O języku i stylu w Vademecum biskupa Wilhelma Pluty

Joanna Rutkowska

doi:10.18290/rt.2019.66.12-6

Joanna Rutkowska Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim https://orcid.org/0000-0002-2869-3553

DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2019.66.12-6

Słowa kluczowe: język religijny, rozporządzenia, komunikacja, perswazja

Abstrakt

Celem autorów tekstów z zakresu komunikacji języka religijnego jest przede wszystkim oddziaływanie na postawy i poglądy odbiorców. Język analizowanych rozporządzeń, mimo że jest prosty, zrozumiały, przystępny dla konkretnego odbiorcy, którym tu jest duszpasterz – formator grupy, odpiera tezę stawianą przez współczesnych językoznawców. Styl, w którym dominują przede wszystkim terminy z zakresu szeroko rozumianej teologii i komunikacji religijnej, wzmacnia funkcję nakłaniającą, zachowując jednocześnie gatunkowo-stylistyczne wyznaczniki tekstu religijnego. Wielość i różnorodność stosowanych środków językowych wzbogaca język i styl oraz składa się na modalność o złożonym charakterze. Funkcja perswazyjna pełni zatem rolę nadrzędną, zaś jej elementem składowym jest szereg środków językowo--stylistycznych, charakterystycznych dla wypowiedzi z zakresu języka religijnego.

Bibliografia

Balbus S., Między stylami, Wydawnictwo Universitas, Kraków 1996.

Boniecka B., Wykład o modalności (przegląd problemów badawczych), „Język Polski” 56(1976).

Chrząstowska B., Wysłouch S., Wiadomości z teorii literatury w analizie literackiej, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 1974.

Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków 1994.

Głowiński M., O intertekstualności, „Pamiętnik Literacki” 1986, z. 4, s. 75-100.

Głowiński M., Okopień-Sławińska A., Sławińska J., Zarys teorii literatury, Warszawa 1967.

Gronowski D., Bp Wilhelm Pluta. Biografia, Instytut Biskupa Wilhelma Pluty, Gorzów Wielkopolski–Zielona Góra 2015.

http://www.archiwum.szczecin.pl/index.php?art_id=145 [dostęp: 20.08.2019].

http://www.catholichierarchy.org/bishop/bpluta.html [dostęp: 20.08.2019].

http://www.diecezja.zgora-gorzow.opoka.org.pl/bp_wp/bpluta.html [dostep: 22.08.2019].

https://www.niedziela.pl/artykul/37008/nd/Wizjoner-posoborowego-duszpasterstwa [dostęp: 02.09.2019].

Jędrzejko E., Modalność – w języku i w tekstach. Od gramatyki do stylistyki, w: Kategorie pragmatyczne w tekście literackim. Wstęp do stylistyki pragmatycznej, red. E. Sławkowa, Instytut Języka Polskiego PAN, Cieszyn 2000.

Jodłowski S., Podstawy polskiej składni, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1976.

Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990.

Kulawik A., Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Wydawnictwo Antykwa, Kraków 1997.

Kupiszewski S., Słownictwo normatywno-oceniające w ostatnich kazaniach Księdza Prymasa Wyszyńskiego, „Prace Filologiczne” 34(1988), s. 201-210.

Kurkowska H., Skorupka S., Stylistyka polska. Zarys, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1959.

Lammermann H., Szkoła retoryki, przekł. B. Sierocka, Wydawnictwo Astrum, Wrocław 1995.

Lubaś W., Osobliwości językowe poezji Ignacego Krasickiego, Prace Instytutu Języka Polskiego PAN, nr 77, Kraków 1992.

Łapa R., O modalności w homiliach i przemówieniach Jana Pawła II, w: Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji 15-17 kwietnia 2002, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2004.

Mayen J., O stylistyce utworów mówionych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1972.

Miodek J., Osobliwości stylu Jana Pawła II, „Język Polski” 1984, nr 4, s. 173-176.

Nycz R., Tekstowy świat. Postrukturalizm a wiedza o literaturze, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 1993.

Nycz R., Tekstowy świat, Wydawnictwo Universitas, Warszawa 1995.

Orzechowska A., Predykatywy i ich miejsce w systemie fleksji werbalnej, „Polonica” 5(1979), s. 75-107.

Pazera W., Koncepcja homilii ewangelizacyjnej, Częstochowskie Zakłady Graficzne SA, Częstochowa 2002.

Pluta W., Vademecum współpracy Ludu Bożego i duszpasterza, red. E. Skorupska-Raczyńska, Wydawnictwo Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, Zielona Góra 2009.

Przybylska R., Wstęp do nauki o języku polskim, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003.

Przyczyna W., Słowo Boże i ludzkie w kazaniu. Charakterystyczne cechy kazania jako utworu mówionego, w: Współczesna polszczyzna mówiona. W odmianie opracowanej (oficjalnej), red. Z. Kurzowa, W. Śliwiński, Universitas, Kraków 1994.

Rutkowska J., O funkcji perswazyjnej XIX- i XX-wiecznych kazań i czytań majowych, w: Język doświadczenia religijnego, t. IV, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, s. 115-136.

Saloni Z., Wstęp do koniugacji polskiej, Wydawnictwo WUWM, Olsztyn 2000.

Skubalanka T., Podstawy analizy stylistycznej. Rozważania o metodzie, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001.

Socha P., Biskup Wilhelm Pluta – wierny duchowi Unii Apostolskiej Kleru, „Notitiae”1986, nr 13.

Wieczorek U., Wartościowanie, perswazja, język, Kraków 1999.

Zdunkiewicz-Jedynak D., Językowe środki perswazji w homiliach (na przykładzie tekstów Jana Pawła II), w: Język a kultura, t. IV: Funkcje języka i wypowiedzi, red. J. Bartmiński, R. Grzegorczyk, Wydawnictwo Wiedza o Kulturze, Wrocław 1991, s. 149-157.

Zdunkiewicz-Jedynak D., Językowe środki perswazji w kazaniu, Wydawnictwo „Poligrafia Salezjańska”, Kraków 1996.