Język kobiet − język mężczyzn. Podobieństwa i różnice
Słowa kluczowe:
biolekt, język kobiet, język mężczyzn
Abstrakt
The study sought to describe one of the varieties of the Polish language – biolects. One the basis of our research some similarities and differences have been shown. They occur in the language of adult Polish men and women.
Bibliografia
Bartmiński J. (1990 a), Folklor – język − poetyka, Wrocław.
Bartmiński J. (1990 b), Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, w: Językowy obraz świata, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin.
Bernstein B. (1980), Socjolingwistyka a społeczne problemy kształcenia, w: Język ispołeczeństwo, pod red. M. Głowińskiego, Warszawa.
Blum D. (2000), Mózg i płeć. O biologicznych różnicach między kobietami a mężczyznami, przeł. E. Kołodziej-Józefowicz, Warszawa.
Buttler D. (1982), Miejsce języka potocznego wśród odmian współczesnej polszczyzny, w: Język literacki i jego warianty, pod red. S. Urbańczyka, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Crystal D. (1980), Prozodyczne i parajęzykowe korelaty kategorii społecznych, w: Język i społeczeństwo, pod red. M. Głowińskiego, Warszawa.
Dąbrowska A. (1992), Akty etykiety językowej wyrażające brak zgody z opinią rozmówcy, w: Język a kultura, t. VI, Polska etykieta językowa, pod red. J. Anusiewicza, M.Marcjanik, Wrocław.
Chlebda W. (1993), Frazematyka, w: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. II, Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Wrocław.
Edelman G. M. (1998), Przenikliwe powietrze, jasny ogień. O materii umysłu, przeł. J.Rączaszek, Warszawa.
Eliot L. (2003), Co tam się dzieje? Jak rozwija się mózg i umysł w pierwszych pięciu latach życia, Poznań.
Encyklopedia języka polskiego (1999), pod red. S. Urbańczyka i M. Kucały, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego (1999), pod red. K. Polańskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Fredro A. (1976), Trzy po trzy. Pamiętniki z epoki napoleońskiej, oprac. K. Czajkowska, Warszawa.
Furdal A. (1973), Klasyfikacja odmian współczesnego języka polskiego, Wrocław.
Furdal A. (1977), Językoznawstwo otwarte, Opole.
Gajda S. (1982), Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym, Warszawa.
Geschwind N. (1980), Mózg i język, w: Język w świetle nauki, pod red. B. Stanosz, Warszawa.
Grabias S. (1997), Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
Handke K. (1990), Styl kobiecy we współczesnej polszczyźnie kolokwialnej, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 26.
Handke H. (1994), Język a determinanty płci, w: Język a kultura, t. IX, Płeć w języku i kulturze, pod red. J. Anusiewicza i K. Handke, Wrocław.
Handke K. (1995), Polski język familijny. Opis zjawiska, Warszawa.
Jethon Z. (1979), Mózg – myśl – mowa..., Warszawa.
Język a kultura (1994), t. IX, Płeć w języku i kulturze, pod red. J. Anusiewicza i K. Handke, Wrocław.
Kaczmarek B. L. J. (1993), Płaty czołowe a język i zachowanie człowieka, Lublin.
Kasperczakowa M. (2004), Biolekty we współczesnej polszczyźnie, w: Współczesne odmiany języka narodowego, pod red. K. Michalewskiego, Łódź.
Kielar-Turska M. (1999), Rozwój człowieka w pełnym cyklu życia, w: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. I, Gdańsk.
Kimura D., Harshman R. (1984), Sex differences in brain organisation for verbal and non-verbal functions, w: G. J. de Vries (red.), Progress in Brain Research, Amsterdam.
Klemensiewicz Z. (1953), O różnych odmianach współczesnej polszczyzny, Warszawa; przedr.: Pochodzenie polskiego języka literackiego, pod red. M. R. Mayenowej, Wrocław 1956.
Kurcz I. (1976), Psycholingwistyka. Przegląd problemów badawczych, Warszawa.
Kurcz I. (2000), Psychologia języka i komunikacji, Warszawa.
Lennenberg E. H. (1980), Biologiczne aspekty języka, w: Język w świetle nauki, pod red. B. Stanosz, Warszawa.
Lewicki A. M., Pajdzińska A. (1993), Frazeologia, w: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. II, Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Wrocław.
Lubaś W. (1979), Społeczne uwarunkowania współczesnej polszczyzny, Kraków.
Marcjanik M. (1997), Polska grzeczność językowa, Kielce.
Markowski A. (1992), Polszczyzna końca XX wieku, Warszawa.
Marszałek M. (2000), Płeć jako element obrazu świata we współczesnych elementarzach polskich, w: Język a kultura, t. XIII, Językowy obraz świata i kultura, pod red. A.Dąbrowskiej i J. Anusiewicza, Wrocław.
Moir A., Jessel D. (1993), Płeć mózgu. O prawdziwej różnicy między mężczyzną a kobietą, przeł. Nina Kancewicz-Hoffman, Warszawa.
Nowak S. (1970), Metodologia badań socjologicznych, Warszawa.
Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się między ludźmi (2001), pod red. J. Stewarta, Warszawa.
Okoń W. (1992), Słownik pedagogiczny, Warszawa.
Opperman K., Weber E. (2000), Język kobiet – Język mężczyzn. Jak porozumieć się w miejscu pracy, przeł. J. Mańkowska, Gdańsk.
Orzeszkowa E. (1956), Listy zebrane, Wrocław.
Ożóg K. (1981), Zwroty grzecznościowe w języku mówionym mieszkańców Krakowa – studium socjolingwistyczne (nieopublikowana praca doktorska), Uniwersytet Jagielloński, Instytut Filologii Polskiej, Kraków.
Ożóg K. (1984), Grzecznościowe akty mowy, [w:] Studia nad polszczyzną mówioną Krakowa, pod red. B. Dunaja, Kraków.
Piotrowski A., Ziółkowski M. (1976), Zróżnicowanie językowe a struktura społeczna, Warszawa.
Pisarek W. (1978), Zróżnicowanie języka narodowego, w: Encyklopedia wiedzy o języku polskim, Wrocław–Warszawa–Kraków; przedr. w: Encyklopedia języka polskiego, pod red. S. Urbańczyka i M. Kucały, Wrocław–Warszawa–Kraków 1999.
Pöppel E., Edinghaus A. L. (1998), Mózg – tajemniczy kosmos, przeł. M. Skalska, Warszawa.
Prus B. (1959), Listy, oprac. K. Tokarzówna, Warszawa.
Przyczynki do metodologii lingwistyki (1996), pod red. J. Pogonowskiego i T. Zgółki, Poznań.
Reinisch J. M. (1976), Effects of prenatal hormone exposure on physical and psychological development in humans and animals: with a note of a state of the field, w: E. J. Sachar (red.), Hormones and Behaviour, New York.
Reinisch J. M. (1977), Prenatal exposure of human foetuses to synthetic progestin and oestrogen affects personality, „Nature” (26).
Reinisch J. M., Saunders S. A. (1984), Prenatal gonadal steroid influences on gender related behaviour, w: G. J. de Vries i in. (red.), Progress in Brain Research, Amsterdam.
Rossi A. S. (1985), Gender and Parenthood, w: A. S. Rossi, Gender and the Life Course, New York.
Sałata J. (2000), Idiolektalne cechy tekstów pisanych, praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. H. Zgółkowej, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Instytut Filologii Polskiej, Poznań.
Sapir E. (1978), Kultura, język, osobowość, przeł. B. Stanosz, R. Zimand, Warszawa.
Seiffert-Nauka I. (1980), O pewnych różnicach między językiem kobiet i mężczyzn w polszczyźnie, w: Język – Teoria – Dydaktyka, Kielce.
Słownik terminów literackich (1998), pod red. J. Sławińskiego, Warszawa.
Skubalanka T. (1976), Założenia analizy stylistycznej, w: Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, pod red. H. Markiewicza i J. Sławińskiego, Kraków.
Skudrzykowa A., Urban K. (2000), Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i pragmatyki językowej, Kraków–Warszawa.
Sosnowski T. (1999), Psychofizjologia, w: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. I, Gdańsk.
Studia z psycholingwistyki ogólnej i rozwojowej (1983), pod red. I. Kurcz, Wrocław−Warszawa.
Szeptyckaz Fredrów Z. (1967), Wspomnienia z lat ubiegłych, oprac. B. Zakrzewski, Wrocław.
Tannen D. (1999), Ty nic nie rozumiesz! Kobieta i mężczyzna w rozmowie, przeł. A.Sylwanowicz, Poznań.
Turner J. S., B. Helms B. (1999), Rozwój człowieka, Warszawa.
Urbańczyk S. (1956), Rozwój języka narodowego. Pojęcie i terminologia, Warszawa; przedr. w: tenże, Prace z dziejów języka polskiego, Wrocław 1979.
Walczak B. (1994), Polszczyzna kobiet – prolegomena historyczna, w: Język a kultura, t. IX, Płeć w języku i kulturze, pod red. J. Anusiewicza i K. Handke, Wrocław.
Wiertlewski S. (1995), Pytania bez odpowiedzi. Pytania jako pośrednie akty mowy, Poznań.
Wierzbicka A. (1983), Genry mowy, w: Tekst i zdanie. Zbiór studiów, pod red. T.Dobrzyńskiej, Wrocław.
Wilkoń A. (1987), Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice.
Wilkoń A. (2000), Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, wyd. 2 poprawione i uzupełnione, Katowice.
Woskowski I. (1971), Socjologia, Warszawa.
Zagadnienia socjo- i psycholingwistyki (1980), pod red. A. Schaffa, Wrocław−Warszawa.
Zgółka T. (1991), Tekstowe, funkcjonalne i pragmatyczne kryteria wyodrębniania stylowych odmian języka, [w:] Synteza w stylistyce słowiańskiej, Opole.
Zuber M. (1999), Komunikowanie międzykulturowe, w: Studia z teorii komunikowania masowego, pod red. B. Dobek-Ostrowskiej, Wrocław.
Bartmiński J. (1990 b), Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, w: Językowy obraz świata, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin.
Bernstein B. (1980), Socjolingwistyka a społeczne problemy kształcenia, w: Język ispołeczeństwo, pod red. M. Głowińskiego, Warszawa.
Blum D. (2000), Mózg i płeć. O biologicznych różnicach między kobietami a mężczyznami, przeł. E. Kołodziej-Józefowicz, Warszawa.
Buttler D. (1982), Miejsce języka potocznego wśród odmian współczesnej polszczyzny, w: Język literacki i jego warianty, pod red. S. Urbańczyka, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Crystal D. (1980), Prozodyczne i parajęzykowe korelaty kategorii społecznych, w: Język i społeczeństwo, pod red. M. Głowińskiego, Warszawa.
Dąbrowska A. (1992), Akty etykiety językowej wyrażające brak zgody z opinią rozmówcy, w: Język a kultura, t. VI, Polska etykieta językowa, pod red. J. Anusiewicza, M.Marcjanik, Wrocław.
Chlebda W. (1993), Frazematyka, w: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. II, Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Wrocław.
Edelman G. M. (1998), Przenikliwe powietrze, jasny ogień. O materii umysłu, przeł. J.Rączaszek, Warszawa.
Eliot L. (2003), Co tam się dzieje? Jak rozwija się mózg i umysł w pierwszych pięciu latach życia, Poznań.
Encyklopedia języka polskiego (1999), pod red. S. Urbańczyka i M. Kucały, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego (1999), pod red. K. Polańskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Fredro A. (1976), Trzy po trzy. Pamiętniki z epoki napoleońskiej, oprac. K. Czajkowska, Warszawa.
Furdal A. (1973), Klasyfikacja odmian współczesnego języka polskiego, Wrocław.
Furdal A. (1977), Językoznawstwo otwarte, Opole.
Gajda S. (1982), Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym, Warszawa.
Geschwind N. (1980), Mózg i język, w: Język w świetle nauki, pod red. B. Stanosz, Warszawa.
Grabias S. (1997), Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
Handke K. (1990), Styl kobiecy we współczesnej polszczyźnie kolokwialnej, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 26.
Handke H. (1994), Język a determinanty płci, w: Język a kultura, t. IX, Płeć w języku i kulturze, pod red. J. Anusiewicza i K. Handke, Wrocław.
Handke K. (1995), Polski język familijny. Opis zjawiska, Warszawa.
Jethon Z. (1979), Mózg – myśl – mowa..., Warszawa.
Język a kultura (1994), t. IX, Płeć w języku i kulturze, pod red. J. Anusiewicza i K. Handke, Wrocław.
Kaczmarek B. L. J. (1993), Płaty czołowe a język i zachowanie człowieka, Lublin.
Kasperczakowa M. (2004), Biolekty we współczesnej polszczyźnie, w: Współczesne odmiany języka narodowego, pod red. K. Michalewskiego, Łódź.
Kielar-Turska M. (1999), Rozwój człowieka w pełnym cyklu życia, w: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. I, Gdańsk.
Kimura D., Harshman R. (1984), Sex differences in brain organisation for verbal and non-verbal functions, w: G. J. de Vries (red.), Progress in Brain Research, Amsterdam.
Klemensiewicz Z. (1953), O różnych odmianach współczesnej polszczyzny, Warszawa; przedr.: Pochodzenie polskiego języka literackiego, pod red. M. R. Mayenowej, Wrocław 1956.
Kurcz I. (1976), Psycholingwistyka. Przegląd problemów badawczych, Warszawa.
Kurcz I. (2000), Psychologia języka i komunikacji, Warszawa.
Lennenberg E. H. (1980), Biologiczne aspekty języka, w: Język w świetle nauki, pod red. B. Stanosz, Warszawa.
Lewicki A. M., Pajdzińska A. (1993), Frazeologia, w: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. II, Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Wrocław.
Lubaś W. (1979), Społeczne uwarunkowania współczesnej polszczyzny, Kraków.
Marcjanik M. (1997), Polska grzeczność językowa, Kielce.
Markowski A. (1992), Polszczyzna końca XX wieku, Warszawa.
Marszałek M. (2000), Płeć jako element obrazu świata we współczesnych elementarzach polskich, w: Język a kultura, t. XIII, Językowy obraz świata i kultura, pod red. A.Dąbrowskiej i J. Anusiewicza, Wrocław.
Moir A., Jessel D. (1993), Płeć mózgu. O prawdziwej różnicy między mężczyzną a kobietą, przeł. Nina Kancewicz-Hoffman, Warszawa.
Nowak S. (1970), Metodologia badań socjologicznych, Warszawa.
Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się między ludźmi (2001), pod red. J. Stewarta, Warszawa.
Okoń W. (1992), Słownik pedagogiczny, Warszawa.
Opperman K., Weber E. (2000), Język kobiet – Język mężczyzn. Jak porozumieć się w miejscu pracy, przeł. J. Mańkowska, Gdańsk.
Orzeszkowa E. (1956), Listy zebrane, Wrocław.
Ożóg K. (1981), Zwroty grzecznościowe w języku mówionym mieszkańców Krakowa – studium socjolingwistyczne (nieopublikowana praca doktorska), Uniwersytet Jagielloński, Instytut Filologii Polskiej, Kraków.
Ożóg K. (1984), Grzecznościowe akty mowy, [w:] Studia nad polszczyzną mówioną Krakowa, pod red. B. Dunaja, Kraków.
Piotrowski A., Ziółkowski M. (1976), Zróżnicowanie językowe a struktura społeczna, Warszawa.
Pisarek W. (1978), Zróżnicowanie języka narodowego, w: Encyklopedia wiedzy o języku polskim, Wrocław–Warszawa–Kraków; przedr. w: Encyklopedia języka polskiego, pod red. S. Urbańczyka i M. Kucały, Wrocław–Warszawa–Kraków 1999.
Pöppel E., Edinghaus A. L. (1998), Mózg – tajemniczy kosmos, przeł. M. Skalska, Warszawa.
Prus B. (1959), Listy, oprac. K. Tokarzówna, Warszawa.
Przyczynki do metodologii lingwistyki (1996), pod red. J. Pogonowskiego i T. Zgółki, Poznań.
Reinisch J. M. (1976), Effects of prenatal hormone exposure on physical and psychological development in humans and animals: with a note of a state of the field, w: E. J. Sachar (red.), Hormones and Behaviour, New York.
Reinisch J. M. (1977), Prenatal exposure of human foetuses to synthetic progestin and oestrogen affects personality, „Nature” (26).
Reinisch J. M., Saunders S. A. (1984), Prenatal gonadal steroid influences on gender related behaviour, w: G. J. de Vries i in. (red.), Progress in Brain Research, Amsterdam.
Rossi A. S. (1985), Gender and Parenthood, w: A. S. Rossi, Gender and the Life Course, New York.
Sałata J. (2000), Idiolektalne cechy tekstów pisanych, praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. H. Zgółkowej, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Instytut Filologii Polskiej, Poznań.
Sapir E. (1978), Kultura, język, osobowość, przeł. B. Stanosz, R. Zimand, Warszawa.
Seiffert-Nauka I. (1980), O pewnych różnicach między językiem kobiet i mężczyzn w polszczyźnie, w: Język – Teoria – Dydaktyka, Kielce.
Słownik terminów literackich (1998), pod red. J. Sławińskiego, Warszawa.
Skubalanka T. (1976), Założenia analizy stylistycznej, w: Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, pod red. H. Markiewicza i J. Sławińskiego, Kraków.
Skudrzykowa A., Urban K. (2000), Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i pragmatyki językowej, Kraków–Warszawa.
Sosnowski T. (1999), Psychofizjologia, w: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. I, Gdańsk.
Studia z psycholingwistyki ogólnej i rozwojowej (1983), pod red. I. Kurcz, Wrocław−Warszawa.
Szeptyckaz Fredrów Z. (1967), Wspomnienia z lat ubiegłych, oprac. B. Zakrzewski, Wrocław.
Tannen D. (1999), Ty nic nie rozumiesz! Kobieta i mężczyzna w rozmowie, przeł. A.Sylwanowicz, Poznań.
Turner J. S., B. Helms B. (1999), Rozwój człowieka, Warszawa.
Urbańczyk S. (1956), Rozwój języka narodowego. Pojęcie i terminologia, Warszawa; przedr. w: tenże, Prace z dziejów języka polskiego, Wrocław 1979.
Walczak B. (1994), Polszczyzna kobiet – prolegomena historyczna, w: Język a kultura, t. IX, Płeć w języku i kulturze, pod red. J. Anusiewicza i K. Handke, Wrocław.
Wiertlewski S. (1995), Pytania bez odpowiedzi. Pytania jako pośrednie akty mowy, Poznań.
Wierzbicka A. (1983), Genry mowy, w: Tekst i zdanie. Zbiór studiów, pod red. T.Dobrzyńskiej, Wrocław.
Wilkoń A. (1987), Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice.
Wilkoń A. (2000), Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, wyd. 2 poprawione i uzupełnione, Katowice.
Woskowski I. (1971), Socjologia, Warszawa.
Zagadnienia socjo- i psycholingwistyki (1980), pod red. A. Schaffa, Wrocław−Warszawa.
Zgółka T. (1991), Tekstowe, funkcjonalne i pragmatyczne kryteria wyodrębniania stylowych odmian języka, [w:] Synteza w stylistyce słowiańskiej, Opole.
Zuber M. (1999), Komunikowanie międzykulturowe, w: Studia z teorii komunikowania masowego, pod red. B. Dobek-Ostrowskiej, Wrocław.
Opublikowane
2019-10-01
Numer
Dział
Artykuły
Copyright (c) 2004 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
