Biblijny Saul w interpretacji Lesi Ukrainki
Abstrakt
Artykuł jest próbą zrozumienia istoty autorskiej interpretacji artystycznego wizerunku Saula. Poszukiwanie głębokich znaczeń zakodowanych w wierszu Łesi Ukrainki jest prowadzone z uwzględnieniem kontekstu biblijnego i historycznego. Autorka ukazuje cechy głębokiego tragizmu stworzonego obrazu. Saul, który utracił kontakt z Bogiem i poprzez sztukę stara się przywrócić sobie wewnętrzną integralność, jest postrzegany jako symbol epoki fin de siècle. Podkreśla się szereg charakterystycznych cech, które zbliżają króla-proroka do dekadenckiego bohatera w wersji Lesi Ukrainki: wyobcowanie ze świata zewnętrznego i skupienie się na wnętrzu, chęć ucieczki w świat piękna, wrażliwa psychika i tanatologiczne impulsy. Jednocześnie wewnętrzny świat Saula jest pełen sprzeczności: rozpacz i oczekiwanie śmierci wywołują w nim melancholię, gniew i chęć zabicia Dawida, co nie przeszkadza królowi odczuwać ojcowskiej miłości do swojego rywala. Muzyka w dziele to Boska moc, która jest w stanie przywrócić utraconą integralność i połączenie ze sfera sacrum.
Bibliografia
Aheyeva, Vira. «Poetychnyy vizioneryzm Lesi Ukrayinky.» Naukovi zapysky NaUKMA. Filolohichni nauky, t. 72, 2007, ss. 3-11. [Агеєва, Віра. «Поетичний візіонеризм Лесі Українки.» Наукові записки НаУКМА. Філологічні науки, т. 72, 2007, сс. 3-11].
Avgustin, Avrelij. Ispoved. Respublika, 1992 [Августин, Аврелий. Исповедь. Республика, 1992].
Baranova, Inna. Drama-dialoh Lesi Ukrayinky ta dialohichna tradytsiya v yevropeysʹkykh literaturakh. Dysertatsiya kand. filol. Nauk, DNU imeni Olesya Honchara, 2011 [Баранова, Інна. Драма-діалог Лесі Українки та діалогічна традиція в європейських літературах. Дисертація канд. філол. Наук, ДНУ імені Олеся Гончара, 2011].
Franko, Ivan. Literaturno-krytychni pratsi (1897-1899). Zibrannya tvoriv: U 50 tomakh, t. 31. Naukova dumka, 1980 [Франко, Іван. Літературно-критичні праці (1897-1899). Зiбрання творiв: У 50 томах, т. 31. Наукова думка, 1980].
Heine, Heinrich. Sämtliche Werke, t. 4. Bibliographisches Institut, 1918.
Iberveg, Fridrikh, i Maks Geyntse. Istoriya novoy filosofii. Sankt-Peterburg, 1890. Elektronnaya biblioteka Nauchnoye naslediye Rossii, e-heritage.ru/ras/view/ publication/ general.html? id=49017857 [Ибервег, Фридрих, и Макс Гейнце. История новой философии. Санкт-Петербург, 1890. Электронная библиотека Научное наследие России, heritage.ru/ras/ view/publication/general.html?id=49017857]. Доступ 1.09.2022.
Kocherha, Svitlana. «Dva ‘Sauly’: interpretatsiya bibliynoho motyvu v tvorchosti Tarasa Shevchenka i Lesi Ukrayinky». Donetsʹkyy visnyk naukovoho tovarystva im. T. Shevchenka, t. 5, 2004, ss. 545-553 [Кочерга, Світлана. «Два ‘Саули’: інтерпретація біблійного мотиву в творчості Тараса Шевченка і Лесі Українки». Донецький вісник наукового товариства ім. Т. Шевченка, t. 5, 2004, сс. 545-553].
Literaturoznavchyy slovnyk-dovidnyk. Vydavnychyy tsentr «Akademiya», 2007 [Літературознавчий словник-довідник. Видавничий центр «Академія», 2007].
Łużny, Ryszard. «Świat sacrum chrześcijańskiego na drodze twórczej Lesi Ukrainki.» Zeszyty Naukowe KUL, t. 34, № 1-2, 1991, ss. 89-106.
Moroz, Myroslav. Litopys zhyttya ta tvorchosti Lesi Ukrayinky. Naukova dumka, 1992 [Мороз, Мирослав. Літопис життя та творчості Лесі Українки. Наукова думка, 1992].
Nitsshe, Fridrikh. Narodzhennya trahediyi. Povne zibrannya tvoriv: Krytychno-naukove vydannya u 15 tomakh. Astrolyabiya, 2004 [Ніцше, Фрідріх. Народження трагедії. Повне зібрання творів: Критично-наукове видання у 15 томах. Астролябія, 2004].
Sawicki, Stefan. Sacrum w badaniach literatury. Wartość – sacrum – Norwid. Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1997.
Shopengauer, Artur. «K metafizike muzyki.» Stat'i esteticheskiye, filosofskiye i aforizmy. Khar'kov, 1888. ss. 196–208 [Шопенгауэр, Артур. «К метафизике музыки.» Статьи эстетические, философские и афоризмы. Харьков, 1888. сс. 196–208]
«Tolkovanija Avgustina Biblija-onlajn.» [«Толкования Августина Библия-онлайн.»], bible.by/ aic/9/19. Доступ 1.09.2022.
Ukrainka, Lesia. Povne akademichne zibrannia tvoriv u 14 tomakh, t. 5. VNU, 2021. [Українка, Леся. Повне академічне зібрання творів у 14 томах, t. 5. ВНУ, 2021].
Yermolenko, Anatoliy. «Sokratychnyi dialoh u poetychno-praktychnii filosofii Lesi Ukrainky.» Filosofska Dumka, no 2, 2021, ss. 20-36 [Єременко, Анатолій. «Сократичний діалог у поетично-практичній філософії Лесі Українки.» Філософська думка, № 2, 2021, сс.20-36]. DOI: doi.org/10.15407/fd2021.02.020.
Yunh, Karl-Hustav. Bog i bessoznatel'noe. AST-LTD, 1998 [Юнг, Карл-Густав. Бог и бессознательное. АСТ-ЛТД, 1998].
Zerov, Mykola. Lesia Ukrainka. Tvory: v 2 t., t. 2, Dnipro, 1990, ss. 359-401 [Зеров, Микола. Леся Українка. Твори: в 2 т., t. 2, Дніпро, 1990, сc. 359-401].
Copyright (c) 2022 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
