Transformations of the language of politics and media (1918-1939): The President’s radio speaches and public discourse of the Second Polish Republic
Abstract
The aim of this paper is to show communication and cultural aspects of transformations of the language of politics which took place as the result of the impact of development of media technologies and social processes of 20th century, which have formed public doscourse. The analysis describes the phenomenon of the language of politics or—widely—political communication in the context of mass media. Using the elements of content analysis method, the author made the attempt to analyse and interpret historical material. Analysed media content, which senders were the major politicians of the epoch of Second Polish Republic, as well as their attitude towards new media of that time. Giving the analysis of the political discourse of the epoch, and reflecting on differencies in communication process at the beginning of the rebirth of Polish state in comparing to the contemporariness, the paper was the attempt to indicate the tendencies of transformations of political communication and the language of politics, which appeared in 20th century and to some extent survived up to these days, even if the media and technologies of dissemination of information and political autopresentation have changed.
References
Borkowski I.: Świt wolnego słowa. Język propagandy politycznej 1981-1995, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2003.
Bralczyk J.: Język polityki i polityka językowa, „Socjolingwistyka” 1 (1977), s. 92-97.
Bralczyk J.: O języku naszej propagandy, „Zeszyty Prasoznawcze” 1981, nr 3, s. 11-22.
Bralczyk J.: O rytuale propagandowym, „Zeszyty Prasoznawcze” 1986, nr 2, s. 21-26.
Briggs A., Burke P.: Społeczna historia mediów. Od Gutenberga do Internetu, przeł. J. Jedliński, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2010
Dawidziak-Kładoczna M.: „Cherlacy z sercem oziębłym”. O języku pism i mów Józefa Piłsudskiego, Łask: Oficyna Wydawnicza LEKSEM 2004.
Dawidziak-Kładoczna M.: Językowe aspekty kultury politycznej Sejmu Wielkiego, Częstochowa: Wydawnictwo Akademii Jana Długosza 2012.
Dijk T.A. van: Badania nad dyskursem, w: Dyskurs jako struktura i proces, red. T.A. van Dijk, tłum. G. Grochowski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2001.
Dobek-Ostrowska B.: Propaganda jako forma komunikowania, w: B. Dobek-Ostrowska, J. Fras, B. Ociepka, Teoria i praktyka propagandy, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1999, s. 7-28.
Fras J.: Język propagandy politycznej, w: B. Dobek-Ostrowska, J. Fras, B. Ociepka, Teoria i praktyka propagandy, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1999, s. 84-110.
Górska-Olesińska M.: Słowo w sieci. Elektroniczne dyskursy, (seria: Studia i Monografie, 427), Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 2009.
Historie dobrze opowiadane od 90 lat: 1924 Przed mikrofonem Marszałek Józef Piłsudski, Polskie Radio, online: https://www.polskieradio.pl/231/4402/Ksiazka/Rok1925/2 (dostęp: 10 I 2018).
Kamińska-Szmaj I.: Agresja językowa w życiu publicznym. Leksykon inwektyw politycznych 1918-2000, (seria: Acta Universitatis Wratislaviensis, 2975), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2007.
Kita M.: Dyskurs radiowy, w: Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków: Universitas 2013, s. 313-346.
Kleszczowa K.: Poziomy zmian językowych, w: taż, Tajemnice dynamiki języka. Księga jubileuszowa, (seria: Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 2901), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2012, s. 75-88.
Lazarsfeld P.F.: Radio and the printed page, New York: Duell, Sloan and Pearce 1940, online: https://archive.org/details/radiotheprintedp00lazarich (dostęp: 10 I 2018).
Levinson P.: Miękkie ostrze. Naturalna historia i przyszłość rewolucji informacyjnej, przeł. H. Jankowska, Warszawa: Wydawnictwo MUZA S.A. 1999.
Levinson P.: Telefon komórkowy. Jak zmienił świat najbardziej mobilny ze środków komunikacji, przeł. H. Jankowska, wstęp T. Goban-Klas, Warszawa: Wydawnictwo MUZA S.A. 2006.
Loewe I.: Gatunki perswazyjne w komunikacji społecznej, „Roczniki Humanistyczne” 60 (2012), z. 6: Jezykoznawstwo, s. 169-179.
McLuhan M.: Understanding Media. The Extensions of Man, Introduction L.H. Lapham, Cambridge, MA–London: The MIT Press 1994 (1964).
Mościcki I.: Przemówienia przez radio Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej prof. Ignacego Mościckiego w rocznicę imienin Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego 1936-1937-1938, Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy 1938, online: https://polona.pl/item/przemowienia-przez-radio-prezydenta-rzeczypospolitej-polskiej-prof-ignacego-moscickiego,NzU4NjQ5MzU/19/#index (dostęp: 15 grudnia 2017).
Ong W.J.: Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, tłum., wstęp, red. J. Japola, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2011.
Piłsudski J.: Przemówienie Marszałka Józefa Piłsudskiego na rzecz Uniwersytetu im. Batorego w Wilnie, nagranie dźwiękowe, płyta gramofonowa: Parlophon, 5 września 1924, online: https://www.youtube.com/watch?v=oOcBRyQtb_w&t=48s (dostęp: 10 I 2018).
Pisarek W.: Szkic wstępu do politolingwistyki, „Prace Filologiczne” 33 (1986), s. 55-60.
Raleigh T.: Elementarne zasady polityki, przeł. J. Nowak, Warszawa: Gebethner i Wolff, Kraków: G. Gebethner 1906, online: https://polona.pl/item/elementarne-zasady-polityki,MjQ0MDY1NzM/ 6/#item (dostęp: 15 XII 2017).
Rogalska M.: Głos Pana Marszałka, serwis internetowy Muzeum Piłsudskiego w Sulejówku, http://muzeumpilsudskiblog.pl/glos-pana-marszalka/ (dostęp: 10 I 2018).
Sieradzka-Baziur B.: Język polityki – dotychczasowe prace oraz perspektywy badawcze, „Horyzonty Polityki” 2 (2011), nr 2, s. 89-110.
Walczak B.: Co to jest język polityki?, w: Język a kultura, t. 11: Język polityki a współczesna kultura polityczna, red. J. Anusiewicz, B. Siciński, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej 1994, s. 15-20.
Welles O.: Wojna światów [adaptacja powieści G.H. Wellsa], audycja radiowa CBS, Merkury Theatre, 30 października 1938, materiał dostępny online w Internet Archive, https://archive.org/details/WarOfTheWorlds1938RadioBroadcast256kbps (dostęp: 10 I 2018).
Wilk E.: Nawigacje słowa. Strategie werbalne w przekazach audiowizualnych, Kraków: Wydawnictwo RABID 2000.
Winkin Y.: Antropologia komunikacji. Od teorii do badań terenowych, tłum. A. Karpowicz, wstęp W.J. Burszta, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2007.
Żydek-Bednarczuk U.: Dyskurs medialny, w: Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków: Universitas 2013, s. 179-198.
Żydek-Bednarczuk U.: Dyskurs medialny w analizie interdyscyplinarnej, w: Zjawiska językowe we współczesnych mediach, red. B. Skowronek, E. Horyń, A. Walecka-Rynduch, Kraków: Collegium Columbinum 2016, s. 13-24.
Żydek-Bednarczuk U.: Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu, Kraków: Universitas 2005.
Copyright (c) 2018 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
