Waarom is het Nederlands passief een struikelblok voor Poolse studenten?

Agnieszka Flor-Górecka

doi:10.18290/rh21695sp-1

Agnieszka Flor-Górecka Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Humanistycznych https://orcid.org/0000-0003-4015-8227

DOI: https://doi.org/10.18290/rh21695sp-1

Słowa kluczowe: język niderlandzki, język polski, strona bierna, wydarzenie (=przechodzenie do stanu), stan, problem

Abstrakt

Dlaczego niderlandzka strona bierna stanowi problem dla polskich studentów?

Artykuł wyjaśnia, dlaczego niderlandzka strona bierna stanowi problem dla polskich studentów i jaki wpływ na to mają konstrukcje bierne i ich odpowiedniki w języku polskim. W pierwszej części opracowania przedstawiono w skrócie stronę bierną w języku niderlandzkim i polskim, następnie na podstawie analizy przetłumaczonych zdań przedstawiono, gdzie tkwi problem. Pierwszą przyczyną jest to, że zarówno strona bierna met worden, jak i zijn mogą być przetłumaczone na język polski czasownikiem być (zijn). Polski użytkownik języka niderlandzkiego w swoich wypowiedziach wskazuje na stan, podczas gdy ma na myśli zdarzenie (lub odwrotnie). Ponadto w języku polskim brakuje strony biernej nieosobowej (poza nielicznymi wypadkami), która w języku niderlandzkim jest stosowana często. Dlatego polski użytkownik języka niderlandzkiego będzie omijał stronę bierną w swoich wypowiedziach w języku niderlandzkim.

Bibliografia

Ackema, Peter. Inflection. In syntax below zero. Onderzoeksinstituut voor Taal en Spraak, 1995.

Algemene Nederlandse Spraakkunst, onder redactie van Walter Haeseryn, Kirsten Romijn, Guido Geerts, Jaap de Rooij & Maarten C. van den Toorn. (2e druk). Martinus Nijhoff/Wolters Plantyn, 1997.

Aantjes, Jeroen. Semantische verschillen in werkwoorden op de rand van onaccusativiteit. Universiteit Utrecht, BA thesis, 2016.

Carnie, Andrew, en Heidi Harley. “Existential Impersonals.” Studia Linguistica, vol. 59, 2005, pp. 45-46.

Comrie, Bernard. “In defense of spontaneous demotion: The impersonal passive.” Grammatical relations, onder redactie van Peter Cole en Jerrold Sadock, Academic Press, 1977, pp. 47-58.

Cornelis, Louise. Passive and perspective. Rodopi, 1997.

Czochralski, Jan. Aspektualität im Polnischen und Deutschen. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975.

Engelbrecht, Wilken. “Aspectualiteit van het Nederlands als probleem voor Tsjechische studenten.” Neerlandica Wratislaviensia, vol. 17, 2008, pp. 185-199.

Flor, Agnieszka. Een contrastief onderzoek naar gebruik van het passief in literaire vertalingen Nederlands-Pools en Pools-Nederlands Casus Mulisch en Myśliwski. Wydawnictwo KUL, 2019.

Frajzyngier, Zygmunt. “Indefiniete agent, passive and impersonal passive: a functional study.” Lingua, vol. 58, 1982, pp. 267-290.

Górski, Rafał L.. Diateza nacechowana w polszczyźnie. Studium korpusowe. Prace Instytutu Języka Polskiego PAN 133. Lexis, 2008.

Grzegorczykowa, Renata, Roman Laskowski en Henryk Wróbel. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia. Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.

Haan, Sies de. “Heeft het Nederlands echt geen passief?” Samengevoegde woorden. Voor Wim Klooster bij zijn afscheid als hoogleraar, onder redactie van Hans den Besten, Els Effers en Jan Luif, Universiteit van Amsterdam, 2000, pp. 111-124.

Kirsner, Robert S. “De ‘onechte lijdende vorm’.” Spektator, vol. 6, 1976/7, pp. 1-18.

Klooster, Wim G. Grammatica van het hedendaags Nederlands. Sdu Uitgevers, 2001.

Klooster, Wim G., en Albert Kraak. Syntaxis. Stam-Kemperman, 1968.

Luif, Jan. In verband met de zin: inleiding in de Nederlandse spraakkunst. 5e druk, Amsterdam University Press, 2011.

Mulisch, Harry. De Aanslag. Bezige Bij, 2009.

Mulisch, Harry. Zamach. Vertaling Ryszard Pyciak, Czytelnik, 1988.

Myśliwski, Wiesław. Traktat o łuskaniu fasoli. Znak, 2006.

Myśliwski, Wiesław. Over het doppen van bonen. Vertaling Karol Lesman, Querido, 2017.

Nagórko, Alicja. Podręczna Gramatyka Języka Polskiego. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010.

Perlmutter, David. “Impersonal passives and the unaccusative hypothesis.” Proceedings of the Fourth Annual Meeting of the Berkeley Linguistic Society, 1978, pp. 157-189.

Pesetsky, David. Summary of unaccusativity and related issues. Class handout, course 24.902. MIT Press, 2002.

Rawoens, Gudrun, Anika Johansson en Heleen Boons. “Het onpersoonlijk passief in het Nederlands en het Zweeds.” Internationale Neerlandistiek, vol. 54, nr. 2, 2016, pp. 99-116.

Ryu, Byong-Rae. “Argument structure and unaccusativity in the constraint-based lexicon.” Language, Information and Computation: Selected Papers from the 11th Pacific Asia Conference on Language. Information and Computation (PACLIC11), 1996, pp. 327-336.

Vandenbosch, Luc. Aspekten van passiefvorming in het Nederlands. Een kognitief-pragmatische benadering. Universiteit Antwerpen, PhD thesis, 1992.

Vandeweghe, Willy. Grammatica van de Nederlandse zin. Garant, 2013.

Zaenen, Annie. “Unaccusativity in Dutch: Integrating syntax and lexical semantics.” Semantics and the lexicon, onder redactie van James Pustejovsky, Springer, 1993, pp. 129-161.