczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Pieter, J. (1975). Zarys metodologii pracy naukowej. Warszawa: Instytut Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Rynio, A. (1997). Jeleńska Ludwika. W: J. Duchniewski i in. (red.), Encyklopedia katolicka. T. 7 (kol. 1160-1161). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Rynio, A. (2016). Integralne wychowanie. W: K. Chałas, A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 440-448). Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne.
Stein, I. (1931a). Problem arcyludzki w sztuce wychowania. Kwartalnik Pedagogiczny, 3(1), 66-76.
Stein, I. (1931b). Polemika. Odpowiedź na polemikę. Kwartalnik Pedagogiczny, 3(3), 285-289.
Śnieżyński, M. (2001). Dialog edukacyjny. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej.
Trojanowska, E. (1988). Nauczanie początkowe w poglądach Ludwiki Jeleńskiej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Paedagogica et Psychologica, 21, 25-49.
Trzebiatowski, K. (1970). Szkolnictwo powszechne w Polsce w latach 1918-1932. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Wachowski, M. (1931a). Polemika. Kwartalnik Pedagogiczny, 3(2), 187-190.
Wachowski, M. (1931b). Polemika. Dyskusja z P. I. Steinem o „Sztuce wychowania” dr. Jeleńskiej. Kwartalnik Pedagogiczny, 3(4), 388-390.
Waga, L. (2018). Normatywność pedagogiki chrześcijańskiej w świetle pytań o jej empiryczne podstawy. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika, 36(2), 59-82. http://dx.doi.org/10.12775/AUNC_PED.2018.014.
Wiatrowski, Z. (1995). Miejsce pedagogiki ogólnej w kompleksie nauk pedagogicznych. W: T. Hejnicka-Bezwińska (red.), Pedagogika ogólna. Tradycja – teraźniejszość – nowe wyzwania (materiały pokonferencyjne) (s. 55-61). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy.
Witkowski, L. (2007). Między pedagogiką, filozofią i kulturą. Studia, eseje, szkice. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.