Koncepcja rodzinnej polityki językowej na przykładzie rodzin polsko-australijskich

Piotr Romanowski

doi:10.18290/rh22706.8

Piotr Romanowski Uniwersytet Warszawski https://orcid.org/0000-0003-0520-1250

Słowa kluczowe: rodzinna polityka językowa, język polski, Australia, diaspora, przekonania językowe, działania językowe, zarządzanie

Abstrakt

Celem artykułu jest omówienie rodzinnej polityki językowej wybranych rodzin polsko-‑australijskich mieszkających w Melbourne. Rodzinna polityka językowa obejmuje takie koncepcje, jak: przekonania językowe, działania językowe oraz zarządzanie językiem. Dla lepszego zrozumienia kontekstu badania została zarysowana historia polskiej emigracji do Australii. Elementy kluczowe w badaniu nad rodzinną polityką językową obejmują socjalizację językową oraz języki odziedziczone (w omawianym przypadku – język polski), które zostały omówione w dalszej części artykułu. Następnie przedstawiono opis badania przeprowadzonego w polskiej diasporze w Australii w latach 2014-2016. Badanie obejmowało rodziny mieszane, które wyraziły zgodę na udział w studium przypadku, obejmującym wywiady, obserwacje i portrety rodzinne dzieci. Wcześniej, na podstawie badania internetowego, obejmującego 124 rodziców, została przeprowadzona analiza ilościowa.

Bibliografia

Benmamoun, Elabbas, Silvina Montrul, i Maria Polinsky. „Heritage languages and their speakers: Opportunities and challenges for linguistics”. Theoretical Linguistics, t. 39, 2013, ss. 129-181.

Blackledge, Adrian, i Angela Creese. „Contesting ‘Language’ as ‘Heritage’: Negotiation of Identities in Late Modernity”. Applied Linguistics, t. 29, nr 4, 2008, ss. 533-554.

Curdt-Christiansen, Xiao Lan. „Invisible and visible language planning: ideological factors in the family language policy of Chinese immigrant families in Quebec”. Language Policy, t. 8, 2009, ss. 351-375.

Curdt-Christiansen, Xiao Lan. „Private language management in Singapore: which language to practice and how?” Communication and Language: Surmounting Barriers to Cross-Cultural Understanding, red. Alexander S. Yeung, Elinor L. Brown i Cynthia Lee, Information Age Publishing, 2012, ss. 55-77.

Curdt-Christiansen, Xiao Lan. „Family Language Policy”. The Oxford Handbook of Language Policy and Planning, red. James W. Tollefson i Miguel Pérez-Milans, Oxford University Press, 2018, ss. 420-441.

De Houwer, Annick. The Acquisition of Two Languages from Birth: A Case Study. Cambridge University Press, 1990.

Drozdzewski, Danielle. „‘We’re moving out’: Youth Out-Migration Intentions in Coastal Non-Metropolitan New South Wales”. Geographical Research, t. 46, nr 2, 2008, ss. 153-161. DOI:10.1111/j.1745-5871.2008.00506.x.

Duff, Patricia A. „Identity, agency, and second language acquisition”. The Routledge Handbook of Second Language Acquisition, red. Susan M. Gass i Alison Mackey, Routledge, 2012, ss. 410-426.

Duff, Patricia A., i Steven Talmy. „Language Socialization Approaches to Second Language Acquisition”. Alternative Approaches to Second Language Acquisition, red. Dwight Atkinson, Routledge, 2011, ss. 95-116.

Duranti, Alessandro, Elinor Ochs i Bambi B. Schieffelin, redaktorzy. The Handbook of Language Socialization, Wiley-Blackwell, 2011.

Fishman, Joshua A. In praise of the beloved language. Mouton, 1996.

Fishman, Joshua A. Can Threatened Languages be Saved? Multilingual Matters, 2001.

Fogle, Lyn W. „Home-school connections for international adoptees: producing academic language in parent-child interactions. Child’s play?” Second language acquisition and the younger learner, red. Jenefer Philp, Rhonda Oliver i Alison Mackey, John Benjamins, 2008, ss. 279-302.

Forrest, James i Weronika Kusek. „Human Capital and the Structural Integration of Polish Immigrants in Australia in the First, Second and Third Generations”. Australian Geographer, 2016, t. 47, nr 2, ss. 233-248.

Guardado, Martin. Discourse, Ideology and Heritage Language Socialization: Micro and Macro Perspectives. De Gruyter, 2018.

Hornberger, Nancy H. Encyclopedia of Language and Education. Springer Publishing, 2008.

Johnson, James E., i Carole Martin. „Parents’ beliefs and home learning environments: effects on cognitive development”. Parental belief systems. The psychological consequences for children, red. Irving E. Sigel, Lawrence Erlbaum Press, 1985, ss. 25-50.

King, Kendal A. „Language ideologies and heritage language education”. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, t. 3, nr 3, 2000, ss. 167-184.

King, Kendal, i Lyn Fogle. „Bilingual parenting as good parenting: Parents’ perspectives on family language policy for additive bilingualism”. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, t. 9, nr 6, 2006, ss. 695-712.

King, Kendal A., Lyn Fogle i Aubrey Logan-Terry. „Family language policy”. Language and Linguistics Compass, t. 2, nr 5, 2008, ss. 907-922.

Kouritzin, Sandra. Face[t]s of language loss. Erlbaum, 1999.

Lanza, Elizabeth. „Language Contact in Bilingual Two-Year-Olds and Code-Switching: Language Encounters of a Different Kind?” International Journal of Bilingualism, t. 1, nr 2, 1997, ss. 135-162.

Lohndal, Terje, Jason Rothman, Tanja Kupisch, i Marit Westergaard. „Heritage language acquisition: What it reveals and why it is important for formal linguistic theories”. Language and Linguistic Compass, t. 13, nr 12, 2019, ss. 1-19.

Markowski, Stefan, i Katarzyna Kwapisz Williams. „Australian Polonia: A Diaspora on the Wane?” Central and Eastern European Migration Review, t. 1, 2013, ss. 13-36.

Miller, Lauren. „The relationship between language proficiency and language attitudes: Evidence from young Spanish-English bilinguals”. Spanish in Context, t. 14, nr 1, 2017, ss. 99-123.

Ochs, Elinor, i Bambie B. Schieffelin. „The Theory of Language Socialization”. The Handbook of Language Socialization, red. Alessandro Duranti, Elinor Ochs i Bambie B. Schieffelin, Blackwell Publishing, 2011, ss. 1-21.

Ozdowski, Seweryn, i Jan Lencznarowicz. „Postwar Polish Refugees”. The Australian People: An Encyclopedia of the Nation, Its People and Their Origins, red. James Jupp, Cambridge University Press, 2001, ss. 623-625.

Polinsky, Maria. „Russian gender under incomplete acquisition”. The Heritage Language Journal, t. 6, 2008, ss. 40-71.

Romanowski, Piotr. „A deliberate language policy or a perceived lack of agency: Heritage language maintenance in the Polish community in Melbourne”. International Journal of Bilingualism, t. 25, nr 5, 2021, ss. 1214-1234. DOI: 10.1177/13670069211000850.

Romanowski, Piotr. Family Language Policy in the Polish Diaspora: A Focus on Australia. Routledge, 2021.

Romanowski, Piotr. „Paternal agency in heritage language maintenance in Australia: Polish fathers in action”. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, przyjęty 6.09. 2021, zaakceptowany 1.03.2022, opublikowany w systemie online first 17.03.2022. DOI: 10.1080/ 13670050.2022.2050994.

Schecter, Sandra R., i Robert Bayley. „Language Socialization Practices and Cultural Identity: Case Studies of Mexican‐Descent Families in California and Texas”. TESOL Quarterly, t. 31, nr 3, 1997, ss. 513-541.

Schecter, Sandra R., i Robert Bayley. Language as cultural practice: Mexicanos en el Norte. Lawrence Erlbaum Associates Publishers, 2002.

Schwartz, Mila. „Family language policy: Core issues of an emerging field”. Applied Linguistics Review, t. 1, nr 1, 2010, ss. 171-191.

Schwartz, Mila. „Preschool Bilingual Education: Agency in Interactions between Children, Teachers, and Parents”. Preschool Bilingual Education, red. Mila Schwartz, Springer Publishing, 2018, ss. 1-24.

Seretny, Anna, i Ewa Lipińska. „Język odziedziczony – polszczyzna pokoleń polonijnych”. Poradnik Językowy, t. 10, 2016, ss. 45-61.

Shohamy, Elana. Language Policy: Hidden Agendas and New Approaches. Routledge, 2006.

Skutnabb-Kangas, Tove. Education of minorities. Handbook of Language and Ethnic Identity, red. Joshua A. Fishman, Oxford University Press, 1999, ss. 42-59.

Spolsky, Bernard. „Family language policy – the critical domain”. Journal of Multilingual and Multicultural Development, t. 33, nr 1, 2012, ss. 3-11.

Spolsky, Bernard. Language policy. Cambridge University Press, 2004.

Spolsky, Bernard. „Towards a Theory of Language Policy”. Language Policy and Planning, t. 22, nr 1, 2007, ss. 1-14.

Stępkowska, Agnieszka. „Rodzinna polityka dwujęzyczności w Polsce na wybranym przykładzie”. Scripta Neophilologica Posnaniensia, t. 17, 2017, ss. 329-343.

Tannenbaum, Michal. „Viewing Family Relations Through a Linguistic Lens: Symbolic Aspects of Language Maintenance in Immigrant Families”. Journal of Family Communication, t. 5, nr 3, 2005, ss. 229-252.

Thomas, Lee, i Linh Cao. „Language use in family and in society”. English Journal, t. 89, 1999, ss. 107-113.

Valdes, Guadelupe. „Heritage language students: Profiles and possibilities”. Heritage languages in America: Preserving a national resource, red. Joy K. Peyton, Donald A. Ranard i Scott McGinnis, Center for Applied Linguistics & Delta Systems, 2001, ss. 37–77.

Venables, Elizabeth, Susana A. Eisenchlas, i Andrea C. Schalley. „One-parent-one-language (OPOL) families: is the majority language-speaking parent instrumental in the minority language development?” International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, t. 17, nr 4, 2014, ss. 429-448.

Wong Fillmore, Lily. „When learning a second language means losing the first”. Early Childhood Research Quarterly, t. 6, nr 3, 1991, ss. 323-346.

Zhu Hua i Li Wei. „Transnational experience, aspiration and family language policy”. Journal of Multilingual and Multicultural Development, t. 37, nr 7, 2016, ss. 655-666.