Przeobrażenia tekstowe w pieśniach adwentowych i bożonarodzeniowych zamieszczonych w Śpiewniku kościelnym M.M. Mioduszewskiego (1838) oraz w Śpiewniku kościelnym J. Siedleckiego (2015)

Beata Bodzioch

doi:10.18290/rh206812-7

Beata Bodzioch Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Polska https://orcid.org/0000-0001-7574-9268

DOI: https://doi.org/10.18290/rh206812-7

Słowa kluczowe: pieśń kościelna, śpiewnik kościelny, tradycja, współczesność, kultura muzyczna

Abstrakt

Podjęte badania komparatystyczne dotyczą repertuaru pieśni adwentowych i kolęd zawartego w dwóch wybranych śpiewnikach. W ciągu niemal 200 lat dokonano w pieśniach wielu zmian tekstowych. Obejmują one zmianę szyku, wymianę wielu słów na inne, zastępowanie nowym brzmieniem całych zwrotów i wersów oraz korekty w liczbie zwrotek. Zauważa się przede wszystkim tendencje do uwspółcześniania tekstów dawnych i redukcję strof. Zachodzące procesy nie są wynikiem naturalnej ewolucji języka, ale rezultatem ingerencji pojedynczych osób. Z wieloma skutkami zaistniałych interwencji trudno się zgodzić. Skalę przeobrażeń wybranej grupy pieśni i wiążące wnioski można będzie w sposób pełniejszy określić dopiero po przeprowadzeniu studiów porównawczych dotyczących melodyki i rytmiki pieśni.

Bibliografia

Bodzioch, Beata. „Pieśni ku czci świętych Pańskich funkcjonujące w Śpiewniku ks. M.M. Mioduszewskiego oraz w wybranych edycjach Śpiewnika ks. J. Siedleckiego na przykładzie postaci św. Antoniego”. Annales Lublinenses pro Musica Sacra, nr 10, 2019, ss. 23-42.

Bodzioch, Beata. „Śpiewy liturgii adwentu”. Liturgia Sacra, nr 2, 1999, ss. 345-364.

Garnczarski, Stanisław. „Pieśń Boże wieczny, Boże żywy. Tekst oraz jego warianty w źródłach drukowanych”. Annales Lublinenses pro Musica Sacra, nr 2, 2011, ss. 59-70.

Garnczarski, Stanisław. Polska pieśń adwentowa w drukach od XVII do XX wieku. Biblos, 2014.

Kałamarz, Wojciech. „Przedmowa do XLI J. Siedleckiego”. Śpiewnik kościelny, red. Wojciech Kałamarz, Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy, 2015, ss. 9-11.

Mrowiec, Karol. „Dokumentacja źródłowa polskich pieśni kościelnych – religijnych. Potrzeba i główne problemy.” Ruch Biblijny i Liturgiczny, nr 3, 1982, ss. 201-210.

Pawlak, Ireneusz. „Śpiewnik kościelny, wyd. XLI, red. Wojciech Kałamarz, Kraków 2015, ss. 1422”. Liturgia Sacra, nr 2, 2015, ss. 499-505.

Siedlecki Jan, oprac. Śpiewnik kościelny, red. Wojciech Kałamarz, Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy, 2015.

Szczeblewski, Łukasz. „Ewolucja śpiewów ku czci Najświętszej Maryi Panny perspektywie przemian repertuarowych XIX-XX w. Studium na podstawie wybranych utworów w śpiewnikach ks. M.M. Mioduszewskiego i ks. J. Siedleckiego”. Musica Ecclesiastica, nr 14, 2019, ss. 23-53.

Śpiewnik kościelny, red. Michał Marcin Mioduszewski, Kraków, Drukarnia S. Gieszkowskiego, 1838.

Śpiewnik kościelny, red. Maria Nowogrodzka, Pallottinum, 1956.

Wit, Zbigniew. „Źródła polskich pieśni nabożnych”. Ruch Biblijny i Liturgiczny, nr 3, 1982, ss. 210-216.