Grenzen van de (on)vertaalbaarheid van de nationale rechtsterminologie in context van de Europese harmonisatietendensen

Abstrakt

Granice (nie)przetłumaczalności krajowej terminologii prawniczej w kontekście europejskich tendencji harmonizacji

Pełna ekwiwalencja konceptów prawnych pochodzących z różnych systemów prawnych w przypadku tłumaczeń prawniczych jest trudna do osiągniecia. Terminologia prawnicza jednego systemu prawnego nie daje się łatwo przenieść do innego systemu prawnego; jest to proces, który pod względem złożoności można porównać z tłumaczeniem pojęć kulturowych. Interpretacja, ekwiwalencja częściowa, ekwiwalencja opisowa, ekwiwalencja funkcjonalna to strategie często stosowane przez tłumaczy tekstów prawnych i prawniczych w celu poradzenia sobie z wyzwaniami związanymi z tłumaczeniem terminologii prawniczej.

W niniejszym artykule omówiono granice (nie)przetłumaczalności pojęć prawnych z perspektywy rosnącej internacjonalizacji prawa Unii Europejskiej. Przedstawione zostały przykłady ilustrujące zjawisko wprowadzania zharmonizowanych, ponadnarodowych pojęć prawnych do ustawodawstwa krajowego. Następnie omówiono problem tłumaczenia za pośrednictwem trzeciego języka. W podsumowaniu znalazły się natomiast niektóre tendencje i trendy w tłumaczeniu prawniczym będące wynikiem trwającego procesu.

Grenzen van de (on)vertaalbaarheid van de nationale rechtsterminologie in context van de Europese harmonisatietendensen

Volledige equivalentie van juridische concepten uit verschillende rechtsstelsels is in de juridische vertaling moeilijk te bereiken. Juridische concepten in één rechtsstelsel zijn niet makkelijk over te dragen in een ander rechtsstelsel, een proces dat vergelijkbaar is met de complexiteit van het vertalen van cultuurgebonden concepten in het algemeen. Interpretatie, gedeeltelijke equivalentie, gebruik van omschrijvingsequivalenten, functionele equivalentie zijn strategieën die door juridische vertalers frequent worden toegepast om de uitdagingen bij het vertalen van juridische concepten te overwinnen.

In dit artikel zullen we de grenzen van de (on)vertaalbaarheid van juridische concepten bespreken vanuit het perspectief van de groeiende internationalisering van het recht binnen de EU. Aan de hand van voorbeelden illustreren we de invoering van geharmoniseerde supranationale juridische concepten in nationale wetgeving. Vervolgens behandelen we het probleem van vertalen via een derde taal. Ten slotte zullen we enkele tendensen in het juridisch vertalen samenvatten als een resultaat van deze processen.