Terminy językoznawcze w więzieniu systemu – na przykładzie terminów używanych przez de Saussure’a i ich polskich odpowiedników

Kaja Gostkowska

Kaja Gostkowska Uniwersytet Wrocławski

Słowa kluczowe: terminology; linguistics; de Saussure; translation

Abstrakt

Ferdinand de Saussure is considered as the father of contemporary lingustics. Without questioning this statement I would like to concentrate on terms related to his theory and their Polish equivalents. In the first place the extratextual context in which the saussurean terms appear will be described. Secondly I will examine more precisely the ways the French terminology related to de Saussure’s theory is translated/introduced into Polish. The article is therefore an attempt to investigate the specificity of linguistics terms and the major obstacles that appear when translating those terms in a foreign language.

Les termes de linguistique enfermés dans un système – sur l’exemple des termes utilisés par de Saussure et de leurs équivalents polonais

Ferdinand de Saussure est considéré comme le père de la linguistique contemporaine. Sans nier cette constatation il sera question de se pencher sur les termes liés à sa théorie et leurs équivalents polonais. Après avoir présenté le contexte extratextuel dans lequel apparaissent les termes saussuriens, j’examinerai plus en détails les façons dont la terminologie française est traduite/ introduite en langue polonaise. Cette analyse sera ainsi l’occasion d’examiner quelle est la spécificité des termes utilisés en linguistique, et quels peuvent être les obstacles principaux à leur transmission dans une langue étrangère.

Bibliografia

Arrivé Michel, 2007, À la recherche de Ferdinand de Saussure, Paris, PUF.

Danielewiczowa Magdalena, 2004, „Przedmowa do wydania polskiego. Ferdinand de Saussure – siła paradoksu”, [in:] Saussure F. de, Szkice z językoznawstwa ogólnego, przeł. M. Danielewiczowa, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie Dialog, 11-23.

Depecker Loïc, 2009, Comprendre Saussure d’après les manuscrits, Armand Colin.

Gostkowska Kaja, 2012, „Terminy językoznawcze w tłumaczeniu na język polski. Na przykładzie terminów wprowadzonych przez Émile’a Benveniste’a”, [in:] Termin w językoznawstwie, (éds.) Brzozowska D., Chłopicki W., seria „Język a komunikacja” nr 31, Kraków, Wydawnictwo Tertium, 325-335.

Kaufman Stefan, 2007, „L’essence du texte spécialisé au-delà des concepts. Deux termes-clefs de la linguistique française en traduction polonaise. Leon Zawadowski traduit André Martinet”, [in:] La traduction de qualité ou l’essence du texte préservée, (éd.) Laurent M., Paris, Editions Numilog, 172-180.

Kozłowska Zofia, 2007, O przekładzie tekstu naukowego (na materiale tekstów językoznawczych), Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Martorell Alicia, 2008, „Les idées et les mots : la traduction en sciences humaines”, Traduire № 217.

„En territoire terminologique”, Paris, Société française des traducteurs, 37-51.

Mauro Tullio de, 1973, „Introduction”, [n:] Saussure F. de, Cours de linguistique générale, publié par Ch. Bally et A. Sechehaye avec la collaboration de A. Riedlinger, Édition critique préparée par T. de Mauro, Paris, Payot, I-XVIII.

Polański Kazimierz, 2002, „Wprowadzenie”, [in:] Saussure F. de, Kurs językoznawstwa ogólnego, przeł. K. Kasprzyk, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 5-22.

Skubaczewska-Pniewska Anna, 2013, W więzieniu systemu. Ferdinand de Saussure a teoria literatury, Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK.

Termin w językoznawstwie, 2012, (éds.) Brzozowska D., Chłopicki W., seria „Język a komunikacja” nr 31, Kraków, Wydawnictwo Tertium.

Winczorek Jan, 2011, „Przekłady prac Niklasa Luhmanna na język polski”, [in:] Przegląd Socjologii Jakościowej, T. VII Nr 2, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/ archive_pl.php DW: 05.03.2014.