“He Seems an Extraordinary Actor.” Karol Wojtyła in the Underground Rhapsodic Theatre

  • Stanisław Dziedzic Jagiellonian University in Krakow, Poland
Keywords: Karol Wojtyła, Rhapsodic Theatre, Studio 39, Tyniecka Street, Mieczysław Kotlarczyk

Abstract

Karol Wojtyła’s decision to start Polish Philology at the Jagiellonian University after graduating from the State Marcin Wadowita Secondary School was no surprise to those who knew him in Wadowice. His theatrical interests and talents, mainly acting and directing, were widely known. He helped found a high school theatrical group, acted in the Amateur Universal Theatre run by Mieczysław Kotlarczyk, and on the stage of the Catholic House. His mentor in the field of the theatre was Mieczysław Kotlarczyk. As a secondary school student, Wojtyła had already started writing poetry, and possibly his Beskid Ballads had already been created.

He wanted to become an actor, but also developed as a writer. Cracow, with its creative environment and student peers, supported his theatrical and literature endeavours. Besides his university studies, he also developed his acting skills in the Studio 39 theatre group. During the Nazi occupation of Poland, Studio 39 members continued their underground activities. After Mieczysław Kotlarczyk arrived in Cracow in 1941, the Studio was transformed into the Rhapsodic Theatre. Wojtyła participated in all 7 premiere performances. With his talent and acting capabilities, together with his deep theatrical knowledge, he was a rising hope for his underground companions in the field of acting. His skills were appreciated by such famous actors as Juliusz Osterwa. Osterwa, the chief Polish actor of those times, stated “We seem to have an extraordinary actor” after Juliusz Słowacki’s Król-Duch was performed with Wojtyła starring. He intended to employ Wojtyła after the war. However, the time to make definitive choices finally arrived and Karol Wojtyła entered the Higher Seminary for Priests in 1942. His rhapsodic experience and literary achievements were to be the measurement of his charismatic call to millions of followers and believers as the future Pope.

References

Burghardt, Marta. Wadowickie korzenie Karola Wojtyły. Wadowickie Centum Kultury, 2013.

Ciechowicz, Jan. Dom opowieści. Ze studiów nad Teatrem Rapsodycznym Mieczysława Kotlarczyka. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 1992.

Dziedzic, Małgorzata. Teatr Rapsodyczny w Krakowie (1941–1967), Kraków, mps, 1987.

Dziedzic, Stanisław. „Pomocnik światła. Rapsodyczne lata Karola Wojtyły”. Rzeczy minionych pamięć. Studia dedykowane Perofesorowi Tadeuszowi Ulewiczowi w 90. rocznicę urodzin, red. Andrzej Borowski i Jakub Niedźwiedź, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, 2007.

Dziedzic, Stanisław. „Romantycy w inscenizacjach podziemnego Teatru Rapsodycznego”. Dialog dwóch kultur 2018, red. Grzegorz Nowik, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, 2019, ss. 83–96.

Dziedzic, Stanisław. Romantyk Boży. Wydawnictwo M, 2014.

Dziedzic, Stanisław. „Rozbitek ze Studia 39”. Profesor Jolancie Żurawskiej. Studia ofiarowane przez kolegów i przyjaciół, red. Nullo Minissi i Wacław Walecki, Collegium Columbinum, 2008.

Jan Paweł II. Dar i Tajemnica. Wydawnictwo św. Stanisława BM, 1996.

Kotlarczyk, Mieczysław, i Karol Wojtyła. O Teatrze Rapsodycznym. Wstęp i oprac. Jacek Popiel, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna w Krakowie, 2001.

Kotlarczyk, Mieczysław. „Teatr Rapsodyczny w latach 1941–1945”. Pamiętnik Teatralny, t. 12, nr 1–4, 1963, ss. 155–164.

Kotlarczyk, Mieczysław. XXV lat Teatru Rapsodycznego w Krakowie, 1941–1966. Teatr Rapsodyczny, 1966.

Kwiatkowska, Halina. Porachunki z pamięcią. Wydawnictwo Kwadrat, 2002. Kwiatkowska, Halina. Wielki Kolega. Wydawnictwo Kwadrat, 2003.

Kwiatkowski, Tadeusz. „Karol”. Młodzieńcze lata Karola Wojtyły, red. Juliusz Kydryński, Oficyna Cracovia, 1990.

Kwiatkowski, Tadeusz. Płaci się każdego dnia. Wydawnictwo Literackie, 1986. Malak, Tadeusz. „Polska będzie Lolusiu”. Teatr, nr 11, 1991, ss. 21–26.

Michałowska, Danuta. Karol Wojtyła. Artysta i kapłan. Wydawnictwo Prospekt, 2000. Michałowska, Danuta. Kronika Teatru Rapsodycznego, rkps, 1949.

Michałowska, Danuta. Pamięć nie zawsze święta. Wspomnienia. Wydawnictwo Literackie, 2004. Michałowska, Danuta. „Spotkanie z aktorem Teatru Rapsodycznego”. Dialog Kościoła z kulturą, t. 1, red. ks. Stefan Misiniec, Kuria Metropolitalna w Krakowie, 1986.

Młodzieńcze lata Karola Wojtyły, red. Juliusz Kydryński, Oficyna Cracovia, 1990.

Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II w oczach krytyków i uczonych. Antologia, oprac. Krzysztof Dybciak, Państwowy Instytut Wydawniczy, 2019.

Popiel, Jacek. Los artysty w czasach zniewolenia. Teatr Rapsodyczny 1941–1967. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006.

Słowacki, Juliusz. Dzieła, t. 4: Król-Duch, red. Julian Krzyżanowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1949.

Szczypka, Józef. Jan Paweł II. Rodowód. Instytut Wydawniczy PAX, 1989.

Taborski, Bolesław. Wprost w moje serce uderza droga wszystkich. O Karolu Wojtyle – Janie Pawle II: szkice, wspomnienia, wiersze. Wydawnictwo Adam Marszałek, 2004.

Wojtyła, Karol – Jan Paweł II. Dzieła literackie i teatralne, t. 1: Juwenilia, (1938–1946), red. Jacek Popiel i in., Znak, 2019.

Wojtyła, Karol – Jan Paweł II. Dzieła literackie i teatralne, t. 2: Utwory poetyckie (1946–2003), red. Zofia Zarębianka, Znak, 2020.

Published
2020-12-28