Rola podstawowych środowisk wychowawczych w wychowaniu patriotycznym dzieci i młodzieży
Abstrakt
Wychowanie patriotyczne dzieci i młodzieży staje się priorytetowym zadaniem. Winno się ono dokonywać w harmonijnej współpracy trzech podstawowych środowisk wychowawczych: rodziny, szkoły i parafii. Pierwszą szkołą patriotyzmu jest rodzina. W niej kształtuje się obraz ojczyzny, szacunek do symboli narodowych, świętuje rocznice narodowe, kultywuje tradycje patriotyczne. W rodzinie młody człowiek wypracowuje w sobie cnoty konieczne do funkcjonowania więzi narodowych, takie jak: wierność, pracowitość, gościnność. Wielką rolę w wychowaniu patriotycznym dzieci i młodzieży odgrywa też szkoła. Tożsamość narodową kształtują zwłaszcza następujące przedmioty: język polski, historia i wiedza o społeczeństwie. Ważną rolę pełnią lektury dzieł literackich oraz znajomość najważniejszych pieśni narodowych, które wchodzą w skład dziedzictwa kultury polskiej. Szczególną rolę w przekazywaniu treści patriotycznych, budzeniu ducha narodowego i umiłowania ojczyzny pełni nauczanie katechetyczne i działalność pastoralna parafii. Poczucie patriotyzmu, więź z narodem i miłość ojczyzny mogą być wciąż z powodzeniem wprowadzane w duchowy świat życia dzieci i młodzieży, pomimo globalizacji, kultury hedonizmu i materializmu. Warto też podkreślać, iż istota patriotyzmu w obecnych czasach wyraża się w rzetelnej, twórczej pracy, w służbie społeczeństwu i ojczyźnie.
Bibliografia
Bartyzel Jacek, Patriotyzm w kulturze politycznej, w: Oblicza patriotyzmu. Rozprawy i szkice, Toruń: Wyd. Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej 2007, s. 37-79.
Bielatowicz Amadeusz, Patriotyzm w kręgu kibicowskim, w: Dwadzieścia esejów o patriotyzmie, oprac. K. Daraż-Duda, M. Stankiewicz-Kopeć, Kraków: Wyd. Episteme 2013, s. 81-84.
Bocheński Jan Maria, O patriotyzmie, Warszawa: Wyd. Odpowiedzialność i Czyn 1989.
Braun-Gałkowska Maria, Środowisko wychowawcze: dom, szkoła, grupa rówieśnicza, parafia, w: Katecheza w szkole, red. J. Krucina, Wrocław: Wyd. Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej 1992, s. 49-63.
Chmura Andrzej, Pastoralne aspekty wychowania do patriotyzmu, w: Wychowanie do patriotyzmu, red. W. Janiga, Przemyśl–Rzeszów: Wydawnictwo Archidiecezji Przemyskiej 2006, s. 465-482.
Chrześcijański kształt patriotyzmu. Dokument Konferencji Episkopatu Polski przygotowany przez Radę ds. Społecznych, http://episkopat.pl/chrzescijanski-ksztalt-patriotyzmu-dokument-konferencji-episkopatu-polski-przygotowany-przez-rade-ds-spolecznych/ [dostęp: 29.08.2019].
Chudy Wojciech, Polska rodzina bastionem tradycji otwartym na nowoczesność, w: XVIII Międzynarodowy Kongres Rodziny, red. A. Czarnocki, M. Igielski, Z. Kunert [i in.], Warszawa: Wyd. Fundacja „Rodzina Nadzieją Jutra”, KAI 1994, s. 135-144.
Chudy Wojciech, Rodzina a wartość patriotyzmu, w: „Servo veritatis”. Materiały Międzynarodowej Konferencji dla uczczenia 25-lecia pontyfikatu Jego Świątobliwości Jana Pawła II. Uniwersytet Jagielloński, 9-11 października 2003 r., Kraków: Wyd. Naukowe PAT 2003, s. 259-270.
Dwadzieścia esejów o patriotyzmie, oprac. K. Daraż-Duda, M. Stankiewicz-Kopeć, Kraków: Wyd. Episteme 2013.
Hanik Jan, Rosnowska Janina, Pol Wincenty Terencjusz (1807-1872), w: Polski Słownik Biograficzny, red. E. Rostworowski, t. XXVII, Kraków: Wyd. Ossolińskich 1982-1983, s. 255-263.
Jan Paweł II, Pielgrzymki do Ojczyzny. Przemówienia, homilie, Kraków: Wyd. Znak 2005.
Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci, Kraków: Wyd. Znak 2005.
Jundziłł Irena, O wychowaniu patriotycznym dzieci, Warszawa: PZWS 1963.
Katecheza w szkole, red. J. Krucina, Wrocław 1992.
Kępiński Marcin, Przymus Nowej Wiary. Komunistyczny patriotyzm stalinowskiej szkoły w narracjach łódzkich nauczycieli, w: Kulturowe analizy patriotyzmu, red. K. Kulikowska, C. Obracht-Prondzyński, Gdańsk: Wyd. Naukowe Katedra 2016, s. 187-214.
Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków: WAM 2001.
Koselleck Reinhart, Dzieje pojęć. Studia z semantyki i pragmatyki języka społeczno-politycznego, Warszawa: Oficyna Naukowa 2009.
Kulturowe analizy patriotyzmu, red. K. Kulikowska, C. Obracht-Prondzyński, Gdańsk 2016.
Maski i twarze patriotyzmu, red. M. Karolczak, Kraków: NCK 2012.
Mazurkiewicz Piotr, Europeizacja Europy. Tożsamość kulturowa Europy w kontekście procesów integracji, Warszawa: ATK 2001.
Michalik Józef, Minął tydzień, t. I, Częstochowa: Biblioteka Niedzieli 2002.
Mikulski Krzysztof, Wychowanie patriotyczne w rodzinie, „Powołanie” 2003, nr 4, s. 52.
Panuś Tadeusz, Zasada wierności Bogu i człowiekowi i jej realizacja w polskiej katechizacji. Studium w świetle „Ramowego Programu Katechizacji” funkcjonującego w latach 1971-2001, Kraków: Wyd. Unum 2001.
Przetacznik-Gierowska Maria, Włodarski Ziemowit, Psychologia wychowawcza, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1994.
Ryczan Kazimierz, Patriotyzm wyzwaniem dla szkoły i katechezy, w: Wychowanie do patriotyzmu, red. W. Janiga, Przemyśl–Rzeszów 2006, s. 365-376.
Salij Jacek, Patriotyzm dzisiaj, w: Wychowanie do patriotyzmu, red. W. Janiga, Przemyśl-Rzeszów 2006, s. 327-339.
Słownik 100 tysięcy potrzebnych słów, red. J. Bralczyk, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2005.
Szacki Jerzy, Patriotyzm jako „błąd” i jako „cnota”, w: Maski i twarze patriotyzmu, red. M. Karolczak, Kraków: NCK 2012, s. 105-120.
Środa Magdalena, Jaki patriotyzm?, „Gazeta Wyborcza” 2010, nr 103, s. 15.
Środa Magdalena, Patriotyzm jest nudny, „Wprost” 2011, nr 19, s. 40.
Tomasik Piotr, Wychowanie patriotyczne jako płaszczyzna korelacji nauczania religii z edukacją szkolną, w: Wychowanie do patriotyzmu, red. W. Janiga, Przemyśl–Rzeszów: Wydawnictwo Archidiecezji Przemyskiej 2006, s. 483-505.
Tusk Donald, Polak rozłamany, „Znak” 1987, nr 11-12, s. 190-191.
Wolicki Marian, Wychowanie patriotyczne w rodzinie, w: Wychowanie do patriotyzmu, red. W. Janiga, Przemyśl–Rzeszów 2006, s. 421-430.
Żygulski Kazimierz, Święto i kultura. Święta dawne i nowe. Rozważania socjologa, Warszawa: IWZZ 1981.
Żyjemy w miłości Boga. Podręcznik dla klasy VIII szkoły podstawowej, red. T. Panuś, R. Chrzanowska, M. Lewicka, Kraków: Wyd. św. Stanisława BM 2018.
Copyright (c) 2019 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
