Etyka komunikacji jako wykład uniwersytecki. Uwagi o specyfice i dylematach kształcenia

Tomasz Żurawlew

doi:10.18290/rh.2019.67.6-11

Tomasz Żurawlew Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2019.67.6-11

Słowa kluczowe: etyka komunikacji; cele i metody kształcenia zagadnień etycznojęzykowych; wartości, o które opiera się moralne użycie języka; koncepcja personalizmu etycznego

Abstrakt

Celem pracy jest przedstawienie i opisanie ogólnodydaktycznych aspektów kształcenia etyki komunikacji na poziomie akademickim. Autor dąży do tego celu, opierając swoje rozważania o teorię moralności komunikacyjnej oraz teorię kształcenia ogólnego. Określa specyfikę nauczania zagadnień etycznojęzykowych, wyodrębnia dwa jego wymiary: rzeczowy i osobowościowy, z których można wyprowadzać cele edukacyjne, wskazuje również na dwa sposoby przekazu wartości: intelektualny i emocjonalny. Autor ustala ponadto, że zarówno dydaktyczny, jak iwychowawczy charakter zadań wykładowcy etyki komunikacji cechuje ten sam stopień ważności oraz opisuje najistotniejsze, jego zdaniem, metody edukacyjne. Odnosi się również do kilku typowych sytuacji dydaktycznych, próbując na ich tle wyjaśnić złożoność określonych dylematów kształcenia, a także wskazać możliwe drogi ich rozstrzygania.

Bibliografia

Andruszkiewicz M.: Problemy etyki słowa w państwie prawa, w: Filozoficzne i teoretyczne zagadnienia demokratycznego państwa prawa, red. M. Andruszkiewicz, A. Breczko, S.Oliwniak, Białystok: Temida 2 2015, s. 15-27.

Austin J.L.: Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne, przeł. B. Chwedeńczuk, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1993, s. 561-598.

Cegieła A.: O retoryce pogardy i wykluczenia w polskim dyskursie publicznym, „Poradnik Językowy” 2012, nr 9, s. 14-25.

Cegieła A.: Słowa i ludzie. Wprowadzenie do etyki słowa, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa 2014.

Cegieła A.: Słowa niebezpieczne i niepożądane w przestrzeni społecznej. Etyka słowa a poprawność polityczna, „Poradnik Językowy” 2013, nr 1, s. 57-70.

Drożdż M.: Osoba i media. Personalistyczny paradygmat etyki mediów, Tarnów: Biblos 2005.

Etyka słowa. Wybór opracowań I, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, J. Puzynina, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2017.

Gnitecki J.: Aksjologiczne podstawy stanowienia celów edukacyjnych szkoły wyższej, w: Wprowadzenie do pedagogiki szkoły wyższej, red. K.W. Jaskot, Szczecin: Oficyna IN Plus 2006, s. 32-51.

Grice H.P.: Logika i konwersacja, przeł. J. Wajszczuk, „Przegląd Humanistyczny” 20(1977), nr 6, s. 59-99.

Jaskot K.W.: Funkcje szkoły wyższej jako instytucji edukacyjnej, w: Wprowadzenie do pedagogiki szkoły wyższej, red. K.W. Jaskot, Szczecin: Oficyna IN Plus 2006, s. 398-413.

Jeziorska J.: Metoda biograficzna w nauczaniu etyki, „Studia Philosophiae Christianae” 40(2004), nr 1, s. 193-211.

Kojder A.: Godność, w: Fundamenty dobrego społeczeństwa. Wartości, red. M.Bogunia-Borowska, Kraków: Znak 2015, s. 46-64.

Kossowska M., Sekerdej M.: Psychologia społeczna: idea i eksperyment, w: W stronę psychologii eksperymentalnej: w 110. rocznicę założenia Pracowni Psychologii Doświadczalnej na Uniwersytecie Jagiellońskim, red. M. Kielar-Turska, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2016, s. 61-75.

Krajewski K.: Personalizm etyczny w lubelskiej szkole filozoficznej, w: Etyka, cz. 1: Koncepcje etyki, red. S. Janeczek, A. Starościc, Lublin: Wydawnictwo KUL 2016, s.229-261.

Kupisiewicz Cz.: Dydaktyka. Podręcznik akademicki, Kraków: Impuls 2012.

Leksykon socjologii moralności, red. J. Mariański, Kraków: Nomos 2015.

Malitowska A.: Czym jest filozofia moralna?, „Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna” 1(2012), nr 1, s. 120-126.

Mariański J.: Socjologia moralności, Lublin: Wydawnictwo KUL 2006.

Olbrycht K.: Odpowiedzialność pedagoga w nauczaniu etyki, w: Etyka w szkole, red. Z.Sareła, Warszawa: Wydawnictwo ATK 1997, s. 71-79.

Ossowska M.: Socjologia moralności. Zarys zagadnień, wyd. 4, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2018.

Palka S.: Charakterystyka pedagogiki szkoły wyższej jako dyscypliny teoretycznej i praktycznej, w: Wprowadzenie do pedagogiki szkoły wyższej, red. K.W. Jaskot, Szczecin: Oficyna IN Plus 2006, s. 12-30.

Puzynina J., Pajdzińska A.: Etyka słowa, w: O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny, red. J. Miodek, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej 1996, s. 35-45.

Puzynina J.: Język wartości, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1992.

Puzynina J.: Kultura słowa – ważny element kultury narodowej, Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem 2011.

Puzynina J.: Kultura popularna a kultura wysoka – dziś, w: tejże, Kultura słowa – ważny element kultury narodowej, Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem 2011, s.55-66.

Puzynina J.: Problemy aksjologiczne w językoznawstwie, „Poradnik Językowy” 1984, nr 9-10, s. 539-559.

Puzynina J.: Wartości i wartościowanie w perspektywie językoznawstwa, Kraków: Wydawnictwo PAU 2013.

Urban J.: Obwoźne sado-maso, „Nie” 2002, nr 33, s. 2.

Wojciszke B.: Psychologia społeczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2012.

Zarzecki L.: Wybrane problemy dydaktyki ogólnej, Jelenia Góra: Kolegium Karkonoskie. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa 2008.

Żurawlew T.: Konwersacyjny wiersz Szymborskiej w świetle teorii etyki komunikacji, „Poradnik Językowy” 7(2019), s. 72-83.

Żurawlew T.: Świętość – moralność – język (z Profesor Jadwigą Puzyniną rozmawia Tomasz Żurawlew), w: Święci i świętość w języku, literaturze i kulturze, red. H. Leleń, T. Żurawlew, Kraków: Universitas 2018, s. 407-412.