Walka polityczna i personalna w lubelskich organach PZPR w okresie październikowym na tle walk frakcyjnych w KC PZPR w 1956 r.

Abstrakt

Powstanie frakcji w KC PZPR po XX Zjeździe KPZR miało zasadniczy wpływ na sytuację w niższych ośrodkach partyjnych. Brak silnego przywództwa spowodował powrót Władysława Gomułki, który w 1956 r. cieszył się niezachwianym poparciem społecznym. W Lublinie popularność Gomułki wykorzystali studenci UMCS należący do partii. Organizując wiece poparcia dla wyboru Gomułki na stanowisko I sekretarza, chcieli zaskarbić sobie przychylność społeczeństwa województwa, by zrealizować własne cele polityczne. Grupa była przeciwna nowo wybranemu I sekretarzowi KW Władysławowi Kozdrze, którego do Lublina przysłał KC. Grupę tą nazywamy rewizjonistami.

Oprócz grupy studentów w KW PZPR w Lublinie zawiązały się dwie grupy. Pierwsza z nich, będąca ówczesnym kierownictwem komitetu, miała na celu zachowanie zajmowanych stanowisk. W związku z ich postawą nazwani zostali koniunkturalistami. Powrót Gomułki nie był przychylnie przez nich przyjęty. Druga z grup, związana w lubelskim oddziałem ZBoWiD-u, miała na celu przejęcie władzy w KW. Prawdopodobnie osoby te cieszyły się poparciem Mieczysława Moczara. Ich cel został zrealizowany w listopadzie 1956 r., lecz po miesiącu grupa utraciła stanowisko I sekretarza KW na rzecz popieranego przez KC Władysława Kozdry. Kozdra w grudniu 1956 r. zlikwidował w KW ośrodki opozycyjne wobec siebie, pozostając do 1971 r. I sekretarzem KW PZPR w Lublinie. Główni przedstawiciele grupy koniunkturalistów i grupy związanej z ZBoWiD-em, zostali przeniesieni na inne stanowiska, nieoznaczające partyjnej degradacji. Grupa rewizjonistów została rozwiązana i utraciła wszelkie znaczenie polityczne.