Kontrastywność rozumiana inaczej – germanistyczna lingwistyka tekstu z perspektywy badań polonistycznych

Zofia Bilut-Homplewicz

Zofia Bilut-Homplewicz Uniwersytet Rzeszowski

Słowa kluczowe: germanistyczna lingwistyka tekstu; polonistyczna lingwistyka tekstu; kontrastywność międzyjęzykowa; kontrastywność międzytekstowa; kontrastywność interlingwistyczna

Abstrakt

(Germanistyczne) badania kontrastywne rozumiane były wcześniej jako porównywanie systemów dwóch lub większej liczby języków, a następnie po zwrocie pragmatycznym zaczęto włączać do nich stopniowo również płaszczyznę tekstu oraz dyskursu. Niniejszy artykuł prezentuje jeszcze jeden rodzaj kontrastywności, tzw. kontrastywność interlingwistyczną – z perspektywy polonistycznej lingwistyki tekstu ukazano najistotniejsze problemy analogicznej dyscypliny w kręgu badań germanistycznych.

Bibliografia

Adamzik Kirsten, 2001a, « Die Zukunft der Textsortenlinguistik. Textsortennetze, Textsortenfelder, Textsorten im Verbund », [in:] Fix U, Habscheid S., Klein J. [eds.] Zur Kulturspezifik von Textsorten, Tübingen, Stauffenburg, 15-30.

Adamzik Kirsten, 2001b, « Grundfragen einer kontrastiven Textologie », [in:] Adamzik K [eds.]: Kontrastive Textologie. Untersuchungen zur deutschen und französischen Sprach- und Literaturwissenschaft, Tübingen, Stauffenburg, 13-48.

Adamzik Kirsten, 2004, Textlinguistik. Eine einführende Darstellung, Tübingen, Niemeyer.

de Beaugrande Robert-Alan, Dressler, Wolfgang, 1981, Einführung in die Textlinguistik, Berlin, De Gruyter.

Bilut-Homplewicz Zofia, 2001, « Gesprächslinguistik im slavischen Sprachraum », [in:] Antos, G. Brinker, K., Heinemann, W., Sager, S. F. [eds.] Text- und Gesprächslinguistik, Bd. 2: Gesprächslinguistik, Walter de Gruyter, Berlin-New York, 1004-1006.

Bilut-Homplewicz Zofia, 2009a, « Lingwistyka tekstu w Polsce i w Niemczech – próba bilansu », [in:] Bilut-Homplewicz, Z., Czachur, W., Smykała, M. [eds.] Lingwistyka tekstu w Polsce i w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy, Wrocław, Atut, 325-341.

Bilut-Homplewicz Zofia, 2009b, « Sind Diskurs und dyskurs terminologische Tautonyme? Zu Unterschieden im Verstehen der Termini in der deutschen und polnischen Linguistik », [in:] Henn-Memmensheimer B. et Franz J. [eds.] Die Ordnung des Standard und die Differenzierung der Diskurse, Akten des 41. Linguistischen Kolloquiums in Mannheim 2006, Frankfurt a.M., Peter Lang, 49-59.

Bilut-Homplewicz Zofia, 2013, Prinzip Perspektivierung. Germanistische und polonistische Textlinguistik – Entwicklungen, Probleme, Desiderata. Teil I: Germanistische Textlinguistik. Frankfurt a.M., Peter Lang.

Bilut-Homplewicz, Zofia, Czachur, Waldemar, Smykała, Marta, 2009 [eds.] Lingwistyka tekstu w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy Antologia tłumaczeń, Wrocław, Atut.

Brinker Klaus, 2005, Linguistische Textanalyse. Eine Einführung in Grundbegriffe und Methoden, wyd. 6, Berlin. Schmidt.

Czachur Waldemar, 2011, Diskursive Weltbilder im Kontrast. Linguistische Konzeption und Methode der kontrastiven Diskursanalyse deutscher und polnischer Medien, Wrocław, Atut.

Dąbrowska-Burkhardt Jarochna, 2013, Die gesamteuropäischen Verfassungsprojekte im transnationalen Diskurs: Eine kontrastive linguistische Analyse der deutschen und polnischen Berichterstattung. Zielona Góra, Oficyna Wydawnicza ZU.

Fix Ulla, 2008, [eds.] Texte und Textsorten – sprachliche, kommunikative und kulturelle Phänomene, Berlin, Frank & Timme.

Fix Ulla, 2009a, Stand und Entwicklungstendenzen der Textlinguistik (I), Deutsch als Fremdsprache, 1. Quartal, Heft 1. 46. Jahrgang, 11-20.

Fix Ulla, 2009b, Stand und Entwicklungstendenzen der Textlinguistik (II), Deutsch als Fremdsprache, 2. Quartal, Heft 1. 46. Jahrgang, 74-85.

Hartung Wolfdietrich, 1997, « Text und Perspektive. Elemente einer konstruktivstischer Textauffassung », [in:] Antos G. et Tietz H. [eds.] Die Zukunft der Textlinguistik. Traditionen – Transformationen – Trends, Tübingen, Niemeyer, S.13-25.

Hausendorf Heiko, Kesselheim, Wolfgang, 2008, Textlinguistik fürs Examen, Göttingen, Vandenhoeck&Rupprecht.

Heinemann, Wolfgang, 2005, « Textlinguistik versus Diskurslinguistik? » , [in:] Wierzbicka, M., Sieradzka M., Homa, J. [eds.] Moderne deutsche Texte. Beiträge der Internationalen Germanistenkonferenz Rzeszów 2004, Frankfurt a. M., Peter Lang, 17-30.

Heinemann Wolfgang, 2009, « Lingwistyka tekstu kontra lingwistyka dyskursu? », [in:] Bilut-Homplewicz, Z., Czachur, W., Smykała, M. [eds.] Lingwistyka tekstu w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy. Antologia tłumaczeń Wrocław, Atut, 343-374.

Heinemann Wolfgang, 2011, Diskursanalyse in der Kontroverse, tekst i dyskurs – Text und Diskurs, 4, 31-67.

Heinemann Wolfgang, 2012, Kontrowersje wokół analizy dyskursu, Stylistyka, XXI, 287-318.

Heinemann Margot, Heinemann Wolfgang, 2002, Grundlagen der Textlinguistik. Interaktion – Text – Diskurs, Tübingen, Niemeyer.

Labocha Janina, 2009, « Lingwistyka tekstu w Polsce », [in:] Bilut-Homplewicz, Z., Czachur, W., Smykała, M. [eds.] Lingwistyka tekstu w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy, Wrocław, Atut, 45-56.

Mazur Jan, 2000, « Textlinguistik im slawischen Sprachraum », [in:] Antos, G., Brinker, K., Heinemann, W., Sager, S. F. [eds.] …, 153-163.

Smykała Marta, 2009, « Kontrastywna lingwistyka tekstu w Polsce i w Niemczech », [in:] Bilut-Homplewicz, Z., Czachur, W., Smykała, M. [eds.], Lingwistyka tekstu w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy. Antologia tłumaczeń, Wrocław, Atut 277-296.

Stenschke Oliver, 2002, « „Einmal Text – Diskurs und zurück!” Welches Interesse hat die diskursanalytische Forschung daran, Ordnung ins Dickicht der Textdefnition(en) zu bringen? », [in:] Fix U., Adamzik K., Antos G., Klemm M. [eds.] Brauchen wir einen neuen Textbegriff? Antworten auf eine Preisfrage. Frankfurt a. M., Peter Lang, 113-124.

Warnke Ingo, 2002, « Adieu Text/bienvenue Diskurs? », [in:] Fix U., Adamzik K., Antos G., Klemm M. [eds.] Brauchen wir einen neuen Textbegriff? Antworten auf eine Preisfrage. Frankfurt a. M., Peter Lang, 125-141.

Warnke Ingo, 2008, « Text und Diskurslinguistik », [in:] Janich N. [eds.] Textlinguistik. 15 Einführungen, Tübingen, Stauffenburg, 35-52.

Warnke Ingo, 2009, « Żegnaj tekście – witaj dyskursie? O sensie i celu postrukturalistycznego uwolnienia pojęcia tekstu », [in:] Bilut-Homplewicz, Z., Czachur, W., Smykała, M. [eds.] Lingwistyka tekstu w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy. Antologia tłumaczeń, Wrocław, Atut, 343-360.

Witosz Bożena, 2007, Lingwistyka tekstu – stan aktualny i perspektywy, Poradnik Językowy, 7, 3-19.

Witosz Bożena, 2009, « Tekst a / i dyskurs w perspektywie polskiej tradycji badań nad tekstem », [in:] Bilut-Homplewicz, Z., Czachur, W., Smykała, M. [eds.] Lingwistyka tekstu w Polsce i w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy, Wrocław, Atut.

Wojtak Maria, 2011, O relacjach dyskursu, stylu, gatunku i tekstu, tekst i dyskurs – Text und Diskurs, 4, 69-78.

http://www.tdk.univ.rzeszow.pl/?p=36, [DW : 23.05.2014]