Problemy ukształtowania składniowego tekstów w języku polskim pisanych przez osoby niesłyszące
Abstrakt
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na trudności w ukształtowaniu tekstów pisanych w języku polskim przez osoby z dysfunkcją słuchu. Ponieważ jest to temat stosunkowo mało zbadany, na początku uwaga skupiona została na przybliżeniu dostępnej literatury przedmiotu. W następnej części artykułu przedstawiona została kwestia statusu języka polskiego u osób niesłyszących. Czy jest to dla nich język pierwszy, drugi czy obcy? Ustalenia te determinują bowiem sposób analizy materiału badawczego. W trzeciej części przedstawiona została analiza wybranych aspektów ukształtowania składniowego tekstów pisanych przez głuchych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na spójność tekstu.
Bibliografia
Baran J., 1981, Rozwijanie mowy uczniów głuchych w procesie dydaktycznym klas V-VIII, Warszawa.
Bawej I., 2008, Błąd leksykalny jako skutek procesów interferencyjnych. Poradnik metodyczny dla dydaktyków języka niemieckiego, Bydgoszcz.
Cieszyńska J., 2000, Od słowa przeczytanego do wypowiedzianego. Droga nabywania systemu językowego przez dzieci niesłyszące w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym, Kraków.
Corder S.P., 1983, Analiza błędu językowego, w: Kurs edynburski językoznawstwa stosowanego, t. II: Techniki w językoznawstwie stosowanym, red. J.P.B. Allen, S.P. Corder, A. Davies, wyd. polskie red. J. Rusiecki, Warszawa, s. 116-131.
Czykwin E., Misiejuk D., 2002, Dwujęzyczność i dwukulturowość w perspektywie psychopedagogicznej, Białystok.
Domagała-Zyśk E., 2001, Możliwości nauczania języków obcych uczniów z uszkodzonym słuchem, w: Pedagogika specjalna w reformowanym ustroju edukacyjnym, red. Z. Polak, Lublin, s. 235-242.
Domagała-Zyśk E., 2003, Czy istnieje już polska surdoglottodydaktyka, „Języki Obce w Szkole” nr 4, s. 3-7.
Domagała-Zyśk E., 2011, Podstawowe trudności osób niesłyszących w opanowaniu pisowni języka obcego i ich kompensowanie, w: Ku wspólnocie komunikacyjnej niesłyszących i słyszących, red. K. Krakowiak, A. Dziurla-Multan, Lublin, s. 149-162.
Domagała-Zyśk E., 2012, Trudności osób niesłyszących w zakresie opanowania systemu leksykalnego i składniowego języka angielskiego jako obcego i strategie pokonywania tych trudności, w: Wielość obszarów we współczesnej pedagogice specjalnej, red. Z. Palak, D. Chimicz, A. Pawlak, Lublin, s. 361-381.
Domagała-Zyśk E., 2013, Wielojęzyczni. Studenci niesłyszący i słabosłyszący w procesie uczenia się i nauczania języków obcych, Lublin.
Eckert U., 1994, Znaczenie i warunki rozwoju języka słownego w kształceniu osób z wadami słuchu, w: Głuchota a język, red. S. Grabias, Lublin, s. 63-70.
Gałkowski T., 1988, Wpływ głuchoty na funkcje mowy. Metody rozwijania komunikacji językowej, w: Psychologia dziecka głuchego, red. T. Gałkowski, J. Smoleńska, I. Kunicka-Kaiser, Warszawa.
Geppertowa L., 1968, Źródła trudności w przyswajaniu języka przez dzieci głuche, Warszawa.
Grabias S., 1994, Język w nauczaniu niesłyszących. Zasady programowania systemu komunikacyjnego, w: Głuchota a język, red. S. Grabias, Lublin, s. 185-221.
Kojzar O., 1978, Wartość dydaktyczna badań naukowych nad zasobem słownictwa dzieci głuchych (na przykładzie kl. III), w: Rewalidacja społeczna dziecka głuchego, red. J. Pilecki, Kraków.
Korendo M., 2009, Jak dzieci niesłyszące czytają teksty podręczników szkolnych, Kraków.
Kowal J., 2011, Język polski jako obcy a edukacja niesłyszących, w: Edukacja niesłyszących, Łódź, s. 93-111.
Krakowiak K., 1994, Bariery kształcenia językowego dzieci z głęboko uszkodzonym słuchem, w: Głuchota a język, red. S. Grabias, Lublin, s. 131-175.
Kurkowski Z.M., 1996, Mowa dzieci sześcioletnich z uszkodzonym narządem słuchu, Lublin.
Lipińska E, Seretny A., 2012, „Język polski” – przegląd terminologii stosowanej w glottodydaktyce polonistycznej, w: E. Lipińska, A. Seretny, Między językiem ojczystym a obcym. Nauczanie i uczenie się języka odziedziczonego na przykładzie szkolnictwa polonijnego w Chicago, Kraków, s. 19-31.
Matwijów B., 1998, Budowanie teoretycznej wiedzy fonetycznej, w: Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, red. S. Palka, Kraków 1998, s. 5-14.
Palka S., 1998, Metodologiczne aspekty usprawniania pedagogiki, w: Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, red. S. Palka, Kraków, s. 15-24.
Podlawska D., Płóciennik I., 2002, Leksykon nauki o języku, Bielsko-Biała, s. 13.
Rakowska A., 1994, Natywizm Chomsky'ego a uczenie się języka przez głuchych, w: Głuchota a język, red. S. Grabias, Lublin, s. 115-129.
Rakowska A., 1995, Rozwój systemu gramatycznego u dzieci głuchych, Kraków.
Rakowska A., 2000, Jak porozumiewają się dzieci niesłyszące z osobami słyszącymi: analiza wybranych interakcji komunikacyjnych, Kraków.
Studia nad kompetencją językową i komunikacją niesłyszących, 2003, red. M. Świdziński, T. Gałkowski, Warszawa.
Trochymiuk A., 2008, Wymowa dzieci niesłyszących. Analiza audytywna i akustyczna, Lublin.
Tułodziecka I., 1977, Nauczanie języka polskiego w kl. II szkoły podstawowej dla głuchych, Warszawa.
Ziarkowska-Kubiak B., 2011, O potrzebie zmian w programach i metodach nauczania Głuchych Polaków języka polskiego, w: Edukacja niesłyszących, Łódź, s. 77-92.
Copyright (c) 2018 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
