Delegation from the Crown Army to Warsaw Sejm in 1683 as an Example of the Military Patronage of Jan III
Abstract
At the end of January 1683 a sejm assembled in Warsaw, attended by a delegation from the Crown Army, re-ceived in the Chamber of Deputies on 27 February and then by Queen Maria Kazimiera on 2 March. The dele-gation was composed of 9 people, including eight officers – six of national and three of foreign recruitment. The delegation was headed by the commander of the royal cavalry regiment, Dapifer Regni Aleksander Polanowski. It was also him who on behalf of his colleagues, whom he mentioned by name, on 6 February signed for the received 9,000 zlotys from the treasury allocated for parliamentary allowances. Owing to this receipt, we were able to determine the previously unknown composition of the deputation from the Crown Army. This made it possible to conduct an analysis which showed that the emissaries of the Crown Army in 1683 remained in the circle of the military patronage of King Jan III, therefore the ruler could entirely rely on them. The fact that Jan III acquired influence over the military deputation was a warning to the anti-royal opposition that the Crown Army fully supported the monarch’s policy.
References
Bobiatyński K., W walce o hegemonię. Rywalizacja polityczna w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1667-1674, Warszawa: Neriton 2016.
Ciesielski T., Armia koronna w czasach Augusta III, Warszawa: DiG 2009.
Chmielewska M., Sejm elekcyjny Michała Korybuta Wiśniowieckiego 1669 roku, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2006.
Gawron P., Armia koronna w czasie bezkrólewia po śmierci Zygmunta III Wazy, w: Wokół wolnych elekcji w państwie polsko-litewskim XVI–XVIII wieku. O znaczeniu idei wyboru – między prawami a obowiązkami, red. M. Markiewicz, D. Rolnik, F. Wolański, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2016, s. 227-243.
Gawron P., Hetman koronny w systemie ustrojowym Rzeczypospolitej w latach 1581-1646, Warszawa: Neriton 2010.
Hundert Z., Aleksander Polanowski – porucznik husarski oraz pułkownik Jego Królewskiej Miłości, „Studia z Dziejów Wojskowości” 2(2013), s. 41-70.
Hundert Z., Dyslokacja partii wojska koronnego w 1677 roku. Przyczynek do badań pogranicza polsko- -tureckiego oraz organizacji armii w dobie pokoju 1677-1683, „Klio”. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 2016, nr 1(36), s. 41-67.
Hundert Z., Działalność wojskowa i polityczna Hieronima Augustyna Lubomirskiego w latach 1669-1673 – glosa do biografii, „Biblioteka Epoki Nowożytnej” V(2017), nr 2: Hortus bellicus. Studia z dziejów wojskowości nowożytnej, s. 385-404.
Hundert Z., Między buławą a tronem. Wojsko koronne w walce stronnictwa malkontentów z ugrupowaniem dworskim w latach 1669-1673, Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V 2014.
Hundert Z., Pozycja Jana III w wojsku koronnym w latach 1674-1683. Utrzymanie czy też utrata wpływów wypracowanych w czasie sprawowania godności hetmańskiej?, w: Król Jan III Sobieski i Rzeczpospolita w latach 1674-1683, red. D. Milewski, Warszawa: UKSW 2016, s. 121-151.
Hundert Z., Wojsko koronne a elekcja 1674 roku, w: Wokół wolnych elekcji w państwie polsko- -litewskim XVI-XVIII wieku. O znaczeniu idei wyboru – między prawami a obowiązkami, red. M. Markiewicz, D. Rolnik, F. Wolański, Katowice: Wydawnictwo UŚ 2016, s. 308-332.
Hundert Z., Wykaz koronnych chorągwi i regimentów w okresie 1 V 1679-30 IV 1683. Przyczynek do organizacji wojska koronnego w dobie pokoju 1677-1683, w: Studia historyczno-wojskowe, t. V, red. M. Nagielski, K. Bobiatyński, P. Gawron, Zabrze–Tarnowskie Góry: Inforteditions 2015, s. 274-287.
Hundert Z., Zaciężne wojsko powiatowe sejmiku wiszeńskiego województwa ruskiego w latach 1671-1673 oraz jego rola w działaniach wojskowych i politycznych Jana Sobieskiego, „Przegląd Historyczny” 108 (2017), z. 4, s. 641-671.
Hundert Z., Związki szlachty województwa mazowieckiego z wojskiem w dobie panowania Jana III Sobieskiego – wybrane przykłady, w: Społeczeństwo polskie i wojsko, red. K. Maksymiuk, D. Wereda, A. Zawadzki, Siedlce: Wydawnictwo UPH 2016, s. 83-97.
Janicka D., Rodzina von der Groeben i jej związki z Polską w XVII wieku, „Komunikaty Warmińsko-Mazurskie” 1993, nr 1, s. 33-51.
Kołodziej R., „Ostatni wolności naszej klejnot”. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2014.
Konarski K., Polska przed odsieczą wiedeńską 1683 roku, Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V 2017 (reedycja wydania z 1914 r.).
Krakowiak P., Dwa sejmy 1666 roku, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2010.
Крикун М., Між війною ta радою. Козацтво Правобережної України в другій половині XVII та початку XVIII ст. Статті і матеріяли, Київ 2006.
Matwijów M., Ostatnie sejmy przed abdykacją Jana Kazimierza 1667 i 1668, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum 1992.
Nagielski M., Liczebność i organizacja gwardii przybocznej i komputowej za ostatniego Wazy (1648-1668), Warszawa: Wydawnictwo UW 1989.
Sowa J.J., „Dysponuję krwawą pracę moję”. Testamenty oficerów wojska koronnego z ksiąg grodzkich lwowskich z lat 80. XVII wieku, „Biblioteka Epoki Nowożytnej” V(2017), nr 2: Hortus bellicus. Studia z dziejów wojskowości nowożytnej, s. 583-606.
Stolicki J., Działalność polityczna szlachty ruskiej, ukrainnej i wołyńskiej w latach 1673-1683, Kraków: Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonica 2007.
Stolicki J., Działania Jana Sobieskiego w opiniach sejmików ruskich i ukrainnych w latach 1667-1674, „Biblioteka Epoki Nowożytnej” I(2015), nr 2: Sobieski wokół spisków i konfederacji, s. 91-106.
Urwanowicz J., Koła w wojsku Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku: od zgromadzeń samorządowych do aspiracji politycznych, w: Po unii – sejmiki szlacheckie w Rzeczypospolitej XVI – XVIII wieku, red. H. Lulewicz, M. Wagner, Siedlce: Wydawnictwo UPH 2013, s. 89-97.
Urwanowicz J., Wojskowe „sejmiki”. Koła w wojsku Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku, Białystok: Dział Wydawnictw Filii UW 1996.
Wagner M., Armia koronna w latach 1677-1678, w: Król Jan III Sobieski i Rzeczpospolita w latach 1674-1683, red. D. Milewski, Warszawa: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie 2016, s. 177-200.
Wagner M., Generałowie wojska polskiego w społeczeństwie Rzeczypospolitej czasów Jana III Sobieskiego (1668-1696), w: Społeczeństwo a wojsko (Społeczeństwo Staropolskie. Seria Nowa, t. IV, red. I. Dacka-Górzyńska, A. Karpiński, M. Nagielski), Warszawa: DiG 2015, s. 189-209.
Wagner M., Kampania żwaniecka 1684 roku, Warszawa: Attyka 2013.
Wagner M., Korpus oficerski wojska polskiego w drugiej połowie XVII wieku, Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V 2015.
Wagner M., Słownik biograficzny oficerów polskich drugiej połowy XVII wieku, t. II-III, Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V 2014, 2018.
Wagner M., Zapomniany bohater bitwy wiedeńskiej. Zygmunt Zbierzchowski (około 1635-1691) – porucznik husarski, w: Do szarży marsz, marsz… Studia z dziejów kawalerii, t. IV, red. A. Smoliński, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK 2013, s. 63-79.
Wimmer J., Wiedeń 1683. Dzieje kampanii oraz bitwy, Warszawa: MON 1983.
Copyright (c) 2018 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
