Old Polish Liber baptisatorum as an Edition (State of Research, Methods, Postulates)
Abstract
Old Polish church registers require extensive research and editing. The author of the article focused on the baptismal registers (Liber baptisatorum). In Polish historiography, the content of this type of sources from sixteen parishes has already been published. The state of research is far from sufficient to get a broader picture of record registration in the Polish Church. The article attempts to recapitulate the achievements of historiography to date in the field of development of research tools used in the Polish editions of the baptismal registers. The methods used in these editions are very diverse and not always in line with scientific needs. The analyzes contained in the article lead to a number of postulates both regarding the principles of issuing records of baptism and meeting research needs related to research on the social stratification of Polish parishes, the history and geography of the Church, historical demography, and modern diplomats.
References
Bibliografia polska demografii historycznej po 1945 roku, oprac. Piotr Łozowski, w: Struktury demograficzne rodziny na ziemiach polskich do połowy XX wieku. Przegląd badań i problemów, red. Piotr Guzowski, Cezary Kuklo, Białystok: Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy 2014.
Budkowa Zofia, Friedbergowa Maria, Kürbisówna Brygida, Instrukcja dla wydawnictwa roczników polskich, „Studia Źródłoznawcze” 1 (1957), s. 182-184.
Dobrowolski Kazimierz, Znaczenie metryk kościelnych dla badań naukowych, „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego” 5 (1920), 90-110.
Giergiel Tomisław, Nowy nurt w edytorstwie źródeł historycznych. Metryki wojnickie, „Res Historica” 27 (2009), s. 181-185.
Gieysztorowa Irena, Wstęp do demografii staropolskiej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1976.
Górny Marek, Metryki chrztów parafii smoguleckiej, cz. 1: Lata 1592-1618, „Genealogia” 1995, nr 5, s. 105-140.
Górny Marek, Metryki chrztów parafii smoguleckiej, cz. 2: Lata 1619-1652, „Genealogia” 1995, nr 6, s. 89-132.
Instrukcja wydawnicza dla źródeł epigraficznych, oprac. Józef Szymański, Barbara Trelińska, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2003.
Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, red. Kazimierz Lepszy, Wrocław: Ossolineum 1953.
Jop Robert, Metryki parafialne wyznania rzymskokatolickiego - stan wiedzy i potrzeby badawcze, w: Belliculum diplomaticum IV Thorunense. Dyplomatyka staropolska – stan obecny i perspektywy badań, red. Waldemar Chorążyczewski, Janusz Tandecki, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK 2011.
Jop Robert, Uwagi problemowe o sposobie wydawania metryk parafialnych i innych formach ich udostępniania (tezy referatu), ,,Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego”. Nowa Seria 11 (22) 2012, s. 55-59.
Kaczmarek Antoni, Księgi metrykalne parafii Świętej Doroty DM w Przyrowie, [t.] II: Liber baptisatorum parochialis in Przyrów 1759-1796, Przyrów: Wydawnictwo i Poligrafia Kurii Prowincjalnej Zakonu Pijarów 2016
Kaczmarek Antoni, Księgi metrykalne parafii Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dmeninie, [t.] I: Liber baptisatorum, copulatorum et mortuorum parochialis in Dmenin 1635-1679, Dmenin: Wydawnictwo i Poligrafia Kurii Prowincjalnej Zakonu Pijarów 2008.
Kaczmarek Antoni, Księgi metrykalne parafii Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dmeninie, [t.] II: Liber baptisatorum, copulatorum et mortuorum parochialis in Dmenin 1723-1788, Dmenin: Wydawnictwo i Poligrafia Kurii Prowincjalnej Zakonu Pijarów 2009.
Kaczmarek Antoni, Księgi metrykalne parafii Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dmeninie, [t.] III: Liber baptisatorum, copulatorum et mortuorum parochialis in Dmenin 1755-1788, Dmenin: Wydawnictwo i Poligrafia Kurii Prowincjalnej Zakonu Pijarów 2012.
Kaczmarek Antoni, Księgi metrykalne parafii Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dmeninie, [t.] IV: Liber baptisatorum, copulatorum et mortuorum parochialis in Dmenin 1788 -1825, Dmenin: Wydawnictwo i Poligrafia Kurii Prowincjalnej Zakonu Pijarów 2012.
Krawczuk Wojciech, Miodunka Piotr, Nabiałek Karol, Dzieje Wojnicza od XVI do XVIII wieku, Wojnicz: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Wojnickiej 2009, s. 384.
Krogulski Mariusz Lesław, Rodowody mieszczan wojnickich, t. 1-4, Wojnicz: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Wojnickiej 2006-2011.
Księga chrztów parafii radzionkowskiej z lat 1811-1850, oprac. Zbigniew Kwaśny, („Acta Universitatis Wratislaviensis”, Historia, nr 131), Wrocław 1997: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, Seria A: Metryki chrztów, t. I: Kościół św. Jana Chrzciciela 1597-1620, red. Andrzej Szymanek, Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe 2004.
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, Seria A: Metryki chrztów, t. II: Kościół św. Jana Chrzciciela 1621-1636, red. Sebastian Piątkowski, Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe 2001.
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, Seria A: Metryki chrztów, t. III: Kościół św. Jana Chrzciciela 1637-1660, red. Sebastian Piątkowski, Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe 2002.
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, Seria A: Metryki chrztów, t. IV: Kościół św. Wacława 1636-1696, red. Sebastian Piątkowski, Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe 2002.
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, Seria A: Metryki chrztów, t. V: Kościół św. Wacława 1697-1712, red. Sebastian Piątkowski, Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe 2003.
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, Seria A: Metryki chrztów, t. VI: Kościół św. Jana Chrzciciela 1661-1677, red. Sebastian Piątkowski, Radom: : Radomskie Towarzystwo Naukowe 2003.
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, Seria A: Metryki chrztów, t. VII: Kościół św. Jana Chrzciciela 1678-1712, red. Dariusz Kupisz, Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe 2010.
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, Seria A: Metryki chrztów, t. VIII: Kościół św. Jana Chrzciciela 1713-1745, red. Dariusz Kupisz, Radom: : Radomskie Towarzystwo Naukowe 2012.
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, Seria A: Metryki chrztów, t. IX: Kościół św. Jana Chrzciciela 1746-1771, red. Dariusz Kupisz, Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe 2012.
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, Seria A: Metryki chrztów, t. X: Kościół św. Jana Chrzciciela 1772-1795, red. Dariusz Kupisz, Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe 2012.
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, Seria A: Metryki chrztów, t. XI: Kościół św. Wacława 1713-1744, red. Dariusz Kupisz, Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe 2014.
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, Seria A: Metryki chrztów, t. XII: Kościół św. Wacława 1745-1783, red. Dariusz Kupisz, Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe 2013.
Księgi metrykalne kościołów radomskich z lat 1591-1795, Seria A: Metryki chrztów, t. XIII: Kościół św. Wacława 1784-1795, red. Dariusz Kupisz, Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe 2014.
Kuklo Cezary, Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej, Warszawa: Wydawnictwo DiG 2009.
Kuklo Cezary, Staropolska rejestracja metrykalna ślubów, chrztów i pogrzebów w warsztacie badawczym historyka, w: Człowiek w teatrze świata. Studia o historii i kulturze dedykowane Profesorowi Stanisławowi Grzybowskiemu z okazji osiemdziesiątych urodzin, red. Bożena Popiołek, (Prace Monograficzne, nr 578 – Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie), Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego 2010.
Kumor Bolesław, Reforma metryk kościelnych w zaborze austriackim (1775-1788), w: Studia z historii gospodarczej i demografii historycznej. Prace ofiarowane profesorowi Stanisławowi Hoszowskiemu w 70. rocznicę urodzin, red. Jan M. Małecki, (Akademia Ekonomiczna w Krakowie. Zeszyty Naukowe, nr 70, 1974), Kraków: Akademia Ekoniczna 1975.
Liber natorum [parafii Ochotnica Dolna], t. 1: 1784-1820, oprac. ks. Józef Urbaniak, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos 2016.
Libri metrices ecclesiae parochialis Cmieloviensis, wyd. Jerzy Moniewski, t. 1, B1: Libri baptisatorum ecclesiae parochialis Cmieloviensis 1601-1667, Radom: Wydawnictwo Małonakładowe Jerzy Moniewski: Wydawnictwo Małonakładowe Jerzy Moniewski 2002;
Libri metrices ecclesiae parochialis Cmieloviensis, wyd. Jerzy Moniewski, t.2, B2: Liber baptisatorum ecclesiae parochialis Cmieloviensis 1667-1695, Radom: Wydawnictwo Małonakładowe Jerzy Moniewski 2002;
Libri metrices ecclesiae parochialis Cmieloviensis, wyd. Jerzy Moniewski, t.3, B3: Liber baptisatorum ecclesiae parochialis Cmieloviensis 1695-1719, Radom: Wydawnictwo Małonakładowe Jerzy Moniewski 2002;
Libri metrices ecclesiae parochialis Cmieloviensis, wyd. Jerzy Moniewski, t.4, B4: Liber baptisatorum ecclesiae parochialis Cmieloviensis 1719-1739, Radom: Wydawnictwo Małonakładowe Jerzy Moniewski 2002;
Libri metrices ecclesiae parochialis Cmieloviensis, wyd. Jerzy Moniewski, t. 5, B5: Liber baptisatorum ecclesiae parochialis Cmieloviensis 1739-1758, Radom: Wydawnictwo Małonakładowe Jerzy Moniewski 2002;
Libri metrices ecclesiae parochialis Cmieloviensis, wyd. Jerzy Moniewski, t. 6, B6: Liber baptisatorum ecclesiae parochialis Cmieloviensis 1758-1797, P. 1: 1758-1770, Radom: Wydawnictwo Małonakładowe Jerzy Moniewski 2002;
Libri metrices ecclesiae parochialis Cmieloviensis, wyd. Jerzy Moniewski, t. 7, B7: P. 2: 1771-1791, Radom: Wydawnictwo Małonakładowe Jerzy Moniewski 2002;
Libri metrices ecclesiae parochialis Cmieloviensis, wyd. Jerzy Moniewski, t. 8, B8: P.3: 1792-1797, Radom: Wydawnictwo Małonakładowe Jerzy Moniewski 2002;
Libri metrices ecclesiae parochialis Cmieloviensis, wyd. Jerzy Moniewski, t. 9, B9: Liber baptisatorum ecclesiae parochialis Cmieloviensis 1797-1810 in rubricis, Radom: Wydawnictwo Małonakładowe Jerzy Moniewski 2002;
Libri metrices ecclesiae parochialis Cmieloviensis, wyd. Jerzy Moniewski, t. 22, B10: Libri baptisatorum ecclesiae parochialis Cmieloviensis 1811-1825 in rubricis, Radom: Wydawnictwo Małonakładowe Jerzy Moniewski 2005.
Makarewicz Stanisław, Cztery metryki Kazimierza Pułaskiego, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 70 (1998), s. 237-245.
Metryki chrztów i ślubów od 1715 r. do 1765 r. oraz zgonów od 1763 r. do 1765 r. przechowywane w archiwum parafii pod wezwaniem św. Aleksandra w Suwałkach, t. 1-2, zebr. i przygot. do druku Stanisław Cieślukowski, kopie wykonał Lucjan Sobolewski, Białystok: Stanisław Cieślukowski 2016.
Metryka chrztów parafii św. Jakuba Apostoła w Tuchowie (1764 - 1776), oprac. Mariusz Lesław Krogulski, (Materiały do dziejów Tuchowa, tom IV), Tuchów: Mała Poligrafia Redemptorystów 2014.
Metryki chrztów Parafii pw. Św. Marii Magdaleny w Łęcznej z lat 1598-1624 i 1694-1695, oprac. Robert Jop, (Fontes Lublinenses 8), Lublin: Archiwum Państwowe 2016.
Metryki kolegiaty św. Wawrzyńca w Wojniczu 1675-1784, t. I: Liber baptisatorum 1675-1712, wyd. Aleksandra Jaworska i Józef Szymański, (Biblioteczka Historyczna – Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Wojnickiej, t. 30-31), cz. 1-2, Wojnicz: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Wojnickiej 2006.
Metryki kolegiaty św. Wawrzyńca w Wojniczu 1675-1784: T. IV: Liber baptisatorum 1757-1776, wyd. Tomisław Giergiel i Józef Szymański, (Biblioteczka Historyczna – Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Wojnickiej, t. 34-35), cz. 1-2, Wojnicz: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Wojnickiej 2008.
Metryki kolegiaty św. Wawrzyńca w Wojniczu 1675-1784: T. VIII: Liber baptisatorum 1777-1784, wyd. Tomisław Giergiel, Józef Szymański i Barbara Trelińska, (Biblioteczka Historyczna – Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Wojnickiej, t. 39), Wojnicz: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Wojnickiej 2017.
Metryki szlachty ewangelickiej parafii Skoki i Rejowiec – wypisy, wyd. Piotr Maciej Dziembowski, „Gens” 8 (2003/2004), s. s. 77–98.
Metryki szlachty parafii ewangelicko–reformowanej w Orzeszkowie – wypisy, wyd. Piotr Maciej Dziembowski, „Gens” 9 (2005/2006), s. 105-138.
Metryki szlachty parafii ewangelicko-reformowanej w Waszkowie – wypisy, wyd. Piotr Maciej Dziembowski, „Gens” 10 (2007/2008), s. 121-132.
Najstarsze metryki cieszyńskie. Księga metrykalna parafii pod wezwaniem Marii Magdaleny w Cieszynie z lat 1628-1641, wyd. Idzi Panic, (Acta Historica Silesiae Superioris, t. 18), Cieszyn: Starostwo Powiatowe, Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział 2006.
Nazwiska ochrzczonych parafii Ostróg 1599-1652, w: Wykazy osób z akt parafialnych diecezji łuckiej do 1945 roku, [t. 1], oprac. Waldemar W. Żurek, Lublin–Kielce: Wydawnictwo „Jedność” 2004
Niepiekło Lech, Parafia Skibniew Podawce i jej mieszkańcy. T. 2, Metryki od XVII do XIX wieku, Skibniew-Podawce: Parafia rzymsko-katolicka p.w. św. Wojciecha w Skibniewie-Podawcach 2018
Nowak Tomasz Andrzej, Księgi metrykalne parafii św. Lamberta w Radomsku, cz. 2: Księga ochrzczonych z lat 1739-1779, (Radomszczańska Biblioteczka Regionalna V), Radomsko: PolskieTowarzystwo Historyczne Oddział w Radomsku, Muzeum Regionalne im. Stanisława Sankowskiego w Radomsku 2013.
Nowak Tomasz Andrzej, Księgi metrykalne parafii św. Lamberta w Radomsku. Cz. 3, Księga ochrzczonych z lat 1779-1796, (Radomszczańska Biblioteczka Regionalna VII), Radomsko: PolskieTowarzystwo Historyczne Oddział w Radomsku, Muzeum Regionalne im. Stanisława Sankowskiego w Radomsku 2014.
Piasecki Edmund, Ludność parafii bejskiej (woj. kieleckie) w świetle ksiąg metrykalnych z XVIII-XX w. Studium demograficzne, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1990.
Rachwał Piotr, Księgi metrykalne z czasów zaboru austriackiego w archiwach parafialnych w Lubelskiem – regulacje prawne, stan zachowania, „Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego” 6 (2014) (wyd. 2015), s. 306-325.
Rachwał Piotr, Staropolskie księgi metrykalne w archiwach parafialnych archidiecezji lubelskiej, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 63 (2015), z. 4, s. 585-601.
Rachwał Piotr, Szady Bogumił, Obszar parafii jako czynnik źródłotwórczy rejestracji metrykalnej w dekanacie Kazimierz na przełomie XVIII i XIX wieku, „Przeszłość Demograficzna Polski” 38 (2016), nr 2, s. 35-72.
Rembalski Tomasz, Metryki chrztów parafii bruskiej z lat 1643-1649, „Acta Cassubiana” 7 (2005), s. 221-274.
Szklarz-Habrowski Amadeusz, Księga ochrzczonych parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Mstowie (1719-1759), „Rocznik Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej” 2 (2011), s. 265-421.
Tandecki Janusz, Kopiński Krzysztof, Edytorstwo źródeł historycznych, Warszawa: Wydawnictwo DiG 2014
Wilczewski Tadeusz, Metrykalna baza danych parafii Pręgowo 1711-1750, cz. 2: Źródła, Gdańsk: GALAN Gdańsk 2013.
Wilczewski Tadeusz, Metrykalna baza danych parafii Żukowo, 1608-1700, cz. 1: Źródła, Gdańsk: GALAN Gdańsk 2014.
Wilczewski Tadeusz, Metrykalna baza danych parafii Żukowo 1701-1750, Cz. 2: Źródła, Gdańsk: GALAN Gdańsk 2015.
Wilczewski Tadeusz, Mieszkańcy parafii Pręgowo w drugiej połowie XVII wieku, Cz. 1-2: Źródła, Gdańsk: GALAN Gdańsk 2012-2016.
Wilczewski T., Mieszkańcy parafii Pręgowo w drugiej połowie XVII wieku, Cz. 3: Rodziny i osoby, Gdańsk: GALAN Gdańsk 2018.
Wiśniewski Krzysztof, Indeksacja akt stanu cywilnego w Oddziale w Pułtusku Archiwum Państwowego m. st. Warszawy, „Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego” 3 (2011), s. 187-191.
Wlaźlak Władysław Piotr, Inwentarz ksiąg metrykalnych Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. ks. Walentego Patykiewicza, „Rocznik Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej” 1 (2011), s. 11-580.
Copyright (c) 2020 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
