„Zapowiada się nadzwyczajny aktor”. Karol Wojtyła w podziemnym Teatrze Rapsodycznym

Abstrakt

Gdy w 1938 roku Karol Wojtyła, po zdaniu matury w wadowickim Państwowym Gimnazjum Męskim im. Marcina Wadowity, obrał studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, decyzję tę przyjęto w rodzinnych Wadowicach bez oznak zaskoczenia. Powszechnie znano tam jego zainteresowania i predyspozycje teatralne: aktorskie i reżyserskie. Był filarem gimnazjalnego Kółka Teatralnego, występował także w Amatorskim Teatrze Powszechnym, prowadzonym przez Mieczysława Kotlarczyka, a także na scenie tamtejszego Domu Katolickiego. Jego mistrzem w zakresie sztuki teatralnej był Mieczysław Kotlarczyk. Gimnazjalista Wojtyła podejmował już wówczas próby poetyckie, być może z tego okresu pochodziły liryki z zaginionego zbioru Ballady beskidzkie.

Chciał być aktorem, rozwijał też aktywność literacką. Kraków z jego środowiskami twórczymi oraz studenckie grono rówieśnicze sprzyjały rozwojowi poszukiwań teatralnych i literackich. Obok studiów uniwersyteckich, kształcił swój warsztat aktorski w Studium Dramatycznym 39. W okresie okupacji hitlerowskiej „rozbitkowie” Studia 39 w warunkach konspiracyjnych kontynuowali działalność teatralną, a po przyjeździe do Krakowa Mieczysława Kotlarczyka (1941) zespół przekształcono w Teatr Rapsodyczny. Wojtyła występował we wszystkich siedmiu premierach tego zespołu. Z jego talentem i możliwościami aktorskimi, a także głęboką wiedzą teoretyczną uczestnicy konspiracyjnych występów wiązali wielkie nadzieje teatralne. Doceniał jego talent sam Juliusz Osterwa, czołowy polski aktor teatralny, który stwierdził po przedstawieniu Króla-Ducha Juliusza Słowackiego: „Zapowiada się nadzwyczajny aktor” i zamierzał go zatrudnić po wojnie w swoim teatrze. Ale nadszedł czas ostatecznego wyboru: Karol Wojtyła jesienią 1942 roku wstąpił do Seminarium Duchownego. Rapsodyczne doświadczenia i literackie dokonania były probierzem umiejętności „porywania” wielomilionowych rzesz przez charyzmatycznego papieża.