Ślady Boga w stworzonym świecie. Teologia natury a nauczanie Kościoła i przepowiadanie na tematy ekologiczne
Abstrakt
Encyklika papieża Franciszka Laudato si' pokazuje, jak duże znaczenie dla Kościoła naszych czasów mają tematy ekologiczne. Nie powinno ich zabraknąć również w przepowiadaniu słowa Bożego. Niniejszy artykuł stanowi próbę odpowiedzi na to wyzwanie w oparciu o teologię natury, polegającą na poszukiwaniu śladów Boga w świecie. Jej punktem wyjścia jest teologiczne pojęcie natury jako stworzenia oraz idea uniwersalnego objawienia się Boga w stworzonym świecie. Po omówieniu głównych założeń teologii natury przedstawione zostały etyczne konsekwencje takiego ujęcia (ochrona przyrody jako obowiązek religijny wynikający z wiary w Boga jako Stworzyciela świata) oraz wskazówki dotyczące możliwości wykorzystania impulsów wypływających z teologii natury w kościelnym przepowiadaniu.
Bibliografia
Barth K., Katholische Dogmatik, II/1, Theologischer Verlag, Zürich 1940.
Barth K., Nein! Antwort auf Emil Brunner, Verlag C. Kaiser, München 1934.
Berger D., Natur und Gnade in systematischer Theologie und Religionspädagogik von der Mitte des 19. Jahrhunderts bis zur Gegenwart, Verlag Roderer, Regensburg 1998.
Evolution als Offenbarung – Kann man Gott aus der Natur erkennen? Zusammenfassung eines Gesprächs, w: Kann man Gott aus der Natur erkennen?, red. C. Bresch, S.M. Daecke, H. Riedlinger, Verlag Herder, Freiburg im Breisgau 1990, s. 155-174.
Franciszek, Encyklika Laudato si'. W trosce o wspólny dom, Wydawnictwo M, Kraków 2015.
Franciszek z Asyżu, Pieśń słoneczna albo pochwała stworzeń, w: Źródła franciszkańskie, red. R. Prejs, Z. Kijas, Wydawnictwo Bratni Zew, Kraków 2005.
Guardini R., Welt und Person. Versuche zur christlichen Lehre vom Menschen, Verlag Werkbund, Würzburg 1940.
Heller M., Program teologii nauki, w: Nowa fizyka i nowa teologia, Wydawnictwo Biblos, Tarnów 2002.
Jan Paweł II, Wierzę w Boga Ojca Stworzyciela. Katechezy roku 1986, Libreria Editrice Vaticana, Watykan 1987.
Kessler H., Gott – warum er uns nicht loslässt, topos taschenbücher 1091, Verlag topos plus, Kevelaer 2016.
Koch T., Natur und Gnade. Zur neueren Diskussion, „Kerygma und Dogma” 16(1970), s. 171-187.
Kolmer P., Warum Streit um die Evolutionstheorie? Anmerkungen zur Vereinbarkeit von Glauben und Wissen, w: Gott und Natur. Philosophische Positionen zum aktuellen Streit um die Evolutionstheorie, red. P. Kolmer, K. Köchy, Verlag Karl Alber, Freiburg–München 2011, s. 13-50.
Kostorz J., Katechetyczne znaczenie encykliki Laudato si', „Studia Oecumenica” 15(2015), s. 69-79.
Kraschl D., Indirekte Gotteserfahrung. Ihre Natur und Bedeutung für die theologische Erkenntnislehre, QD 282, Verlag Herder, Freiburg im Breisgau 2017.
Kraus G., Gotteserkenntnis ohne Offenbarung und Glaube? Natürliche Theologie als ökumenisches Problem, Bonifatius-Druckerei, Paderborn 1987.
Kühn U., Natur und Gnade. Untersuchungen zur deutschen katholischen Theologie der Gegenwart, Evangelische Verlagsanstalt, Berlin 1961.
Macek W.M., Teologia nauki według księdza Michała Hellera, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2014.
Marczak P., Problemy ekologiczne jako problemy społeczne, Seria Socjologia nr 27, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań 2000.
Mortensen V. Theologie der Natur als natürliche Theologie, w: Kann man Gott aus der Natur erkennen? Evolution als Offenbarung (QD 125), red. C. Bresch, S.M. Daecke, H. Riedlinger, Verlag Herder, Freiburg im Breisgau 1990, s. 117-134.
Pabjan T., Anatomia konfliktu. Między nowym ateizmem a teologią nauki, Copernicus Center Press, Kraków 2016.
Rahner K., Über das Verhältnis von Natur und Gnade, w: Schriften zur Theologie I, 4. Auflage, Verlag Benziger, Einsiedeln 1960.
Schulte R., Natur als (Auf-)Gabe. Natur in der Perspektive der Theologie, w: Natur als Gegenstand der Wissenschaften, red. L. Honnefelder, Verlag Karl Alber, Freiburg–München 1992, s. 191-227.
Seweryniak H., Teologia fundamentalna, t. 1, Biblioteka „Więzi” 258, Towarzystwo „Więź”, Warszawa 2010.
Simonis W., Natur und Gnade, „Catholica – Münster” 19(1965), s. 310-324.
Teologia nauki, red. J. Mączka, P. Urbańczyk, Copernicus Center Press, Kraków 2015.
Wałowska A., Elementy duchowości ekologicznej w encyklice papieża Franciszka Laudato si', „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego” 38(2018), nr 1, s. 147-157.
Copyright (c) 2019 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
