Orphaned by Dictators. The Paradoxes of Generational Change in Czech and Polish Literature after 1989
Abstract
This essay is devoted to reflection (on Czech and Polish literary and drama examples) on the moment of transition, when the totalitarian regime gives way to the democratic tendencies. The expansion of popular literature, many cultural offerings coupled with the development of the Internet (with all the consequences of this mental phenomenon), cause among others, a reduction of the importance of literature and frustration of the creators, who fought the previous regime. Retiring totalitarianism – and its essence is the politicization of all forms of social existence – leaves a kind of ‘void’; this in turn results in paradoxical sense of longing for the past and leads former dissidents to perceive the new reality as hostile. There is a growing sense of a danger (the thesis of „the destruction of intelligence”: M. Kundera, B. Skarga, M. Janion, P. Czapliński), a nostalgic literature appears (A. Stasiuk, I. Dousková, P. Brycz) as well as the new theatre plays, exploiting the sense of disintegration, demonstrating the disappointment of current times (L. Balák, D. Drábek, J. Topol).
References
Balík Š.: Viktorka, Černý myslivec a ZOO, Praha: Tvar 2001.
Czapliński P.: Efekt bierności. Literatura w czasie normalnym, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2004.
Czapliński P.: Powrót centrali, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2007.
Havel V.: Spisy/8, Praha: Torst 2007.
Janion M.: Niesamowita Słowiańszczyzna, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2006.
Kratochvil J.: Obnovení chaosu v české literatuře, „Literární noviny“ 3(1992), nr 47.
Kundera M.: Únos Západu aneb Tragédie střední Europy, „Promĕny“ 1986, nr 1.
Lem S.: Szachownica bez szachów, „Tygodnik Powszechny” z 18 XII 2005.
Macháček J.: Osudová žena a revoluce poválečný surrealismus nezajímá!, „Protimluv“ 6(2007), nr 3.
Madeyska E.: Katoniela, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2007.
Skarga B.: Inteligencja zamilkła, „Gazeta Wyborcza” z 13 I 2006.
Sosnowski J.: Każdy był małą dziewczynką, „Ex Libris” 1995, nr 80.
Stasiuk A.: Jadąc do Babadag, Wołowiec: Czarne 2004.
Suchý J.: Co by bylo dobré vědět o pražských grantech, www.institutumeni.cz/index.php?cmd=
page&id=49&news_id=3960 [dostęp: 01.05.2008].
Tołstoj T.: Kyś, Kraków: Znak 2004.
Tötösy de Zepetnek S.: Comparative Literature. Theory, Method, Application, Amsterdam: Rodopi 1998.
Varga K.: Tendencyjny feminizm magiczny, „Gazeta Wyborcza” 1995, nr 8, dodatek „Gazeta o Książkach”.
Walas T.: Zrozumieć swój czas. Kultura polska po komunizmie. Rekonesans, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2003.
Copyright (c) 2016 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.