Niektóre predyktory związków z rówieśnikami dla adolescentów z rodzin samotnych matek

Elżbieta Napora

doi:10.18290/rt.2019.66.10-12

Elżbieta Napora Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie

DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2019.66.10-12

Słowa kluczowe: nieobecność ojca; wsparcie społeczne; adolescenci; rodzina samotnej matki

Abstrakt

Celem badań było oszacowanie modelu zależności między ilością kontaktów z nieobecnym ojcem i wsparciem od dziadków a komunikowaniem się z rówieśnikami dla adolescentów z rodziny samotnej matki. Hipoteza, że ilość kontaktu z nieobecnym ojcem i wsparcie od dziadków pozwala przewidywać komunikowanie się z rówieśnikami dla adolescentów z rodziny samotnej matki była weryfikowana za pomocą Berlińskich Skal Wsparcia Społecznego, autorską Skalą Komunikowania się z Rówieśnikami oraz danych dotyczących ilości kontaktu dziecka z nieobecnym ojcem w grupie 182 adolescentów z rodziny samotnej matki. Wyniki pokazały, że ilość kontaktów dorastającego z ojcem nieobecnym w rodzinie istotnie wiąże się ze spostrzeganym wsparciem od dziadków i z otwartym komunikowaniem się z rówieśnikami.

Bibliografia

Agnew R., Bylica J., GST – idea oraz rekomendacje dla profilaktyki zachowań przestępczych, „Resocjalizacja Polska” 2011, nr 2, s. 233- 255.

Amato P.R., Gilbreth J., Nonresident fathers and children’s well-being: A meta-analysis, „Journal of Marriage and the Family” 61(1999), nr 3, s. 557-573.

Baxter J., Warren D., Grandparents in their young grandchildren’s lives, „Australian Institute of Family Studies”, http://www.growingupinaustralia.gov.au/pubs/asr/2015/asr2015b.pdf (dostęp: 1.06.2018).

Bławat A., Potrzeba obecności ojca w rodzinie, „Studia nad Rodziną” 1999, nr 2, s. 93-99.

Braun-Gałkowska M., Poznawanie systemu rodzinnego, Lublin: Wydawnictwo KUL 2007.

Brzezińska A., Społeczna psychologia rozwoju, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2000.

Cekiera Cz., Ryzyko uzależnień, Lublin: TN KUL 2001.

Cobb S., Social support as a moderator of life stress, „Psychosomatic Medicine” 1976, nr 38, s. 300-314.

Cullen F.T., Social Support As an Organizing Concept for Criminology, „Justice Quarterly” 11(1994), issue 4, s. 527-559.

Gębka M., Trzy pytania o kryzys ojcostwa, „Roczniki Socjologii Rodziny. Studia Socjolo¬giczne oraz Interdyscyplinarne” 17(2006), s. 117-139.

Harwas-Napierała B., Wzór osobowy ojca w rozwoju dziecka, w: Postawy rodzicielskie ¬współczesnych ojców, red. M. Kujaw¬ska, L. Huber, Poznań: Wydawnictwo Naukowe ¬WSNHiD 2010, s. 7-33.

Hetherington E.M., Kelly J., For better or worse, New York: Norton 2002.

Hughes R., The Effects of Divorce on Children, https://www.ideals.illinois.edu/bitstream/ handle/2142/14470/The Effects of Divorce on Children--2005.pdf (dostęp: 2.07.2018).

Jagieła J., Relacje w rodzinie a szkoła. Krótki przewodnik psychologiczny, Kraków: Rubikon 2007.

Johnson R.E., Mothers’ versus fathers’ role in causing delinquency, „Adolescence” 1987, nr 22, s. 305-315.

Kurcbart A., Psychologiczny obraz ojca w biegu życia, Warszawa: Difin 2011.

Kuśmierz W., Wpływ rodziny rozbitej na sytuację szkolną dzieci, „Życie Szkoły” 2000, nr 3, s. 137-140.

Lamb M.E., Fathers and child development. An introductory overview and guide, w: The role of the father in child development, red. M.E. Lamb, Nowy Jork: John Wiley and Sons 1997, s. 1-18.

Łuszczyńska A., Kowalska M., Mazurkiewicz M., Schwarzer R., Berlińskie Skale Wsparcia Społecznego (BSSS): wyniki wstępnych badań nad adaptacją skal i ich własnościami psychometrycznymi, „Studia Psychologiczne” 2006, nr 44(3), s. 17-27.

Mendecka G., Środowisko rodzinne w percepcji osób aktywnych twórczo, Częstochowa: Wydawnictwo WSP 2003.

Napora E., Relacje w rodzinie samotnej matki. Znaczenie wsparcia od dziadków dla komunikowania się z rówieśnikami, Częstochowa: Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-¬

-Przyrodniczego 2019.

Napora E., Relacje z dziadkami a subiektywna ocena jakości życia ich wnuków w rodzinach o różnej strukturze, „Polskie Forum Psychologiczne” 21(2016), nr 1, s. 5-22.

Napora E., Skala Komunikowania się Adolescentów z Rówieśnikami (SKAR) – właściwości psychometryczne narzędzia szacującego zadowolenie z relacji z rówieśnikami, „Polskie Forum Psychologiczne” 2019, nr 24(1), s. 57-78.

Napora E., Wsparcie dziadków i prężność a komunikacja z rówieśnikami u adolescentów pochodzących z rodzin samotnych matek, „Psychologia Wychowawcza” 55(2018), nr 13, s. 83-103.

Nowak B.M., Rola zasobów rodzinnych w przezwyciężaniu kryzysu wielo-problemowego, „Pedago¬gika Społeczna” 3(2012), nr 45, s. 7-20.

Pleck J.H., Why could father involvement benefit children? Theoretical perspectives, „Applied Developmental Science” 11(2007), issue 4, s. 196-202.

Pospiszyl K., Niedostatki opieki ojcowskiej a zaburzenia w zachowaniu się dzieci, „Pro¬blemy Rodziny” 1979, nr 5, s. 16-21.

Pougnet E., Serbin L.A., Stack D.M., Ledingham J.E., Schwartzman A.E., The intergenerational continuity of fathers’ absence in a socioeconomically disadvantaged sample, „Journal of Marriage and Family” 74(2012), issue 3, s. 540-555.

Rydzewski P., Teoria kontroli społecznej jako jedna z teorii dewiacji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 51(1989), z. 4, s. 313-326.

Santis L., Barham E.J., Father Involvement: Construction of a Theoretical Model Based on a Literature Review, „Trends in Psychology” 25(2017), nr 3, s. 941-953.

Seltzer J., Relationships between fathers and children who live apart: The father’s role after separation, „Journal of Marriage and the Family” 1991, nr 53, s. 79-101.

Szatur-Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M., Podstawy gerontologii społecznej, Warszawa: Aspra 2006.

Ścibisz A., Spostrzegane wsparcie i sympatia rówieśników a style radzenia sobie ze stresem przez młodzież licealną, http://www.sztukaleczenia.pl/pub/2009/1_2/6_AScibosz_Spostrzegane_wsparcie_i_sympatia.pdf (dostęp: 12.09.2018).

Wasylewicz M., Komunikacja międzypokoleniowa a nabywanie kompetencji kluczowych, https://www.pulib.sk/web/kniznica/elpub/dokument/Balogova1 /subor/10.pdf (dostęp: 1.07.2018).

Werner E.E., Smith R.S., Vulnerable but invincible: A study of resilient children, New York: McGraw-Hill 1982.

Zasuwa G., Zastosowanie modelowania równań strukturalnych do badań nad zachowaniami konsumentów, w: Materiały seminaryjne. Zastosowania statystyki i data mining w badaniach naukowych. Materiały seminaryjne, Kraków: StatSoft 2011.