De metaforische reis naar de kunst als homeland. De Kapellekensbaan van Louis Paul Boon als Künstlerroman

Albert Gielen

doi:10.18290/rh21695sp-7

Albert Gielen Towarzystwo Naukowe KUL https://orcid.org/0000-0003-3500-5939

DOI: https://doi.org/10.18290/rh21695sp-7

Słowa kluczowe: Künstlerroman, powieść artysty, Louis Paul Boon, De Kapellekensbaan (Droga z kapliczką), Zomer te Ter-Muren („Lato w Termuren”), Roberta Seret

Abstrakt

Podróż metaforyczna do sztuki jako ojczyzny. Droga z kapliczką Luisa Paula Boona jako powieść artysty (Künstlerroman)

Na temat De Kapellekensbaan (1953; przetłumaczonej na polski jako Droga z kapliczką) oraz Zomer te Ter-Muren (1956) powstały liczone publikacje, nieokreślające jednak tego dyptyku jako powieści artysty (Künstlerroman). Celem artykułu jest wykazanie, że obie te powieści noszą cechy Künstlerroman. Ten rodzaj powieści różni się bowiem pod wieloma względami od innych gatunków. Traktują o tym prace Herberta Marcuse’a i Roberty Seret. Seret mówi w tym kontekście o ojczyźnie (homeland) i podróży metaforycznej (metaphorical voyage). Opierając się na tych koncepcjach, Autor stwierdza, że obie powieści Boona (Droga z kapliczką i Zomer te Ter-Muren) wpisują się w gatunek okrelsany mianem powieści artysty (Künstlerroman), i przedstawia dokonaną przez samego Boona charakterystykę tego rodzaju powieści.

Bibliografia

Boon, Louis Paul. De Kapellekensbaan of de 1ste illegale roman van Boontje. De Arbeiderspers, 1994.

Boon, Louis Paul. Zomer te Ter-Muren. De Arbeiderspers, 1995.

Bork, Gerrit Jan van. Over De Kapellekensbaan en Zomer te Ter-Muren van Louis Paul Boon. Amsterdam, Wetenschappelijke Uitgeverij, 1977.

Boven, Erica van, en Gillis Dorleijn. Literair mechaniek. Inleiding tot de analyse van verhalen en gedichten. Coutinho, 2015.

Bruinsma, Ernst. “De sukkelaars der aarde. Een overzicht van de ontvangst van Abel Gholaerts in de Vlaamse pers.” De Kantieke Schoolmeester 6-7, onder redactie van Ernst Bruinsma, Kris Humbeeck, Harold Polis en Johan Dierinck, L.P. Boon Genootschap / L.P. Boon-Documentatiecentrum U.I.A., 1994, pp. 29-42.

Cuynen, Anniek. “‘Ik ben misschien in de eerste plaats wel mensch.’ Abel Gholaerts als kunstenaarsroman.” De Kantieke Schoolmeester 6-7, onder redactie van Ernst Bruinsma, Kris Humbeeck, Harold Polis en Johan Dierinck, L.P. Boon Genootschap / L.P. Boon-Documentatiecentrum U.I.A., 1994, pp. 71-89.

Herman, Luc, en Bart Vervaeck. Vertelduivels. Handboek verhaalanalyse. Vantilt 2009.

Humbeeck, Kris. “Krak boem. Kleine Apocalyps (II).” Kantieke Schoolmeester 6-7, onder redactie van Ernst Bruinsma, Kris Humbeeck, Harold Polis en Johan Dierinck, L.P. Boon Genootschap / L.P. Boon-Documentatiecentrum U.I.A., 1994, pp. 91-378.

Humbeeck, Kris, en Bart Vanegeren, “Het spookt op de Kapellekensbaan.” Louis Paul Boon. Zomer te Ter-Muren. De Arbeiderspers, 1995, pp. 543-575.

Humbeeck, Kris. “Nawoord. Een behoorlijk ziek boek.” Abel Gholaerts. Verzameld werk [deel 2], onder redactie van Kris Humbeeck e.a., De Arbeiderspers, 2008, pp. 373-409.

Machiels, Ivo. “Lowie en Fangogh”. De Kantieke Schoolmeester 6-7, onder redactie van Ernst Bruinsma, Kris Humbeeck, Harold Polis en Johan Dierinck, L.P. Boon Genootschap / L.P. Boon-Documentatiecentrum U.I.A., 1994, pp. 409-418.

Marcuse, Herbert. “Der deutsche Künstlerroman.” Herbert Marcuse. Der deutsche Künstlerroman. Frühe Aufsätze. Suhrkamp Verlag, 1978, pp. 7-347.

Musschoot, Anne Marie. “Abel Gholaerts: een omstreden boek.”De Kantieke Schoolmeester 6-7, onder redactie van Ernst Bruinsma, Kris Humbeeck, Harold Polis en Johan Dierinck, L.P. Boon Genootschap / L.P. Boon-Documentatiecentrum U.I.A., 1994, pp. 13-14.

Muyres, Jos. Moderniseren en conformeren. Biografie van een tweeluik: De Kapellekensbaan en Zomer te Ter-Muren van Louis Paul Boon. Vantilt, 2000.

Oever, Annie van den. Gelijk een kuip mortel die van een stelling valt. Over Louis Paul Boon e. De Kapellekensbaan. Amsterdam, Perdu, 1990.

Rees, C.J. van, en G.J. Dorleijn. De impact van literatuuropvattingen in het literaire veld. Aandachtsgebied literaire opvattingen van de Stichting Literatuurwetenschap. Stichting Literatuurwetenschap, 1993.

Seret, Roberta. Voyage Into Creativity. The Modern Künstlerroman. Peter Lang, 1992.

Wispelaere, Paul de. “De structuur van de kapellekensbaan zomer te ter-muren.” louis-paul boon. onder redactie van Pierre H. Dubois, René Gysen, Willy Roggeman, Julien Weverbergh en Paul de Wispelaere, Polak & Van Gennep, 1966, pp. 35-56.

Zima, Peter V. Der europäische Künstlerroman. Von der romantischen Utopie zur postmodernen Parodie. Tübingen, A. Francke Verlag, 2008.

Zwaving, Marieke. “Schrijven en schilderen. Abel Gholaerts als kunstenaarsroman.” De Kantieke Schoolmeester 6-7, onder redactie van Ernst Bruinsma, Kris Humbeeck, Harold Polis en Johan Dierinck, L.P. Boon Genootschap / L.P. Boon-Documentatiecentrum U.I.A., 1994, pp. 45-69.