Job at the Space Station: Carnality, Memory and Onirism in Stanisław Lem's Solaris
Abstract
This article discusses how the subjects of carnality, memory and dreams influence the reading of Lem's Solaris. The article starts with a discussion of the novel as an open text allowing for multiple interpretations, then it moves on to the innovation of the Alien model presented by Lem. The problems related to body, memory and sleep are generated in the text by the character of Harey, the double of the protagonist's long dead fiancée recreated on Solaris through Kelvin's memories. The author tries to answer the question of whether the woman can be called a human being and what exactly determines that − biology, or an act that is ethically marked? The article also describes the role of memory in the protagonist's internal metamorphosis, as well as mentioning the intertextual trope of Kochanka Szamoty by Stanisław Grabiński.
References
Augé M.: Trzy figury zapomnienia, w: tegoż, Formy zapomnienia, tłum. A. Turczyn, Kraków 2009.
Bereś S.: Rozmowy ze Stanisławem Lemem, Kraków 1987.
Błoński J.: Szanse science-fiction. https://solaris.lem.pl/o-lemie/artykuly/60-artykuly/355-szanse-science-fiction [dostęp: 5.12.2018].
Buber M.: Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, tłum. J. Doktór, Warszawa 1992.
Chirpaz F.: Ciało, tłum. J. Migasiński, Warszawa 1998.
Csicsery-Ronay J. Jr: Obcy u Lema, w: Stanisław Lem: pisarz, myśliciel, człowiek, red. J. Jarzębski, A. Sulikowski, Kraków 2003.
Csicsery – Ronay J. Jr: Książka jest Obcym: o pewnych i niepewnych interpretacjach „Solaris” Stanisława Lema, tłum. T. Rachwał, w: Lem w oczach krytyki światowej, oprac. J. Jarzębski, Kraków 1989.
Dajnowski M.: Kalejdoskop „Solaris”, w: tegoż, Pejzażysta Lem: szkice z motywiki, Gdańsk 2010.
Drwięga M.: Ciało człowieka. Studium z antropologii filozoficznej, Kraków 2005.
Geier M.: Fantastyczny ocean Stanisława Lema (przyczynek do semantycznej interpretacji powieści Science Fiction „Solaris), w: Lem w oczach krytyki śwatowej, oprac. J. Jarzębski Kraków 1989.
Glasenapp M.: Femina astralis – kobiecość w powieściach fantastycznonaukowych Stanisława Lema, w: Stanisław Lem: pisarz, myśliciel, człowiek red. J. Jarzębski, A. Sulikowski, Kraków 2003.
Grochowski G.: Lepienie Golema, „Teksty Drugie” 2002, nr 6.
Jarzębski J.: Wszechświat Lema, Kraków 2003.
Kucharczyk Ł.: Kobieta i gwiazdy. Elementy gatunku romansowego w twórczości Stanisława Lema, w: Męskie światy w życiu kobiet. Literatura − historia − język, red. B. Walęciuk-Dejneka, Kraków 2018.
Kucharczyk Ł.: Granice interpretacji na przykładzie „Solaris” Stanisława Lema, „Spotkania Humanistyczne” 2016, nr 6.
Kopania J.: Etyczny wymiar cielesności, Kraków 2002.
Lacocque A., Ricoeur P.: Myśleć biblijnie, tłum. E. Mukoid, M. Tarnowska, Kraków 2003.
Lem S.: Posłowie do „Niesamowitych opowieści” S. Grabińskiego, w: tegoż, Mój pogląd na literaturę: rozprawy i szkice, Warszawa 2009.
Lem S.: Rozważania sylwiczne CXXIV, „Odra” 2003, nr 9.
Lem S.: Solaris, Kraków 2008.
Lem S.: Stacja Solaris, w: tegoż, Krótkie zwarcia, Kraków 2004.
Lévinas E.: Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, Warszawa 2014.
Merleau-Ponty M.: Fenomenologia percepcji, tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, Warszawa 2001.
Okopień-Sławińska A.: Sny i poetyka, „Teksty” 1973, nr 2(8).
Płaza M.: O poznaniu w twórczości Stanisława Lema, Wrocław 2006.
Ricoeur P.: O sobie samym jako innym, tłum. B. Chełstowski, oprac. M. Kowalska, Warszawa 2003.
Smuszkiewicz A.: Stereotyp fabularny fantastyki naukowej, Wrocław 1980.
Steinmüller K.: Personoidy u Lema, w: Lem w oczach krytyki światowej, oprac. J. Jarzębski, Kraków 1989.
Stoff A.: Powieści fantastyczno-naukowe Stanisława Lema, Warszawa 1983.
Sulikowski A.: Stanisław Lem a myślenie teologiczne, w: Stanisław Lem: pisarz, myśliciel, człowiek, red. J. Jarzębski, A. Sulikowski, Kraków 2003.
Starczewska K.: Wzory miłości w kulturze Zachodu, Warszawa 1975.
Szczepan-Wojnarska A.: Wybaczyć Bogu. Hiob w literaturze podejmującej tematykę II wojny światowej, Kraków 2008.
Zaleski M.: Formy pamięci, Gdańsk 2004.
Copyright (c) 2020 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
