Ku ekologii integralnej. Na marginesie Dokumentu Przygotowawczego Synodu Biskupów dla Amazonii
Abstrakt
Problematyka ekologiczna zajmuje ważne miejsce w nauczaniu papieża Franciszka. Szczególnym tego wyrazem jest encyklika Laudato si’ poświęcona zagadnieniom szeroko rozumianej ekologii. Papież kładzie nacisk na integralne spojrzenie na problemy ekologiczne, budując fundamenty pod „ekologię integralną”, która stara się unikać jednostronnego i spłyconego ujęcia kwestii związanych z ochroną środowiska naturalnego. W tym duchu przygotowywane jest zgromadzenie specjalne Synodu Biskupów dla Amazonii, planowane na październik 2019 r. w Watykanie. Artykuł jest próbą ukazania zarysu ekologii integralnej, jaki wyłania się z nauczania ostatnich papieży, a szczególnie Franciszka. Omawia – odwołując się do Dokumentu Przygotowawczego Synodu Biskupów dla Amazonii – trzy elementy składające się na integralne rozumienie kwestii ekologicznej: szacunek dla człowieka i świata stworzonego przez Boga, ochronę bogactwa społeczno-kulturowego, któremu także zagraża kryzys ekologiczny, oraz teologiczną wizję otaczającego nas świata i jej społeczne i duszpasterskie implikacje.
Bibliografia
Aparecida. V Ogólna Konferencja Episkopatów Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Dokument końcowy. Jesteśmy uczniami i misjonarzami Jezusa Chrystusa, aby nasze narody miały w Nim życie, Gubin: Wyd. Przystanek Jezus 2014.
Bartnik Czesław, Sakrament świata, „Więź” 19(1976), nr 11, s. 6-10.
Benedykt XVI, Encyklika „Caritas in veritate” o integralnym rozwoju ludzkim w miłości i prawdzie, Kraków: Wyd. M 2009.
Benedykt XVI, Jeśli chcesz krzewić pokój, strzeż dzieła stworzenia. Orędzie Jego Świątobliwości Benedykta XVI na Światowy Dzień Pokoju 2010 r., „L’Osservatore Romano” 31(2010), nr 1, s. 4-8.
Bremer Józef, Encyklika „Laudato si’” − ekologia integralna podstawowym elementem katolickiej nauki społecznej, w: Kościół i nauka w obliczu ekologicznych wyzwań. Źródła, inspiracje i konteksty encykliki „Laudato si’”, red. J. Poznański, S. Jaromi, Kraków: WAM 2016, s. 37-54.
Caldecott Stratford, Kosmologia, eschatologia, ekologia, „Communio” 13(1993), nr 2, s. 119-132.
Fiałkowski Marek, Człowiek opiekunem stworzenia. Refleksje nad encykliką ekologiczną papieża Franciszka „Laudato si’”. W trosce o wspólny dom, „Homo Dei” 85(2016), nr 2, s. 21-30.
Fiałkowski Marek, Ekologia, w: Leksykon teologii pastoralnej, red. R. Kamiński, W. Przygoda, M. Fiałkowski, Lublin: Atla 2 2006, s. 235-237.
Fiałkowski Marek, Protection of the Work of Creation. Ecology in the Teachings of Benedict XVI, „Roczniki Teologiczne” 64(2017), z. 6, s. 81-93.
Franciszek, Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium” o głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie, Kraków: Wyd. M 2013.
Franciszek, Bądźmy „opiekunami” stworzenia. Homilia na Mszy św. na rozpoczęcie posługi Piotrowej, „L’Osservatore Romano” 34(2013), nr 5, s. 18-19.
Franciszek, Chrońmy Amazonię przed gospodarczym i ideologicznym kolonializmem. Przemówienie podczas spotkania z ludnością Amazonii w Puerto Maldonado. 19.01.2018 r., „L’Osservatore Romano” 39(2018), nr 2, s. 23-25.
Franciszek, Encyklika „Laudato si’”. W trosce o wspólny dom, Kraków: Wyd. M 2015.
Franciszek, Niepokojące wołanie ziemi. Przemówienie do uczestników konferencji z okazji trzeciej rocznicy encykliki „Laudato si’”, „L’Osservatore Romano” 39(2018), nr 8-9, s. 34-36.
Główne pytania i odpowiedzi nt. Synodu Biskupów dla Amazonii, https://ekai.pl/glowne-pytania-i-odpowiedzi-nt-synodu-biskupow-dla-amazonii/ [dostęp: 18.07.2019 r.].
Góralczyk Paweł, Kształtowanie postawy odpowiedzialności ekologicznej, „Communio” 12(1992), nr 6, s. 63-74.
Grzesica Jan, Ochrona środowiska naturalnego człowieka, Katowice: Księgarnia św. Jacka 1993.
Grześkowiak Jerzy, Teologiczne przesłanki odpowiedzialności za środowisko przyrodnicze, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 27(1980), z. 6, s. 5-29.
Jan Paweł II, Encyklika „Centesimus annus” w setną rocznicę encykliki „Rerum novarum”. 1 V 1991, w: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t. II, red. S. Małysiak, Kraków: Wyd. św. Stanisława BM 1996, s. 463-530.
Jan Paweł II, Orędzie na XXIII Światowy Dzień Pokoju „Pokój z Bogiem Stwórcą – pokój z całym stworzeniem”. 1.01.1990 r., w: Orędzia Ojca Świętego Jana Pawła II, t. I, red. J. Jękot, P. Słabek, Kraków: Wyd. św. Stanisława B. M., Wyd. M 1998, s. 105-114.
Jan Paweł II, Pokój z Bogiem Stwórcą − pokój z całym stworzeniem, Orędzie na XXIII Światowy Dzień Pokoju, 8 grudnia 1989 r., Watykan 1989, nr 13.
Jan Paweł II, Słuchanie Słowa i Ducha w objawieniu kosmicznym, „L’Osservatore Romano” 22(2001), nr 1, s. 36-37.
Jaromi Stanisław, Ekologia integralna. Kompleksowa odpowiedź na kryzys ekologiczny, „Ateneum Kapłańskie” 2017, z. 1, s. 64-78.
Krawiecka Ewa, Nawrócenie ekologiczne – w stronę dialogu i humanizmu komunikacyjnego, w: Kościół i nauka w obliczu ekologicznych wyzwań. Źródła, inspiracje i konteksty encykliki „Laudato si’”, red. J. Poznański, S. Jaromi, Kraków: WAM 2016, s. 215-225.
Malec Anna, Nowa Ewangelizacja, „Wiadomości KAI” 2015, nr 11, 15.03, s. 21-22.
Marczak Łukasz, Idea zrównoważonego rozwoju w encyklice „Laudato si’”, w: Świat jako wspólny dom. Wokół koncepcji ekologii integralnej w encyklice „Laudato si’”, red. A. Wysocki, Warszawa: Wyd. UKSW 2016, s. 167-184.
Mariański Janusz, Kościół a współczesne problemy społeczno-moralne. Kwestie wybrane, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1992.
Petrowa-Wasilewicz Alina, Musimy dać odpowiedź – papież o rodzinie, „Wiadomości KAI”, 2015, nr 11, 15.03, s. 25-26.
Preparatory Document. Amazonia: New Paths for the Church and for an Integral Ecology, http://www.sinodoamazonico.va/content/sinodoamazonico/en/documents/preparatory-document-for-the-synod-for-the-amazon.html [dostęp: 3.06.2019].
Przeciszewski Marcin, Ekologia integralna https://ekai.pl/ekologia-integralna/ [dostęp: 17.07.2019].
Przeciszewski Marcin, Klucz pontyfikatu: duszpasterskie nawrócenie, „Wiadomości KAI” 2015, nr 11, 15.03, s. 20-21.
Przeciszewski Marcin, Kościół ubogi i dla ubogich, „Wiadomości KAI” 2015, nr 11, 15.03, s. 24-25.
Rogowski Roman, Teoekologia, w: Chronić, by przetrwać. Materiały z sympozjum ekologicznego w Łodzi-Łagiewnikach. 19-20.11.1988 r., red. C. Napiórkowski, W. Koc, Niepokalanów: Wyd. OO. Franciszkanów 1992, s. 31-45.
Ryś Grzegorz, Wszystko jest ze sobą powiązane. Ekologiczna encyklika społeczna Franciszka, „Więź” 2018, nr 2, s. 107-113.
Synowiec Juliusz, Na początku. Wybrane zagadnienia Pięcioksięgu, Warszawa: Wyd. ATK 1987.
Szafrański Adam Ludwik, Chrześcijańskie podstawy ekologii, Lublin: Zakład Ekologii KUL 1993.
Szafrański Adam Ludwik, Ochrona środowiska w świetle teologii, „Chrześcijanin a Współczesność” 20(1988), nr 5, s. 4-9.
Tomasik Krzysztof, Myśl społeczna Franciszka, „Wiadomości KAI” 2015, nr 11, 15.03, s. 23-24.
Copyright (c) 2019 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
